Pech
1 reactieVoor ons als artsen is het nogal een klus om het nieuws dat patiënten over gezondheid en gezondheidszorg opvangen in de media in het juiste perspectief te plaatsen. Afgelopen week probeerde ik een patiënt te overtuigen van het nut om zijn leefstijl aan te passen met het oog op zijn gezondheid.
Hij bleek de krant goed gelezen te hebben en zei: ‘Weet u dokter, ze hebben uitgezocht dat het meestal pech is als je kanker krijgt, dat het soms erfelijk is en dat het soms met je leefstijl te maken heeft.
Nou, die pech daar kan ik niets aan doen, die familie ook niet, moet ik dan voor die 20 procent risico van mijn leefstijl als een monnik gaan leven?’
U begrijpt, dat werd een interessant, maar ook lastig gesprek. De materie rondom dat ‘pech’-onderzoek is namelijk ingewikkeld. Conclusies zullen nog wel even op zich laten wachten. De patiënt begreep dat ook wel, maar bleef kritisch. Het in breder perspectief plaatsen van het nut om gezond te leven en vooral de afstemming met hem over wat hij belangrijk vindt, maakte dat het uiteindelijk een goed consult werd, vond ook hij. Een soort shared decision making, dacht ik later.
In haar column belicht Esther van Fenema een andere kant van het geïnformeerd zijn van de patiënt. ‘De moderne patiënt is geen stampvoetende kleuter meer die overal recht op heeft, maar een volwassen burger die begrijpt wat solidariteit is en zich als zorgconsument verantwoordelijk voelt voor het welzijn van zichzelf en de samenleving’, stelt zij. Met andere woorden: de patiënt heeft niet alleen rechten, maar ook plichten. Volgens Van Fenema heeft de patiënt de verplichting om goed voor zichzelf te zorgen en gezond te leven. De vraag wat de consequenties zouden moeten zijn voor patiënten die niet aan die verplichting voldoen, beantwoordt Van Fenema echter niet. Eigen betalingen? Verhoogd eigen risico? Onbegaanbare wegen lijkt me. Blijven investeren in voorlichting en uitleggen zal nodig zijn. Maar zo’n verhaal dat het vooral pech is als je kanker krijgt, helpt dan niet echt.
H. Kleijer
Anios neurologie, Utrecht
Nee benadrukken dat kanker toch echt je eigen schuld is helpt patiënten echt heel erg...