Steekpenningen in de zorg

Ziekenhuizen en medisch specialisten liggen onder vuur. Dat komt door wat in de media de ‘cardio­logenfraude’ wordt genoemd; die speelde zich af bij de Zwolse ziekenhuisgroep Isala. Sindsdien staat iedereen onder hoogspanning: de zorgverzekeraars, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Nederlandse Zorgautoriteit als marktmeester, de minister, accountants, raden van toezicht, raden van bestuur. Overal klinkt de roep om extra onderzoek, verscherpte en soms nieuwe regels.

Nu bestaan er genoeg regels – al is het de vraag of die overal worden nageleefd. Daarnaast roept iedereen om extra maat­regelen. Terecht. Geldstromen in de zorg moeten volledig transparant zijn. Daarover moet iedereen verantwoording kunnen afleggen.

Mij bevreemdt het wel dat medisch specialisten naast het eigen ziekenhuis ook stichtingen, coöperaties of bv’s runnen. Om daarmee onderzoek te doen met geld dat ze van de farmaceutische en/of medtech-industrie krijgen. In Zwolle kregen cardio­logen geld van bijvoorbeeld Biotronik. Dat is bepaald geen charitatieve instelling.

Meer aandacht voor de andere kant van de zorgfraude

Mijn suggestie: laat deze ‘sponsor-onderzoekseuro’s’ rechtstreeks ten goede komen aan de zorg. Gewoon geld overmaken naar het ziekenhuis. Voor de patiëntenzorg. Nog beter: maak stents goedkoper, zodat er meer zorg kan worden geleverd. En verder? Uiteraard moeten regels beter worden gehandhaafd, soms aangescherpt, en dienen de geldstromen transparant te zijn. Dat verwacht de samenleving van ons.

Daar komt iets bij. In de berichtgeving gaat het over fraude van ziekenhuizen, steekpenningen, nieuwe regels voor artsen, integriteitsvragen, enzovoort. Maar bijna nooit wijst iemand op degenen die steekpenningen betalen en de bv’s van artsen contracteren voor ‘onderzoek’.

Daarom pleit ik ervoor dat bedrijven die de regels overtreden voor gunstbetoon en sponsoring – tijdelijk? – de mogelijkheid wordt ontnomen in Nederland actief te zijn. Natuurlijk stuit dit op juridische problemen. Een batterij juristen zal zo’n stap aanvechten. Maar ook dit aspect van zorgfraude, de andere kant van de steekpenningenmedaille, verdient meer en serieuze aandacht in dit belangrijke publieke debat.