Blogs & columns
Column

Verbleekte mores

1 reactie

De kranten koppen tegelijkertijd over de eerste vaccinaties aan 90-jarigen én over jongeren die ten onder gaan aan eenzaamheid, psychische malaise en leer­achterstanden door coronamaatregelen. Een bizarre tegenstelling waarbij de noodklok voor jongeren tevergeefs wordt geluid.

Een collega maakte laatst de verrassende opmerking dat corona eigenlijk ‘niet ernstig genoeg is’, in tegenstelling tot andere epidemieën zoals de pest of ebola, waaraan bijna iedereen overlijdt die besmet raakt. Corona daarentegen selecteert op kwetsbaarheid en confronteert ons hierdoor met lastige keuzes. We worstelen als samenleving met de vraag of we oud en kwetsbaar moeten beschermen of juist jeugd en vitaliteit. Want allebei, dat staat corona blijkbaar niet toe.

Opiniemaakster Marianne Zwagerman kreeg met haar term ‘dor hout’ heel Nederland over zich heen, toen ze betoogde dat jongeren door de coronaregels te veel moeten opofferen om ­ouderen te beschermen. Een brandbrief van kritische artsen (onder wie ikzelf) onder leiding van internist Evelien Peeters, om meer oog te hebben voor de proportionaliteit van de maat­regelen riep veel controverse op. Helemaal toen bekende jongeren deze brief aangrepen om hun actie #freethepeople te onder­bouwen. In een recent opiniestuk in de Volkskrant riepen de Amsterdamse gynaecologen Pajkrt en Ganzevoort het kabinet dringend op om ‘te investeren in het begin van het leven’, omdat de rekening van de coronacrisis straks betaald moet worden door de jongere generaties.

Ondanks de maatschappelijke verdeeldheid is het kabinetsbeleid sinds het begin van de crisis op dit punt opvallend eenduidig en consistent. Er wordt zonder discussie gestuurd op het vermijden van ‘directe dood’, zoals besmettingen, ic-opnames en sterfte­cijfers.

De jongeren die ik spreek zijn vol onbegrip en vooral laaiend over alle maatregelen waar vooral zij de dupe van worden. ‘Mijn leven wordt verneukt, waarom isoleren ze die risicogroepen niet gewoon? Desnoods brengen wij ze wel boodschappen aan huis, als wij ons leven maar weer op kunnen pakken!’

Wat vinden we als gemeenschap van waarde en willen we beschermen?

Los van de vraag welke keuze nou juist is, valt het op dat Hugo de Jonge en Mark Rutte niet lijken te worstelen met dit onmogelijke dilemma. Zijn jongeren onvoldoende interessant als potentiële kiezers of speelt er meer?

Corona maakt duidelijk dat we groepsdieren zijn die het met elkaar moeten regelen. Het dwingende ‘samen tegen corona’ maakt korte metten met de illusie dat we als autonoom individu alles zelf kunnen bepalen. Maar de mores van ‘de groep’ zijn de afgelopen decennia behoorlijk verbleekt. Hoe overleef je überhaupt met elkaar? Wat vinden we als gemeenschap van waarde en willen we beschermen? En hoe bepalen we dat eigenlijk? Hoe richten we onze empathie en wat betekent solidariteit eigenlijk nog?

We zijn ook verknocht geraakt aan het naoorlogse maakbaarheidsdenken, waarin iedereen haast ad absurdum recht heeft op eeuwig leven, en we triageren liever voor derdewereldlanden bewaren. Blijkbaar kiezen we makkelijker voor het bagatelliseren van het toekomstig lijden van de jeugd om de dood van nu maar te kunnen uitstellen.

Het doet deugd om te zien dat collega’s deze wezenlijke vragen durven te agenderen. Als artsen hebben we geleerd om moedige keuzes te maken op de korte maar vooral ook langere termijn. Nu de overheid nog.

vaccinatie politiek covid-19
  • Esther van Fenema

    Esther van Fenema is psychiater met een eigen praktijk. Ze is gepromoveerd op de toepassing van richtlijnen in de ggz. Verder werkt ze bij de crisisdienst, is ze auteur, professioneel violiste en opiniemaker voor onder andere Trouw en de EO.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Rinus Ouwens

    Bedrijfsarts, verzekeringsarts

    " Er wordt zonder discussie gestuurd op het vermijden van ‘directe dood’, zoals besmettingen, ic-opnames en sterfte­cijfers. " En kennelijk ongeacht hoeveel bedrijven failliet gaan, hoeveel mensen werkloos raken, hoeveel jonge mensen in de knel kome...n, hoeveel behandelingen worden uitgesteld.
    Ook een gevaarlijk precedent. Er zal vast nog een virus komen. En ik (en diverse actiegroepen) kan nog wel wat potentieel dodelijke factoren bedenken die draconische maatregelen kunnen rechtvaardigen. Gezondheid, veiligheid en milieu lijken effectieve opvolgers van God, Bijbel en kerk voor het controleren en beperken van burgers.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.