Machtswellust

Mijn opa sloot zijn garagedeur altijd af met een bajonet. Het lange lemmet stak hij de grond in door twee overlappende ringen die onder aan de garagedeuren waren gelast. Simpel en effectief. Het wapen intrigeerde mij als kind enorm. Opa was een soldaat geweest bij de Prinses Irene Brigade en had Nederland meehelpen bevrijden van de Duitsers. Meer wisten we niet, want hij praatte er nooit over. Behalve die keer toen ik vroeg of ik hem voor een schoolopdracht voor geschiedenis mocht interviewen.

Pas bij zijn begrafenis acht jaar geleden besefte ik dat het in feite mijn allereerste interview ooit was, nog ver voor ik de journalistiek in zou gaan. Afgelopen weekend heb ik het herlezen. Zijn antwoorden waren kort maar helder. Het bombardement van zijn Rotterdam was ‘een hel’. De gevechten later aan het front waren ‘soms makkelijk, soms zeer zwaar’. Met een geweer, hand­granaten en een tas met kogels voor de mitrailleur van zijn maat, ‘legden er aardig wat het loodje’. Maar ook aan zijn kant vielen slachtoffers. Van de twaalf (jonge)mannen waarmee hij via Spanje en Engeland uiteindelijk Normandië bereikte, waren er bij de bevrijding nog maar zes in leven. Haatdragend richting de vijand was hij niet. ‘Die jongens werden ook maar gestuurd.’

Oorlog is funest voor de gezondheid

Als 14-jarige jongen vond ik het prachtig. Net als mijn lievelingsboek Oorlogswinter, maar dan nog spannender. Inmiddels weet ik beter. Een gevoel van afschuw overviel me toen duidelijk werd dat Poetin zijn machtswellust opnieuw botviert en nu in Europa. Hoe het ook uitpakt, de gevolgen voor de bevolking in de Oekraïne zijn desastreus. Oorlog is funest voor de gezondheid van alle inwoners van een land, schotelde onze voormalig columnist Luc Bonneux ons meer dan eens overtuigend voor. En niet alleen vanwege de stervende soldaten en burgerslacht­offers, maar ook omdat oorlog altijd gepaard gaat met honger, epidemieën en ineenstorting van de gezondheidszorg, met gigantische oversterfte tot gevolg. Ook daaraan is Poetin straks schuldig.