Conflicterende belangen

Dat klinkt nogal onthutsend, maar het is naïef om te denken dat dit alleen in de radiotherapie zou spelen. De realiteit is dat de zorg een enorme markt is waar vele partijen een rol spelen met allerlei eigen belangen, variërend van het ‘gewoon’ je brood verdienen – waar niets mis mee is – tot pure winstmaximalisatie en alles wat daar tussenin zit. Over wanneer dat moreel wel of niet juist is, zullen de meningen ongetwijfeld verschillen. Maar we zullen het eens zijn dat het niet acceptabel is als het verschil tussen kosten en opbrengsten extreem groot is, zoals bij sommige medicijnen en hulpmiddelen. De voorbeelden van Postma e.a. gaan echter niet primair over financieel gewin, maar veel meer over prestige, gebrek aan samenwerking, persoonlijke belangen en besluitvorming op ondeugdelijke gronden.

Met ‘gewoon’ je brood verdienen is niets mis

De vraag is of de ergernis van Bert Keizer ook in het rijtje van vermenging van belangen past. Keizer hekelt de manier waarop aan publieke fondsenwerving voor wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan. Klassieke voorbeelden hiervan zijn de onderzoekers die roepen dat kanker een chronische ziekte wordt, en zij die ons vertellen dat de ziekte van Alzheimer te bestrijden is. Zulke berichten vallen vaak opzichtig samen met een inzameling voor één van deze doelen. Dat die berichten valse hoop geven aan mensen die aan zo’n aandoening lijden, merken we in de spreekkamer. De teleurstelling is vaak groot als ik uitleg dat het nog wel lang zal duren eer we echt zo ver zijn van die behandelingen.

Is hier ook sprake van vermenging van publieke en private belangen? Ik denk het wel. Maar de vraag is of dat verwijtbaar is in een klimaat waarbij het lastig is om voldoende fondsen voor goed wetenschappelijk onderzoek te verkrijgen.