Pijn
5 reacties
De Eerste Kamer behandelt op 13 december aanstaande het wetsvoorstel voor het verbod op de onverdoofde (rituele) slacht. Tenzij op het laatste moment ten minste drie PvdA-senatoren afhaken, zal deze wet worden bekrachtigd, en zal het voortaan in Nederland verplicht zijn dieren een stroomstoot door de kop te geven voordat hun hals wordt doorgehaald. Hiermee wordt voorkomen dat een dier pijn lijdt en stress heeft alvorens het buiten bewustzijn raakt. Dit interval van doodsnood duurt, afhankelijk van het dier in kwestie, ergens tussen de twintig en de honderd seconden. Dát het dier zal worden gedood en opgegeten staat niet ter discussie; teruggebracht tot de essentie gaat de hele discussie daarom slechts over de vraag ‘hoeveel pijn mag een levend wezen lijden in Nederland?’ En het antwoord hierop is kennelijk ‘totaal géén pijn’.
Voor iemand die in de gezondheidszorg werkt, die zelf medische behandelingen heeft ondergaan of anderszins onaangename ziektegeschiedenissen van dichtbij heeft meebeleefd, is dit een buitengewoon verrassend antwoord. Zouden er artsen zijn die zich druk maken over onverdoofde slacht? Ik kan het me haast niet voorstellen. We proberen in de geneeskunde de ergste pijn uiteraard te onderdrukken, maar een zekere hoeveelheid ervan accepteren we, al dan niet noodgedwongen. Zo kan ik me nog altijd helder voor de geest halen hoe het voelde toen de tandarts twintig jaar geleden onverdoofd een kies bij me weg boorde.
Het niet accepteren van pijn staat ook enigszins haaks op de Nederlandse volksaard. In weinig westerse landen is het bijvoorbeeld zo lastig om bij een bevalling epiduraalanesthesie te regelen als hier. Een bevalling is een vrij pijnlijke aangelegenheid, zo heb ik me laten verzekeren, en duurt doorgaans ook langer dan de voornoemde twintig tot honderd seconden. Over deze pijn is echter nog nooit een Kamerdebat gevoerd.
Waarom hebben dieren het recht op pijnloosheid en mensen niet? Gaat het wellicht om afhankelijkheid: de zwangere kan protesteren, maar de koe niet? Het lijkt me een grove overschatting van de positie van de patiënte in partu.
Over pijn bij de bevalling
is nog nooit een Kamerdebat gevoerd
Heeft het dan te maken met het uitzicht op beter tijden? De Nederlandse zwangere krijgt na afloop een baby mee, het Nederlandse schaap eindigt als shoarma. Ook dat kan echter de argumentatie niet zijn, want doodgaan verloopt bij mensen doorgaans ook niet pijnloos. Mijn (terminale) grootvader, die de nare pech had het toppunt van pijn, krampen en misselijkheid te beleven op een zondag dat de behandelend specialist weigerde in huis te komen, zou direct hebben getekend voor de binnenkort van overheidswege verboden twintig tot honderd seconden pijn en doodsnood.
De enige verklaring die overblijft, zijn schuldgevoelens. Wíj zijn verantwoordelijk voor de pijn van het dier, maar patiënten lijden onder de natuur en de ziekte. Dat lijkt een aardige redenering, maar als je het omdraait, blijft er weinig van over: noch patiënten, noch slachtdieren hebben immers schuld aan de situatie waarin ze zijn beland.
Ik ben best een dierenliefhebber, maar nog veel meer een mensenliefhebber. Voordat we de pijn wettelijk uitbannen bij dieren, ligt het wat mij betreft voor de hand deze te minimaliseren bij onze eigen soort.
