Blogs & columns
Column

Stiekem doodmaken

6 reacties

Zo’n zeventig artsen hebben zich aangesloten bij een protest tegen euthanasie bij patiënten met vergevorderde dementie. Op de website nietstiekembijdementie.nl zijn ze een petitie begonnen om steun te winnen voor dit standpunt, aldus Medisch Contact van 9 februari.

Bert Keizer, specialist ouderengeneeskunde schrijft in zijn column ‘vandaar dat het slaapmiddel stiekem in de appelmoes werd gedaan’ (MC 04/2017: 13). Het gaat daarbij om een patiënt met vergevorderde dementie plus zichtbaar ondraaglijk lijden die een wilsverklaring in woord en beeld (!) heeft achtergelaten. Helaas (angst?) verzuimde hij te vragen om de dodelijke injectie te laten toedienen om ‘vijf voor twaalf’, een vereiste waaraan veel artsen erg hechten.

Wat me erg opviel in de naam van de website en in de column van Bert Keizer, is het gebruik van het woord ‘stiekem’.

Stiekem doodmaken. Ik vind dat daar inderdaad levenslange gevangenisstraf op moet staan. Stiekem: achterbaks, doortrapt, slinks, gewiekst, geniepig, gluiperig. Er zijn legio synoniemen te vinden op mijnwoordenboek.nl. Stiekem iemand laten struikelen, begrijp ik. Maar als iemand verklaart dat je hem later, onverwachts mag laten struikelen, dan is dat niet stiekem meer. Het gebeurt met voorbedachten rade en op verzoek. Niks stiekems aan.

Nu is struikelen niet hetzelfde als doodmaken maar er speelt hier meer dan alleen semantische verwarring. Door foutief gebruik te maken van het woord ‘stiekem’ wordt een existentieel probleem a priori afgedaan als verwerpelijk en juridisch te veroordelen. En dat veroordeel ik.

Misschien moet in de wilsverklaring (video!) worden opgenomen dat de opsteller ervan akkoord gaat met het onverwacht (en niet stiekem) toegediend krijgen van een slaapmiddel in de appelmoes opdat de gewenste euthanasie humaner kan worden uitgevoerd.

Lees ook:

euthanasie dementie Veldwerk
  • Jos van Bemmel

    Jos van Bemmel schrijft vanuit zijn ervaringen als huisarts.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Wendell Lionarons

    psychiater, Amsterdam

    Het is inderdaad zeer delicaat. In hoeverre vind je dat, als iemand fundamenteel veranderd is, bijv. op een veel lager niveau functioneert, met heel andere voorkeuren dan vroeger, hem in die latere toestand erkenning toekomt van de voorkeuren die hi...j dan heeft. Zodat de voorkeuren die hij eerder had, toen hij op hoger niveau functioneerde, niet zonder meer mogen domineren over de latere. Zodat het eerdere zelf niet het latere zelf mag dwingen tot wat het latere, veranderde zelf niet meer wil.
    Als het twee personen waren, bijv. tweelingbroers, zouden we waarschijnlijk niet goedkeuren dat de ene broer beslist over euthanasie voor de andere, dement geworden broer, terwijl die zich daar nooit over had uitgesproken. We zouden waarschijnlijk nog meer twijfelen als de ene broer alleen nog maar weerzin voelt voor de andere.

  • P.J.E van Rijn

    huisarts niet-praktiserend, Rheden

    De omschrijving ` vergevorderde dementie plus zichtbaar ondraaglijk lijden ` doet geen recht aan het omschreven probleem van het al of niet stiekem toepassen van euthanasie . In dat geval bestaat er immers een indicatie voor palliatie . Neen , het ga...at in het geval van `stiekem` over een patiënt die op dat moment geen actueel stervensverlangen meer heeft . Want dat is immers met het vorderen van de dementie `verdampt `.Dan is ook voor de actuele dokter de indicatie voor het toepassen van euthanasie daarmee vervallen . Omdat deze actuele patiënt er recht op heeft op diens dokter te kunnen vertrouwen , is het desondanks toepassen van euthanasie niets anders dan het verraden van je patiënt .Zelfs als er van te voren ooit afgesproken zou zijn hoe onverwacht [ of zelfs stiekem ! ] deze actie wel niet zou kunnen gaan verlopen ... Peter van Rijn Rheden

