Multimorbide ouderen
3 reactiesAfgelopen vrijdag reed ik zes visites voor mijn eigen praktijk; dat is veel, maar voor mij en mijn collega’s heel gebruikelijk. Dat heeft alles te maken met de leeftijdsopbouw in ons dorp: 27 procent van de bevolking is ouder dan 65 jaar, maar belangrijker, meer dan de helft daarvan is ouder dan 75.
De gemiddelde leeftijd van de patiënten van mijn visiterondje was 87. Het ging om patiënten met een CVA, pneumonie (twee keer), monartritis van de knie, terminaal hartfalen en gemetastaseerd melanoom. Wellicht hadden één of twee van hen best op het spreekuur kunnen komen als iemand uit de familie of uit de buurt mee naar de praktijk had kunnen komen. De realiteit is dat die niet altijd beschikbaar zijn.
Natuurlijk zijn er nog veel patiënten die wel naar de praktijk kunnen komen, ook op hoge leeftijd. Dat betekent wat voor het spreekuur, omdat het nog maar zelden om iets eenvoudigs gaat. Begrijp me goed: ik beklaag me hier niet, want het is interessante problematiek, maar het vraagt veel van ons, van onze assistentes, onze praktijkondersteuners en de collega’s met wie we samenwerken.
Waarom maak ik u deelgenoot van dit alles? Vooral omdat de leeftijdsopbouw zoals wij die in Velp hebben in 2030 in heel Nederland zo zal zijn. Dat klinkt nog ver weg, maar de realiteit is dat vanaf 2020 de eersten van de naoorlogse geboortegolf de grens van 75 jaar passeren, en daarna gaat het hard. Het is dus zaak dat we ons daarop voorbereiden. We moeten nadenken over inhoud, logistiek, onderwijs, samenwerking en over mensen en middelen die nodig zijn. Dat vergt een brede blik en dat is best ingewikkeld, want de hokjesgeest in de zorg lijkt onuitroeibaar. Enerzijds heeft dat simpelweg met belangen te maken, anderzijds speelt de steeds verder doorgevoerde superspecialisatie bij de medische én paramedische beroepen een rol. Inhoudelijk gezien begrijpelijk, maar voor de multimorbide oudere heel onoverzichtelijk. Makkelijke oplossingen lijken er niet te zijn, maar de vestiging van een specialist ouderengeneeskunde in ons gezondheidscentrum heeft veel goeds gebracht. Patiënten, mantelzorgers, huisartsen zijn enthousiast: betere zorg, samenwerking, focus op functioneren van de patiënt. Het kan echt.
Stella Zonneveld en Frans Smits
voorzitter resp. lid bestuur Huisartsenkring Amsterdam-Almere LHV, Amsterdam
Hans van Santen beschrijft in zijn redactioneel commentaar beeldend hoeveel tijd de zorg voor complexe (hoog) bejaarde patiënten hem kost. Wij herkennen dit beeld natuurlijk, maar in grote steden komt daar nog bij dat ouderen in toenemende mate ook e...en sociaaleconomische achterstand hebben, een migratie achtergrond hebben en laaggeletterd zijn met alle (extra) gevolgen voor multimorbiditeit en complexiteit.
Wij ondersteunen dan ook van harte zijn oproep om “na te denken over inhoud, logistiek, onderwijs, samenwerking en over mensen en middelen die nodig zijn”. Wij willen daar alleen aan toevoegen: Snel in actie komen!
Praktijken met veel complexe patiënten (hoogbejaarden, achterstandspatienten) moeten door praktijkverkleining, zorgvernieuwing en gerichte scholing in staat gesteld worden om álle ingeschreven thuiswonende patiënten optimale zorg te verlenen.
Terecht waarschuwt hij tegen superspecialisatie. Zijn suggestie om een specialist ouderengeneeskunde als medebehandelaar in de praktijk op te nemen, begrijpen wij daarom niet en gaat wat ons betreft een principiële grens over. Na discussie over het nieuwe NHG/LHV standpunt ‘Aanbod huisartsenzorg voor ouderen’ heeft het bestuur van de Huisartsenkring Amsterdam-Almere besloten om te blijven pleiten voor één generalistische huisarts voor alle leeftijden, inclusief de complexe hoogbejaarde. De huisarts moet dan wel qua kennis, kunde én tijd in staat gesteld worden om die zorg ook echt goed te leveren. Natuurlijk kan de huisarts, als h/zij er niet uitkomt, altijd het advies vragen van of verwijzen naar een gespecialiseerde collega (kaderarts ouderen, Specialist Ouderengeneeskunde, geriater).
Maarten Vasbinder
médico familiar e comunitario, Ubon Ratchathani
6 visites per dag. Mijn vader zag dat als een vrije dag. Hij maakte regelmatig 40 visites per dag en had ook nog eens 's morgens en 's middags spreekuur. Wel was er nauwelijks sprake van administratie in die tijd, hetgeen aangeeft wat mogelijk is, z...onder de huidige papierbende.
Verena Böttcher
Specialist ouderengeneeskunde, Velp
Helemaal mee eens. En het is bovendien voor de specialist ouderengeneeskunde ook heel erg leuk, inspirerend en dankbaar werk!