Blogs & columns
Marcel Levi
Marcel Levi
2 minuten leestijd
Column

Uitbesteed, slecht besteed?

4 reacties

De nieuwste modegril van de ziekenhuisbestuurders is om zoveel mogelijk activiteiten uit te besteden. Dat gebeurt al met schoonmaak, catering, beveiliging en salarisadministratie, maar de laatste tijd neemt het bestuurlijk enthousiasme rap toe om meer vitale functies, zoals onderhoud van medische apparatuur of sterilisatie van chirurgisch instrumentarium, uit te besteden.

In Engeland is het uitbestedingsvirus inmiddels zo sterk in ziekenhuizen doorgedrongen dat cruciale medische functies, zoals verslaan van röntgenfoto’s of taken van de ziekenhuisapotheek ook al worden geoutsourcet. Voor kleine gezondheidszorgorganisaties is het nog enigszins begrijpelijk dat delen van het werk worden uitbesteed, omdat het vrijwel onmogelijk wordt alle ballen in de lucht te houden. Denk aan ICT met de wirwar van verschillende systemen, angst voor cyberbedreigingen en telkens toenemende eisen van de privacymaffia. Voor grotere instellingen is het motief om functies uit te besteden echter bijna altijd om geld te besparen. Inderdaad zijn de aanbiedingen van uitbesteed werk in vrijwel alle gevallen ruim goedkoper dan als de organisatie het zelf zou doen.

Maar schijn bedriegt ook hier en zoals vaak is de werkelijkheid van uitbesteed werk een stuk weerbarstiger dan de suggestie die uitgaat van de glimmende prospectus en gladde aanbiedingen van de uitbestedingsindustrie. Het is wellicht een goed idee dat ziekenhuisbestuurders voordat zij verblind raken door dollartekens in hun ogen, zich eerst verdiepen in de pertinent minder enthousiaste ervaringen die veel gezondheidszorgorganisaties inmiddels met uitbestedingen hebben opgedaan.

Door uitbesteding gaat expertise in de eigen organisatie verloren

Zo is in veel gevallen de kwaliteit van de geleverde diensten aanzienlijk minder dan gesuggereerd in de aanbieding. Maar wellicht is nog belangrijker dat het voor de uitbestedende organisatie vrijwel onmogelijk is hier goed grip op te krijgen en noodzakelijke kwaliteitsverbeteringen door te voeren. Alle aandacht verschuift van het verbeteren van de kwaliteit van een dienst naar het managen van een contract of een falend servicelevelagreement. Vaak is ook geen rekening gehouden met allemaal bijzondere omstandigheden en kleine lettertjes die het voor het ziekenhuis uiteindelijk toch allemaal veel duurder maken. In de praktijk blijkt de partij die de uitbesteding binnen heeft gesleept – natuurlijk niet verrassend – vooral uit op winst en minder geïnteresseerd in kwaliteitsoverwegingen van het ziekenhuis. Vervolgens leidt uitbesteding ertoe dat de kennis en expertise binnen de eigen organisatie geheel verloren gaat, waardoor men nog meer overgeleverd raakt aan de nukken van externe partijen. Ten slotte wordt vaak vergeten dat de medewerkers die de uitbestede werkzaamheden uitvoeren, niet zelden slechtere arbeidsvoorwaarden hebben dan ziekenhuismedewerkers en zich in het ziekenhuis al snel tweederangsburgers voelen, wat hun motivatie niet ten goede komt. In een artikel getiteld ‘The outsourcing boom and why it is failing’ in The Washington Post wordt haarscherp geconcludeerd dat door bovenstaande en andere redenen uitbesteding vrijwel altijd leidt tot kwaliteitsvermindering en uiteindelijk hogere in plaats van lagere kosten. Ook in de Engelse National Health Service stapelen de mislukte outsourcingprojecten zich razendsnel op en wordt de roep om een verbod op uitbesteding van medische diensten steeds luider. Vooruitlopend hierop heeft ons Engelse ziekenhuis besloten om het uitbesteden van röntgenverslagen geheel te stoppen en deze dienst weer voor 100 procent in eigen hand te nemen. Omwille van kwaliteit en efficiëntie is er wellicht een betere manier om het geld in de gezondheidszorg te besteden dan door diensten uit te besteden.

Download deze colun (pdf)

  • Marcel Levi

    Marcel Levi is internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Joost Holslag

    Anios chirurgie, Zwolle

    Is dit het artikel waar op gedoeld wordt? https://www.washingtonpost.com/business/the-federal-outsourcing-boom-and-why-its-failing-americans/2014/01/31/21d03c40-8914-11e3-833c-33098f9e5267_story.html?noredirect=on&utm_term=.417f6f4104ea

  • Wim van der Pol

    Apotheker niet praktiserend, Delft

    De redenering van de column is wel erg zwart-wit en ongenuanceerd. Er zijn vele vormen van uitbesteding, van het geheel afstoten van functies tot het inhuren van externe deskundigen. En geredeneerd vanuit de andere kant, vanuit de externe deskundige,... is het gestelde ook niet terecht. De deskundige kan heel toegewijd zijn met een detacheringsovereenkomst (zzp?). Goed uitbesteden betekent goede afspraken maken over werkprestaties en de risico's afdekken, en faalt de uitbesteding dan een andere partij benaderen. Die andere partij moet er wel zijn en bereid zijn. Dat is vaak het zwakke punt van uitbesteden, niet het principe ervan.

  • J.H.Bretschneider

    KNO-arts, Utrecht

    Traditioneel is het schriftelijke delen van kennis uitbesteed aan uitgevers. Ook iets dat een keer mag veranderen .... se mogelijkheden zijn er.

  • dolf algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, rotterdam

    Goed punt, interessante column. Uitbesteden is vaak namelijk het paard achter de wagen spannen. Het effect is: minder vat op problematiek, dus minder in control. Maar het belangrijkste lijkt mij het verlies aan expertise. Uitbesteden is dus meestal n...iet zo smart en slim. Verstandig besluit lijkt me om de rontgenverslagen weer 'te insourcen' .

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.