Stompzinnige publicaties
4 reactiesBij de visite op de afdeling vertelt mijn arts-assistent dat de volgende patiënt de ziekte van Parkinson heeft, ondanks het feit dat hij twintig jaar geleden een appendectomie heeft ondergaan. Als ik haar niet-begrijpend aankijk, is ze bijna teleurgesteld dat ik niet weet dat een appendectomie beschermend werkt tegen het ontwikkelen van de ziekte van Parkinson.
Bijna schuldig ga ik na de visite eens rondneuzen in PubMed en vind daar minstens vijf artikelen waarin deze relatie is onderzocht. Er is zelfs een hele theorie, gepubliceerd in Science, dat een verkeerd gevouwen alfa-synucleïne, dat volop aanwezig is in de appendix, een belangrijke rol speelt bij het ontwikkelen van parkinson. Overigens is de conclusie van de meest recente en grote klinische studies dat er geen enkel verband is.
Met 30 miljoen publicaties en een dagelijkse aanwas van drieduizend artikelen in PubMed is niets meer onmogelijk. Er is altijd wel een artikeltje dat een verband tussen elke willekeurige A en willekeurige B beschrijft. Er is geen enkele filter op toeval en er is meer speculatie dan wetenschap, vooral waar het zeldzame aandoeningen betreft.
Je kunt voor werkelijk alles een associatie vinden in PubMed
Zeldzame ziektes komen volgens de Europese definitie bij minder dan één op tweeduizend mensen voor. Maar er zijn zo enorm veel zeldzame ziektes dat naar schatting bijna 8 procent van de bevolking wel aan een of andere zeldzame aandoening lijdt, dus dat is helemaal niet zo sporadisch. Met dergelijke aantallen is de kans dat iemand louter op basis van toeval twee relatief zeldzame aandoeningen heeft iets meer dan een 0,5 procent. Dat is natuurlijk niet zo veel, maar genoeg voor weer een paar case reports in de publicatietsunami.
Je kunt voor werkelijk alles een associatie vinden in PubMed, zelfs als de biologische plausibiliteit in de verste verte niet te verzinnen is. De ziekte van Rendu-Osler en fusobacteriuminfecties, of pseudoxanthoma elasticum en coeliakie, of mazelenvaccinatie en autisme, of hypercholesterolemie en spondylitis ankylopoetica, de lijst is eindeloos. Het is een leuk spelletje om twee totaal ongerelateerde aandoeningen in PubMed in te typen en de kans is groot dat je een setje artikelen vindt. Alles is weleens bij één of meerdere patiënten beschreven, of dat nu echt interessant of gewoon toevallig was. PubMed is onze moderne elektronische grabbelton geworden, zonder enig onderscheid tussen signaal en ruis. En met de dagelijkse aanwas van mallotige nieuwe tijdschriften die voortdurend om artikeltjes bedelen – uiteraard voor een pittige submission fee – lijkt de eindeloze diarree van tamelijk stompzinnige publicaties alleen maar toe te nemen. Het heeft er alle schijn van dat dit model van medische literatuur hard op weg is naar een faillissement.
En hoe moet je nu omgaan met al die echte of valse kennis die coassistenten en specialisten in opleiding dagelijks uit PubMed weten te destilleren? Wellicht is de beste strategie om niet fatalistisch te worden, maar voortdurend open te staan voor nieuwe ideeën en hypotheses. Om vervolgens samen nieuwsgierig te exploreren of het echt interessante nieuwe kennis is of het volgende broodjes aap van de week. Het maakt opleiden nog leuker dan het al was.
download dit artikel (pdf) Meer van Marcel Levi
Solko Schalm
directeur Therapyelector, Rotterdam
Hoe moet je nu omgaan met al die echte of valse kennis die artsen in opleiding dagelijks uit PubMed weten te destilleren vraagt Marcel Levy zich af. Het antwoord gaf hijzelf in zijn column Computerdokters.
Computers en elektronische systemen zijn ni...et weg te denken uit de moderne geneeskunde. Maar met behulp van slimme technologische oplossingen kunnen we het zo organiseren dat we de patiënt niet uit het oog verliezen en het voor dokters werkbaar houden.
Wij werken aan een systeem dat alleen kwalitatief hoogwaardige artikelen uit PubMed selecteert en op basis van individuele patiënt gegevens therapieresultaten persoonsgericht presenteert. Een volgende innovatie voor UCLH?
GJ Bonte4
Neuroloog, Dalfsen
@Holslag: Hoewel ik het wel eens ben met Levi in deze, raakt u een zeer sterk en gevoelig punt!
Eenmaal hoogleraar is het gemakkelijk om de idiotie van de huidige medische wetenschap te kapittelen, hetzelfde systeem waarmee ze hoogleraar zijn gewo...rden. Ten koste van heel veel artsen die hun tijd verspilt hebben met zogenaamde "wetenschap".
Berend
Internist, Willemstad
Zoals gewoonlijk heeft Levi weer een mooi expose geschreven over een probleem in de gezondheidszorg. Hij heeft gelijk om de huidige waanzin aangaande de hoeveelheid medische bladen te ridiculiseren. Als je 24/7 alle publicaties van 1 maand zou moeten... lezen ben je meer dan 60 jaar bezig, zo was eens berekend. Er gaat geen week voorbij dat iemand die in een redelijk blad heeft gepubliceerd niet meerdere verzoeken krijgt om (inderdaad door de auteur betaald) in een dergelijk commercieel blad te schrijven. Het kan niet anders dan dat de meest waardeloze artikelen gepubliceerd worden. Zo had iemand een publicatie over een regio met veel personen met overgewicht, waar de incidentie van diabetes hoog was maar er zou geen relatie zijn tussen overgewicht en diabetes. Het lijkt dan logisch dat het enkel en alleen voor publicatie geaccepteerd is omdat de redactie geld krijgt van de auteur. De studenten moeten ook leren kritisch te kijken naar de literatuur en moeten zeker niet onlogische verbanden voor zoete koek nemen.
Joost Holslag
Arts, Amsterdam
Mij dunkt dat deze assistent vooral op een complimentje hoopte. Dat u deze column gebruikt om de ontdekkers van de genoemde verbanden af te branden komt weinig sympathiek over. Vooral omdat u als opleider en bestuurder bijdraagt aan de gekte bij mijn... generatie die jaren aan deze “stompzinnige” wetenschap besteden in de hoop op een opleidingsplaats.