Beter dan kaarten

In mijn eerste baan in 1987 als agnio psychiatrie kwam ik na een half jaar crisis- en opnameafdeling bij de deeltijdbehandeling. Patiënten verbleven daar vaak vier of vijf dagen per week; wij diagnosticeerden ze en behandelden ze op allerlei manieren. Als er geen specifieke behandelactiviteiten waren, werd er vaak gekaart.

Op een bepaald moment kwamen er voor de vrouwelijke patiënten groepsgesprekken over de socialisatie van de vrouw. Deze gesprekken vonden in een verre uithoek van het gebouw plaats en werden geleid door de vrouwelijke psycholoog en systeemtherapeute.

Mannelijke personeelsleden, activiteitenbegeleider, hoofdverpleegkundige, psychomotore therapeut en ik als arts werden uitgedaagd om met de mannelijke patiënten eens iets anders te gaan doen dan kaarten, vissen en praten. Toen we later bij het afscheid van een personeelslid een lied maakten, kwamen we op het idee om een koor op te richten voor de mannen. Het was ook meteen een verplicht therapieonderdeel want natuurlijk kwam er enige weerstand. We zongen Nederlandstalig repertoire, deels met lokaal (Achterhoeks) dialect. Veel mannen deden graag mee en zij zongen als nachtegalen. Het oude gebouw had een voortreffelijke akoestiek en door het hele gebouw klonken de verrassend levendige klanken. Ook de meer timide patiënten schoven geruisloos aan en soms zagen we een chronisch dysthyme man hierdoor helemaal opbloeien, vooral als hij de ultieme kenner bleek te zijn van een oud-Achterhoeks liedje.

De vrouwen in het andere deel van het gebouw vielen stil en wilden meezingen in plaats van hun socialisatie te bespreken. Ik kon me er alles bij voorstellen. Bij mij afscheid kreeg ik een fleurig, gezamenlijk gemaakt, muurbedekkend kunstwerk mee.

Ik heb mijn werkzame leven met veel voldoening in de psychiatrie gewerkt maar ben nooit psychiater geworden, wel a-capellazanger.

Joep Hopstaken, arts