Miquel Ekkelenkamp is arts-microbioloog en schrijver
Meer bijdragen van de column Uitbraak
<strong>Klik hier voor een PDF van dit artikel</strong>
Bureau NVOG
Communicatiemedewerker, Utrecht
Al in 2008 hebben de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) de gezamenlijke richtlijn MEDICAMENTEUZE PIJNBEHANDELING TIJDENS DE BEVALLING (www punt nvog punt nl/upload/fil...es/definitief-richtlijn-pijnbehandeling-bij-de-partus_def-091208.pdf)
aangenomen. De Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZ) en de Stichting Kind en Ziekenhuis hebben deze richtlijn geaccordeerd. Daarin staat onder meer dat:
- iedere vrouw tijdens de zwangerschap geïnformeerd dient te worden over de mogelijkheden van pijnbehandeling tijdens de baring;
- adequate pijnbehandeling uit goede emotionele ondersteuning en effectieve pijnstilling bestaat;
- iedere barende vrouw op haar verzoek een adequate vorm van pijnbehandeling aangeboden dient te krijgen.
Naar onze mening is hiermee voldoende gewaarborgd dat iedere Nederlandse vrouw recht heeft op een pijnloze bevalling. Inmiddels zijn ook kwaliteitsindicatoren ontwikkeld om dit te controleren.
A. Verburg
huisarts, Amsterdam Nederland
Met verbazing las ik de de column van collega Ekkelenkamp over pijn. De conclusie die ik uit dit artikel trek is dat het onverdoofd slachten van dieren acceptabel is aangezien het lijden van pijn bij de natuur hoort en zolang mensen nog pijn lijden w...ij ons niet druk zouden hoeven te maken over al dan niet opzettelijk toegebrachte pijn bij dieren.
Hoewel de discussie die deze column uitlokt op een andere plek dan een medisch tijdschrift gevoerd dient te worden wil ik toch graag ingaan op het één en ander, om toe te lichten waarom ik van mening ben dat gedane uitspraken niet thuis horen in dit tijdschrift.
Het adagium ‘primum non nocere’ is de basis van de geneeskunde. Opzettelijk toegebrachte pijn is slechts acceptabel indien dit uiteindelijk in het belang van de patiënt is, zoals bij het trekken van een kies. Baringspijn is pijn, behorend bij een fysiologisch mechanisme, waar de mens in de meeste gevallen zelf voor kiest en wat in de meeste gevallen inmiddels op verzoek te bestrijden is. Hierbij spelen behalve medische specten ten aanzien van pijnbestrijding, ook culturele aspecten en persoonlijke keuze een rol.
Het opzettelijk toebrengen van pijn en leed aan een levend wezen druist in tegen alle basisprincipes.
Het vergelijken van ‘natuurlijke’pijn of toegebrachte pijn bij de mens, met als doel deze uiteindelijk te helpen, met het opzettelijk toegebrengen van doodsangst en pijn bij dieren, slechts uit eigenbelang, mist dan ook elke grond . En dient niet in een medisch tijdschrift ter sprake te worden gebracht. En afgezien hiervan, sluit het al dan niet bestrijden van pijn bij de mens het bestrijden van pijn bij andere levende wezens uit?
En tenslotte: ja, er zijn artsen die zich druk maken over onverdoofde slacht. Het gaat hierbij namelijk om respect voor elkaar, levende wezens. En het opzettelijk, doelloos pijnigen van een levend wezen is in alle gevallen onacceptabel. Juist als arts weet je namelijk wat dat voor lijden tot gevolg heeft.
J.M.G. Cobben
anesthesioloog, TWELLO
Dit emotionele pleidooi getuigt niet van een professionele stellingname van een collumnist in een medisch vakblad.
Bovendien begrijp ik niet wat beide onderwerpen met elkaar te maken hebben. Een kamerdebat?
A.J. Postmes
oud-jeugdarts, VENLO
Sorry Miquwl, wie omwille van één invalshoek (pijn) andere invalshoeken niet meer onder ogen wil zien (rituelen, of optimale totale processen) die mag zelf beslist niet serieus genomen worden.
Bart Bruijn
Huisarts, Streefkerk
Is dit een pleidooi om, alvorens ze bevalt, een vrouw een stroomstoot door het hoofd te geven, omdat ook dieren daar recht op hebben?
Drastisch!