Elk pondje?

Het moet in het tweede jaar van mijn studie zijn geweest. We moesten in de tutorgroep de volgende stelling over obesitas beantwoorden: ‘Elk pondje komt via het mondje.’ In dat jaar werden we begeleid door een groepje chirurgen en hun korte antwoord klonk: ‘Ja.’ Alle nuancering die daarbij geleverd werd destijds heb ik minder scherp in mijn geheugen gegrift staan. Overgewicht werd daarmee voor mij tijdens mijn studie redelijk gereduceerd tot een gebrek aan wilskracht tegen overeten.

Er komt steeds meer wetenschappelijk bewijs dat obesitas een biologische basis kent met variaties in genen die gaan over beloning, honger en verzadigingsgevoel, zoals te lezen is in het interessante interview dat Ilse Kleijne had met de Britse arts en obesitaswetenschapper Sadaf Farooqi. Obesitas is meer dan een wilskrachtprobleem, waarbij het aanpakken van alleen leefstijlfactoren heel vaak niet voldoende is. Maar dat over een paar jaar voor twee derde van de bevolking een duur spuitje de oplossing is, lijkt me het andere uiterste.

Obesitas is meer dan een wilskrachtprobleem

De afgelopen weken hebben we op de redactie meermalen een discussie gevoerd over het gebruik van stigmatiserende woorden die voor patiënten met obesitas gebruikt worden, ook in Medisch Contact. Ik denk dat ook dit te maken heeft met het ‘eigen schuld’-fenomeen, waarmee redelijk wat artsen zijn opgevoed. In een van de blogs ging het over ’giganten’ die door Italiaanse designstoeltjes dreigden te zakken. Kun je dat nog zo zeggen in deze tijd? Zou dit net zo gaan als met de zwartepietendiscussie, waarin we binnen een paar jaar ook zijn gaan inzien dat de knecht met zwarte schmink, rode lippen, gouden oorringen en zwart krulhaar toch wel degelijk als discriminerend kan worden opgevat? Ook gewicht komt in ieder geval gedeeltelijk voort uit het genenpakketje waarmee je geboren bent en zou geen voer moeten zijn voor grappig bedoelde maar voor sommigen toch kwetsende typeringen.