  • Wim van der Pol

    ziekenhuisapotheker niet praktizerend, delft

    Hoe moeilijk de begeleiding ook is, het zullen toch de (genees)middelen zijn, die afgeleverd en "ter hand gesteld" dienen te worden door een apotheker. Zelf heb ik 35 jaar het principe gehanteerd, dat ik pas verstrekte wanneer ik mij van het gebruik ...had vergewist. Ik kan niet spreken voor mijn collega's maar het lijkt me niet makkelijk om de EUTHANATICA zomaar af te leveren. Naast misbruik, verkeerd gebruik, komt nu ook het stiekeme gebruik om de hoek kijken. Ik heb nooit kunnen bedenken dat het hellende vlak zo penibel kon worden.

  • dr. Hens Burger

    Chirurg i.r., Dordrecht

    Jos van Bemmel en Barend Kooistra verdienen adhaesie. Als iemand een overduidelijke wens voor euthanasie heeft op termijn, dan is het daarmee instemmen, om " vijf voor twaalf" wèl en om "vijf over twaalf " niet, geen goede zaak. Overigens blijft euth...anasie en het helpen bij een zelfgekozen levenseinde een moeilijk en delicaat deel van de praktijkvoering, dat veel zorg, moeite en tijd kost. Je zou je daar niet aan moeten onttrekken.

  • C Spencer

    huisarts, Schoorl

    Stiekem heeft volgens het woordenboek ook een betekenis van: "buiten iemands weten". In de trend van het liedje: "Ik heb stiekem met je gedanst", wat vervolgd wordt met "ik hoop dat je het leuk vond", waarin enige twijfel wordt uitgedrukt, aangezien ...als je iets stiekem doet, je nooit de mening op dat moment kan verifiëren.
    In 2000 is er door een ouderenorganisatie in het Verenigd Koninkrijk (Age Concern) een poging gedaan te definiëren wat een "goede dood" zou zijn. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1128725/ Zij komen tot 12 principes, waarvan nummer twee wordt gedefinieerd als: to be able to retain control of what happens. In de praktijk merk ik vaak dat dit ook een reden is waarom patiënten voor euthanasie kiezen: regie houden over eigen leven en dood. Bij vergevorderde dementie is er geen sprake van regie behouden als de arts genoodzaakt wordt buiten iemands weten tot uitvoering van de euthanasie over te gaan. "Stiekem" is dan loodzwaar om uit te voeren, ook als eerder een verklaring is geschreven, of een video boodschap is gemaakt toen er nog wel regie was. Is "euthanasie" in dat geval dan wel een "goede dood"?

  • Barend Kooistra

    specialist ouderengeneeskunde, almere Nederland

    Van Bemmel heeft wel een punt, er is best wat af te dingen op dat "stiekem". Helaas leidt dat af van de kwestie, zoals vaker het geval is bij kritiek op de formulering waarbij de inhoud buiten schot blijft.

    Er is namelijk geen sprake van dat die ond...ertekenende artsen, waaronder ikzelf, allemaal aperte tegenstanders zijn van euthanasie in het grijze gebied van de wilsbekwaamheid. Jos van Bemmel, die in 2013 in dit blad heeft gezegd dat hij 2 x euthanasie heeft toegepast in 25 jaar, heeft er misschien verstand van, maar in elk geval geen ervaring mee. Diverse collega's uit mijn vakgebied, ook ondertekenaars, hebben dit moeilijke dossier wel degelijk opgepakt en mensen na zeer zorgvuldige processen hun zozeer gewenste levenseinde gegund.

    Of er tussen de ondertekenaars misschien ook velen zijn die zich hieraan niet willen committeren doet niets af aan waar het werkelijk allemaal om draait: de uitvoerbaarheid van een zorgvuldige toetsing.

    Laten we met elkaar blijven praten om daarin als beroepsgroep en samenleving verder te komen.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.