Blogs & columns
Column

Te veel - Luc Bonneux

6 reacties

‘Medicalisatie’ is een inhoudsloos begrip. Het wordt gehanteerd in een ongenuanceerd antitechnologisch discours door denkers die klepels en klokken hebben gehoord, maar weinig benul hebben waar die hangen. De wereld zonder op wetenschap gebaseerde geneeskunde is een gevaarlijke plek met lage levensverwachting. De vrouwelijke reproductie is van kop tot teen gemedicaliseerd, te beginnen met haar vruchtbaarheid. En daar zijn wij, mannen, ook heel blij mee. De echte pest van de moderne geneeskunde is overdiagnose en overbehandeling. De laatste 65-plusser die zichzelf gezond waant is met uitsterven bedreigd. De ellenlange medicijnenlijsten in verpleeghuizen suggereren dat het verouderende lijf bestaat uit een op hol geslagen fysiologie. Alles moet preventief worden geremd, geblokkeerd of geïnhibeerd: alfareceptoren, bètareceptoren, calciumkanalen, plaatjes, stollingsfactoren, protonpompen, angiotensineconverteerders (ACE), de renine-angiotensine-as (RAAS), cholinesterases en veel andere. Dit liefst allemaal tegelijkertijd. Pillen worden bijgegeven in een oogwenk, pillen stoppen is een moeilijk proces, waar de dappere arts patiënt, familie en verpleging moet meenemen in een lange en moeilijke uitleg over behandeldoelen, numbers needed to treat, numbers needed to harm.

De echte pest van de moderne
geneeskunde is overbehandeling

De preventieve troepen verzamelen zich voor een nieuwe stormloop op de verouderende babyboomers. De kans op ouderdomsdementie neemt exponentieel toe met de leeftijd. Omdat babyboomers alsmaar langer leven, neemt de kans even snel toe dat ze ooit worden geconfronteerd met een aftakelend brein. Een Gronings-Belgische hoogleraar, aanwezig op een symposium over ‘medicalisatie van het brein’ en ongetwijfeld zeer succesvol in acquisitie van onderzoeksfondsen, vertelde zonder blikken of blozen dat we nu konden voorspellen wie alzheimer gaat krijgen, en dat we deze evolutie konden vertragen met cholinesterases. Ik nodigde hem per e-mail uit om deze stellingen te documenteren. Het antwoord van deze alzheimerdeskundige suggereerde enige hersenverweking, veel voorkomend in deze bevolkingsgroep, maar bevatte geen artikel.

Ikzelf stuurde hem een artikel uit BMJ van 2013 dat het tegenoverstelde beweerde, met eminente auteurs en een lange lijst van referenties. Die waarschuwden voor het gebrek aan enige evidence over de baten van vroegdiagnose of vroegtijdige behandeling van dementie, en het vermoeden van grote schade door overdiagnose van een vreselijke aandoening bij grote aantallen mensen, een aandoening die ze in meerderheid nooit gaan krijgen. Biomarkers voor alzheimer zijn duur, voorspellen bitter weinig en al helemaal niets bij ouderen. Rivastigmine kost 1000 euro per jaar. Dat is enkel kosteneffectief in een model, betaald door de betrokken industrie. De enige bewezen effecten zijn verbeterde testscores. Of, en bij wie deze verbeterde scores zich vertalen in klinisch relevante effecten, is grotendeels onbekend. De bijwerkingen van rivastigmine en aanverwanten zijn daarentegen goed gedocumenteerd. De argumenten voor de baten van rivastigmine ‘in de praktijk’ zijn herkenbaar voor een kenner van de praktijk van homeopathen. In een sterk fluctuerende ziekte zoals dementie is verbetering na behandeling nagenoeg onvermijdelijk, dit wegens regressie naar het gemiddelde. Behandeling begint bijna steeds na een periode van verslechtering en na regen komt gemiddeld zonneschijn.

