De Kwestie
de kwestie

E-mailen zonder beveiligde verbinding

15 reacties

De Kwestie

Ondanks protocollen en richtlijnen is de dagelijkse praktijk van het artsenvak vaak verre van eenduidig.  In de rubriek ‘De Kwestie’ legt Medisch Contact praktijkdilemma’s voor aan haar lezers en aan deskundigen.

Hieronder leest u de casus ‘E-mailen zonder beveiligde verbinding. Uw reacties hierop zijn zeer welkom. Een selectie ervan is reeds gepubliceerd in het blad Medisch Contact.

Heeft u ook een casus die u wilt delen, stuur deze dan naar: redactie@medischcontact.nl onder vermelding van 'De Kwestie'. Publicatie kan ook anoniem, mits uw naam bij de redactie bekend is.

De vraag

Mevrouw A, patiënt in mijn huisartsenpraktijk, is al jaren bekend met een ernstig psychiatrisch ziektebeeld en grote zorgbehoefte. Ze kan niet langer thuis blijven wonen, ondanks alle zorg die ze heeft. Uiteindelijk heeft haar psychiater een opname geregeld in een ggz-instelling voor tijdelijke, acute opvang. Daarna zal gezocht worden naar een definitieve plek.

Ik bel die tijdelijke ggz-instelling op en bied aan een brief te faxen. Haar medische voorgeschiedenis is groot, dus een brief lijkt me nuttig voor haar nieuwe behandelaar. De medewerker vraagt of ik het wil mailen naar zijn mailadres; dat vindt hij handig. Ik leg uit dat mailen via een beveiligde verbinding moet. Als dat niet kan, dan zal ik het faxen. Tot driemaal toe verzoekt hij mij dringend het naar hem te mailen, hij zucht erbij. Uiteindelijk geeft hij mij dan maar het faxnummer van hun medisch secretariaat.

Dergelijke gesprekken had ik de laatste maanden meermalen met diverse zorginstellingen. Ik leg de telefoon neer en vraag me af: ben ik ‘gek’ dat ik niet gewoon even een mailtje stuur? Of is hij het, dat hij denkt dit zo wel eventjes te kunnen regelen?

Joke Smit-Smouter
huisarts, Rotterdam

Sonja van der Wereld
huisarts, Rotterdam

De deskundige

In dit geval is de ggz-medewerker ‘gek’. Sinds de maatschappelijke discussie over een landelijk epd zijn we ons steeds meer bewust geworden van het belang van een veilige elektronische uitwisseling van patiëntgegevens. En dan zouden we nu via onbeveiligde e-mail medische gegevens gaan uitwisselen? Of thoraxfoto’s uitwisselen via WhatsApp, zoals ons bij de KNMG al enkele malen is voorgelegd? Dat is niet hoe het moet, aldus de KNMG-richtlijn Online arts-patiëntcontact (2007). Maar voor online arts-artscommunicatie geldt dat natuurlijk evengoed. Dat betekent dat ook voor elektronische arts-artscommunicatie patiëntgegevens versleuteld behoren te worden verstuurd. Het faxen van patiëntgegevens is daarom ook niet echt veilig, mede omdat een faxbericht met patiëntgegevens bij de ontvanger kan gaan rondslingeren. Daarom zou ik adviseren om – als het al nodig is om te faxen – eerst telefonisch aan de ontvanger aan te kondigen dat er een faxbericht aankomt, zodat uitsluitend de beoogde ontvanger er kennis van kan nemen.

Er bestaan verschillende mogelijkheden om berichten beveiligd te versturen. Zo heeft de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen voor haar leden een mantelovereenkomst gesloten met een gespecialiseerd softwarebedrijf dat deze veilige e-mailoplossing biedt. Uit eigen ervaring kan ik bevestigen dat dit zeer eenvoudig werkt. Via een link in een e-mailbericht wordt ingelogd in een beveiligde internetomgeving waar de inhoud van het bericht staat. Een groot deel van de huisartsen maakt al gebruik van de diensten van Zorgdomein voor het elektronisch verwijzen van patiënten (eVerwijzen), het aanvragen van diagnostisch onderzoek (eDiagnostiek) of voor het raadplegen van een andere zorgverlener voor advies (eConsultatie). Volgens de recente eHealth-monitor 2014 doet 87 procent van de huisartsen dat al. Overigens blijkt uit diezelfde eHealth-monitor ook dat (o, foei!) driekwart (78%) van alle geënquêteerde huisartsen ‘gewone e-mail’ gebruikt om patiëntgegevens uit te wisselen. Gelukkig zijn de huisartsen in Rotterdam niet zo gek!

Sjaak Nouwt
adviseur gezondheidsrecht (en e-jurist) KNMG

Uw mening

veiligheid de kwestie privacy

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.