In dubio abstine: ja of nee?
2 reactiesMedici hebben de term 'in dubio pro reo' in de loop van de tijd van de rechtspraak gekaapt om aan te geven dat, in geval van twijfel over een bepaalde (be)handeling, voorkomen moet worden dat het middel erger is dan de kwaal. Logisch, want van veel behandelingen wist men niet of het zou helpen. In de huidige tijd van defensieve geneeskunde lijkt het steeds moeilijker om dit adagium te handhaven.
In het algemeen doen we nog steeds te veel onderzoek. ‘Zet maar uitgebreid lab in’ en ‘een CT-scan voor de zekerheid’, hoor ik nog regelmatig. En ook lijken we het als dokters moeilijk te vinden om bepaalde ingrepen níét te doen. Op individueel niveau kan dit zeker ten goede van de patiënt werken; in mijn eigen opleiding hoorde ik weleens een gynaecoloog op de verloskamers zeggen: ‘When in doubt, take the baby out.’ Ongetwijfeld zijn hiermee meerdere neonaten van de verzuring gered, maar ten koste van hoeveel onnodige keizersnedes?
We lijken het moeilijk te vinden om bepaalde ingrepen níét te doen
Ook hoorde ik in dit kader: ‘Er heeft nog nooit een gynaecoloog bij de tuchtrechter gestaan omdat-ie te vroeg een keizersnede heeft gedaan; wél omdat ze te laat waren.’ Hoe je het ook wendt of keert, dit zal nooit de bedoeling zijn geweest bij de inrichting van het medisch tuchtrecht in 1928. In de tuchtcasus van deze week leven we mee met een huisarts die een jongetje met een afwijkende penis (te) laat doorstuurde naar een kinderuroloog; de huisarts krijgt hiervoor een waarschuwing. ‘Bij twijfel kun je voor alle zekerheid toch maar beter insturen’, aldus een adviseur gezondheidsrecht van de KNMG. Op individueel niveau begrijpelijk, maar hoe zit het dan met de doelmatigheid? Internist Sara-Joan Pinto-Sietsma en cardioloog Ton Oude Ophuis stellen in hun opiniestuk zelfs dat het huidige systeem van tuchtcolleges de kwaliteit van de gezondheidszorg schaadt. Motivatie voor medisch handelen wordt soms ingegeven door het vermijden van tuchtrechtelijk lijden voor de zorgverlener zelf, maar het primum non nocere gaat toch echt over de patiënt.
C. Rietsema
Huisarts, Emmen
Ik heb ooit eens een lezing bijgewoond van de Medical Defense Society in het VK en die gaven aan dat het percentage geboortes door keizersnede in een land evenredig is met de schadevergoeding die toegekend wordt bij een medische fout of nalatigheid.
F.C.N.M. Gunneweg
huisarts, Ermelo
Commentaar van Bertho Nieboer is to the point. Belangwekkend en belangrijk dat de hoofdredacteur van het blad-dat-alle-artsen-verbindt zich uitspreekt. "Primum non nocere" is een uitgangspunt voor dokters, niet voor de tuchtrechters. Dat wringt.
C...ollega's laat uw stem horen. Dit raakt ons allen.