Het geven van valse hoop is gemakkelijk en winstgevend. De strijd tegen het teveel is hopeloos. Maar winnen hoeft niet: de strijd op zich is een dappere dokter waardig.

Luc Bonneux

<b>Download deze column (PDF)</b>
polyfarmacie verpleeghuizen ouderen anatomie & fysiologie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • F.G.M. Ploegmakers

    huisarts n.p., DORDRECHT

    Een voorbeeld van polyfarmacie. Een hoogbejaarde dame in mijn praktijk lag op sterven, samen met haar tevens hoogbejaarde man en de wijkzuster bereidden wij ons voor op het onvermijdelijke overlijden. Ze kon niet meer slikken en de orale medicatie we...rd dus gestaakt, waaronder ook de anti-epileptica die zij reeds tientallen jaren gebruikte. Direct trad een verbetering op in haar situatie, ze werd helderder, sterker nog, ze knapte geheel op ; nog sterker, ik begreep van mijn opvolgster dat ze nog steeds leeft, zonder epilepsie en zonder anti-epileptica.

  • P. Allis

    verzekeringsarts, ROTTERDAM

    @Bart Bruijn: 'wetenschappelijke onderbouwing' of 'aannemelijk'? Maar wat mij betreft is 'evidence' onder artsen prima.

  • Bart Bruijn

    Huisarts, STREEFKERK

    @coll. Roessouw, kleine aanvulling. Ook ik erger mij eraan, maar 'evidence' is niet hetzelfde als 'proof'. Het heeft meer de betekenis van 'sterke aanwijzing, waarvan een bepaalde hoeveelheid moet worden verzameld'. Ik heb in het Nederlands geen goed... equivalent kunnen vinden.

    Wie wel?

  • W.P. Bijleveld

    huisarts, NIJMEGEN

    Luc Bonneux blijft een lichtend baken in de mist van de medische gekte.Ik kan me voorstellen dat hij zich soms de Don Quichot van de geneeskunde voelt.Mocht dat zo zijn dan is het mij een eer om mij als een Sancho Panza met ezel en al aan zijn zijde ...te scharen. De strijd tegen de helaas al te reeele commerciele windmolens is eervol. Ten strijde!!

  • Rob Roessouw

    radioloog i.o, Amsterdam

    Kleine kanttekening; kunnen we weer terug naar het woord bewijs in plaats van "evidence"? Volstrekt onnodig om een Engelse term te hanteren daar waar ook een Nederlands woord voorhanden is.

  • E.C. Kop

    Arts ouderengeneeskunde , Regio Den Haag/ Rotterdam

    Evidence based medicine is hét nieuwe geluid (al enige jaren) binnen de geneeskunde. "Bewijs gerelateerde geneeskunde" kan als alternatief in Nederland gebruikt worden, maar om echt te kunne aanhaken met de internationale/ Europese geneeskunde zal me...nigeen moeten wennen aan "Evidence Based Medicine". Alleen dan kun je, gesteund door weliswaar ook goed onderbouwd onderzoek, keuzes maken om polyfarmacie bij ouderen in te dammen!
    Voorbeeld: vrouw van 95 jaar, gebruikt ivm TIA's in de voorgeschiedenis bij binnenkomst in het verpleeghuis nog steeds orale anticoagulantia. Mw valt en is onzeker. Na stoppen van de medicatie knapt mevrouw op en is weer " up and running" achter haar rollator ipv rolstoelgebonden door onzekerheid. Hoe is dat mogelijk? Vraag ik me dan af? Gewoon puur obv Evidence Based Medicine de orale anticoagulantia plus de daarbij gegeven protonpompremmer gestaakt. Luc heeft zeker een punt wat mij betreft. Er zal beter naar polyfarmacie bij ouderen gekeken moeten worden. Derhalve ben ik in een farmacotherapeutische commissie gestapt om te kunnen signaleren en te leren!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.