Het leven is kort

Menig dokter zal het herkennen. Je krijgt een verwijzing van een patiënt en neemt alvast klakkeloos de voorgeschiedenis en medicatie uit de brief over. Meestal komt hiervan steekproefsgewijs nog wel wat in de anamnese terug, maar zeker bij oudere multimorbide patiënten die ver staan van medische terminologie, laat je het vaak daarbij. En zo kan er jaar na jaar een ’gordelroos’-episode in de voorgeschiedenislijst blijven staan die nooit bij deze patiënt heeft plaatsgevonden, maar er ooit door een overtypfoutje ingeslopen is. Geen haan die ernaar kraait, tenzij het de patiënt expliciet ter ore komt en die daar zelf op terugkomt.

Zo kan het dus blijkbaar ook gebeuren dat wij al jaren met het verkeerde beeld van Hippocrates in ons hoofd leven. Een beeld van een hoofd op de omslag van de geprinte versie van de artseneed, dat blijkbaar gebaseerd is op een gelijkenis in ‘leeftijd en kaalheid’. Hier vindt u een razend spannend Sherlock Holmes-verhaal over de ontmaskering van deze beeltenis. Auteur Sam Geerders, anios psychiatrie en masterstudent oudheidstudies, ging naar aanleiding van zijn artseneed en het bijbehorende boekje op zoek naar het beeld dat op de omslag gedrukt stond, mede vanwege de aantrekkingskracht van het reliëf van de baard. In dit artikel laat hij ons zien hoe een krachtige kruisbestuiving van de studies geneeskunde en oudheidstudies kan leiden tot een spannende zoektocht door de grote musea van Europa om zo uiteindelijk tot een vreselijke conclusie te komen: wij zweren al jaren onze eed niet op het hoofd van Hippocrates, maar op dat van een andere kale man met baard van hoge leeftijd, Chryssipos, een destijds populaire stoïcijn.

Wij zweren al jaren onze eed op het hoofd van een andere kale man met baard

De zoektocht van deze auteur leidt uiteindelijk naar het Uffizi in Florence, waar de meest waarschijnlijke beeltenis van onze grote medische voorvader staat. Mocht u na het lezen van dit verhaal het gevoel hebben dat u toch het juiste beeld van Hippocrates in uw hoofd wilt prenten en nog eens de artseneed over wilt doen terwijl u oog in oog staat met de juiste marmeren buste, gun uzelf dan een trip naar het Uffizi in Florence. Want zoals de bekendste hippocratische uitdrukking luidt: het leven is kort!