Sluikreclame

Gelukkig is de farmaceutische industrie vrijwel volledig gestopt met het volproppen van onze brievenbussen met de meest onnozele reclamefolders, die steevast ongelezen de oudpapierbak ingingen. Ook is de tijd bijna voorbij dat artsenvertegenwoordigers – later hernoemd tot productspecialisten of vicepresident regioadviseurs – zich door listig onderhandelen met secretaresses in onze agenda’s wisten te worstelen om ons vervolgens als kleuters voor te lezen uit fullcolourproductbrochures. En gelukkig ligt zelfs de tijd achter ons dat elke eindejaarsborrel in het ziekenhuis gesponsord werd door bevriende farmaceutische (of hulpmiddelen)fabrikanten.

Maar het is natuurlijk een illusie om te denken dat de afdeling Marketing van de farmabedrijven is blijven stilzitten. Grote geneesmiddelenfabrikanten besteden nog altijd jaarlijks meer geld aan marketing dan aan ontwikkeling van nieuwe producten. De modernere methodes om pillen en andere spulletjes aan de man te brengen zijn wel stukken geraffineerder. Een gerichte serie artikelen in de Libelle over cholesterol of postmenopauzale klachten is veel slimmer om patiënten te bewegen hun dokter te vragen het cholesterol te bepalen of pillen te starten. Evenzo leidt een artikeltje in Men’s Health over erectieproblemen tot een vrijwel onmiddellijke stijging in de vraag naar receptjes voor fosfodiësteraseremmers. En een flashy publicatie over robot­chirurgie in Quest kan de vraag van patiënten naar deze vorm van behandeling flink stimuleren. Een ander beproefd recept is het zogenaamd belangeloos ondersteunen van valpoliklinieken voor ouderen, waar uiteraard niemand de deur uitgaat zonder een receptje voor een osteoporosepil. Bij de ‘overgangspoli’ is het al niet heel anders.

Een gerichte serie artikelen in de Libelle is veel slimmer

Nog ingenieuzer zijn pogingen vaste voet aan de grond te krijgen in de elektronische patiëntendossiers. Die worden immers toe­nemend ‘verrijkt’ met beslissingsondersteuning, aangeprezen als een belangrijk middel om die stupide dokters toch vooral te herinneren aan het belang van een statine na een hartinfarct. Ik snap sowieso niet waarom we al die beslissingsondersteuning nodig hebben. Als je denkt dat professionals te dom of vergeetachtig zijn om hun werk gewoon goed uit te voeren, kun je ze maar beter helemaal van alle verantwoordelijkheden ontheffen.

Een computer die met ongevraagde pop-ups vertelt bepaalde medicatie vooral niet te vergeten, is natuurlijk een ideale manier om je pillen te pluggen. Dat dit niet denkbeeldig is, illustreert het Amerikaanse bedrijf Practice Fusion, een van de grootste leveranciers van elektronische patiëntendossiers voor huisartsen. Begin dit jaar werd het bedrijf veroordeeld tot een boete van 145 miljoen dollar, omdat het in de clinical decision tool van het dossier op listige wijze aanzette tot het voorschrijven van een bepaald soort opiaat, uiteraard gesponsord door de fabrikant van dit middel. Een ander voorbeeld is dat elektronische patiëntendossiers worden gebruikt om meer inzicht te krijgen in voorschrijfgedrag en praktijkvoering van artsen, zoals het door grote farma-industrieën gekochte Flatiron-programma, dat deze data uit de elektronische dossiers verzamelt, uiteraard tegen een zacht prijsje voor ziekenhuizen.

We hoeven ons geen illusie te maken: het verkopen van zoveel mogelijk pillen voor zoveel mogelijk geld blijft het hoofddoel van de farma-industrie. Dat is allemaal prima, zolang medische professionals zich dat voortdurend blijven realiseren en zich op zo groot mogelijke afstand van de verkoopafdeling van die bedrijven weten te houden.