De achteruitkijkspiegel

Terugblikken en vooruitkijken, dat is de nationale hobby in deze periode van het jaar. Dat is vooral interessant als je terugkijkt naar het vooruitkijken van toen. Het vooruitkijken blijkt dan toch lastiger dan gedacht, wat het terugblikken weer erg leerzaam maakt. Dat heet dan ‘met de kennis van nu’. Het zou interessant zijn wat we met die ‘kennis van nu’ anders gedaan zouden hebben in 2006, toen de huidige Zorgverzekeringswet van kracht werd. In dit nummerkijken we daarom terug op tien jaar Zorgverzekeringswet (zie blz. 14). Daarvoor putten we onder andere uit gesprekken met hoofdrolspelers, uit die tijd maar natuurlijk ook uit deze tijd.

Wat duidelijk wordt is dat de wet de nodige veranderingen teweeg heeft gebracht, maar dat de oorspronkelijke doelen, onder andere meer bewuste keuze door de patiënt voor een arts of ziekenhuis en contracteren op basis van kwaliteit en prijs niet gehaald zijn. De beoogde rol van de zorgverzekeraars als regisseur van de zorg is maar beperkt ingevuld. Overigens wordt er verschillend gedacht waar dat aan ligt en of de verzekeraars te veel of te weinig macht hebben gekregen.

Volgens Wim Schellekens, oud-hoofdinspecteur van de IGZ, is het gebrek aan vertrouwen in die zorgverzekeraars, zowel bij de patiënten als bij de zorgaanbieders, een belangrijke factor (zie blz. 18). Hij gelooft nog steeds in het nieuwe stelsel, ‘mits het publieke belang van de burger leidend wordt, en niet het private belang van zorgverzekeraars. Mits professionals de ruimte krijgen, binnen de grenzen van een kwaliteitssysteem. En mits patiënten actief betrokken worden bij zorg en zorgbeleid. Alleen door zo vertrouwen te herstellen, komen we áf van controledrift en bureaucratie.’

Ik ben het met Schellekens eens. De vraag is natuurlijk hoe we zover komen. Wat mij betreft is daar in ieder geval voor nodig dat er een periode van rust komt in de gezondheidszorg. Even geen grote stelselwijzigingen, niet steeds veranderende regels. Met de geest van ‘Het roer moet om’ in het achterhoofd zou het dan mogelijk moeten zijn om op regionaal en lokaal niveau nader tot elkaar te komen. Als we dat in 2016 voor elkaar krijgen, dan blik ik daar graag begin volgend jaar met u op terug.

Hans van Santen
huisarts en hoofdredacteur
@hansvansantenMC