Blogs & columns
Luc Bonneux
2 minuten leestijd
Column

Oude geneeskunde

4 reacties

Voor de medische strijder in dienst van de evidencebased medicine is het normale overleg met de wilsbekwame patiënt al niet simpel. Mensen mogen ook zelf wat weten en willen.

Dus als een man zich absoluut in het verderf wil storten met een PSA-test, dan kan ik hem enkel zo goed mogelijk informeren over alle ellende die hem mogelijk te wachten staat. Als ik er niet in slaag die gekkigheid uit zijn hoofd te praten, dan doe ik die test, zij het met gekruiste vingers. Bovendien kon ik vroeger als huisarts een eisende patiënt ook het spijtige nieuws meedelen dat ik geen goede dokter was voor hem, en dat het dus wijs was om een arts te zoeken die ontvankelijker stond tegenover de eigen inzichten.

Bij de wilsonbekwame patiënt staat de verpleeghuisarts in een veelhoeksrelatie. Een wilsonbekwame patiënt heeft een mentor, meestal een familielid, die de belangen van de patiënt waarneemt. Ik ben verbonden aan een verpleeghuis. Wat betekent dat als ik vind dat ik geen goede arts ben voor de mentor, met de mentor de patiënt de deur uit moet. Met die patiënt zelf heb ik nooit problemen, maar door de statistische aard der zaken zijn bij de mentors ook (gelukkig zeldzaam) idioten of psychopaten. In een verpleeghuis hebben ook verzorgenden en managers inzichten en belangen. De verpleeghuisarts komt zo gemakkelijk tussen hamer en aambeeld: de mentor vindt dat iets moet, de dokter vindt van niet, zorg en manager kiezen positie.

De verpleeghuisarts komt zo tussen hamer en aambeeld

Een casus kan dit verhelderen. Een oude heer is dementerend. Mijnheer heeft erge pijn, althans volgens de dochter. Daarvan valt niets te merken volgens enige pijnscore. Maar de dochter, werkzaam in de zorg, weet met zekerheid dat haar vader heel veel pijn heeft. Vader gaf voordien ook nooit pijn aan, hij heeft gedurende zijn hele leven geen tien paracetamols geslikt. Volgens de dochter is dat omdat hij zo hard is voor zichzelf. Maar dankzij zijn dochter moet haar demente vader geen pijn meer lijden. Het enig goede middel is etoricoxib. Helaas gaat mijnheer achteruit, krijgt hij steeds meer enkel voor de dochter herkenbare pijn. Op het einde van de rit heeft de heer een andere arts en een toxische dosis etoricoxib. Ik vertik het mijn patiënten te vergiftigen om aan het Florence Nightingale-complex van de beruchte ‘dochter in de zorg’ te voldoen.

Op mijn huidige werkplek ondervind ik alle steun van de ‘hogere machten’, maar ik heb het anders geweten. In de betreffende instelling hadden de artsen de leeftijd van mijn kinderen en de daarbij horende hypotheken en jonge kinderen. Als oudere heer, gewend aan onafhankelijkheid, kon ik gemakkelijk opstappen. De jonge collega’s echter zetten in besloten vergadering een grote mond op, maar waren met huid en haar overgeleverd aan de grillen van de directie. In de huidige Nederlandse structuur staan jonge specialisten ouderengeneeskunde zwak tegenover mondige families, zeker als ze zich niet gesteund weten door een niet-medisch geschoolde directie. Het grootste slachtoffer is steeds de patiënt. Vaak worden patiënten overgeleverd aan nutteloze, overbodige of schadelijke behandelingen. Maar ook tijd en geld besteed aan kwakzalverij, pardon, ‘complementaire therapie’, is verloren. En tijd en geld: dat hebben we steeds tekort.

download deze column (pdf)

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Victor Cats

    Psychiater n.p., Capelle aan den IJssel

    Collega Vasbinder,

    Bedankt voor uw reactie.Ik heb het boek van Richard J. Ablin (nog) niet gelezen maar wél de samenvatting van de inhoud,welke overeen lijkt te komen met het uitgesproken standpunt van Bonneux waarop ik op 17 maart j.l. reageerde....De ondertitel van het boek van Ablin luidt "How big medicine hijacked the PSA-test and caused a public health disaster "(sic !),en het boek verscheen ,naar ik begreep in 2014. Anderzijds las ik óók dat Ablin al tientallen jaren zijn standpunt heeft verkondigd !! Als Ablin ,en in zijn voetspoor Bonneux het bij het rechte eind hebben intrigeert de vraag of dit standpunt bewust ,dan wel onbewust genegeerd is en wordt en ook rijst de vraag of de eerder door mij genoemde "leken" nader geínformeerd zouden moeten worden,anders dan door een "voetnoot"in een blog in Medisch Contact.

  • Maarten Vasbinder

    médico familiar e comuniutario (spaans huisarts), Ubon Ratchathani

    Collega Cats,

    Als u iets meer wilt weten over de nadelen van de PSA-test, dan raad ik u aan het boek van Richard J. Ablin "The Great Prostate Hoax" eens te lezen.
    Dr. Ablin is degene, die de PSA-test heeft ontwikkeld en je zou mogen verwachten, d...at hij er iets van af weet.

  • Isette du Burck

    Specialist Ouderengeneeskunde, Utrecht

    Als " jonge" specialist ouderengeneeskunde, met hypotheek en jonge kinderen (en ja... Luc Bonneux had qua leeftijd waarschijnlijk mijn vader kunnen zijn), herken ik mij niet in situatie die hierboven geschetst wordt.

    Mondige families genoeg, maar... dit zie ik eerder als een uitdaging dan dat ik mij zwak voel. In de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde is meer dan voldoende aandacht aan communicatie, gesprekstechnieken en hoe om te gaan met " lastige families". Mondige familie komt op voor zijn naaste, vaak met de beste bedoelingen. Oor hiervoor en uitleg over goed medisch handelen is vaak voldoende om samen op een lijn te komen. En mocht het tot een meningsverschil komen voel ik mij tot op heden altijd gesteund door mijn zorgteams en directie.

    Samen maken we de zorg voor kwetsbare ouderen. En bij samen hoort de patient, de vertegenwoordiger, naasten, het zorgteam, het management en de behandelend disciplines.

  • Victor Cats

    Psychiater n.p., Capelle aan den IJssel

    PSA-test gekkigheid.
    De blog "Oude geneeskunde" van Luc Bonneux las ik ,als veel van zijn eerdere blogs overwegend met plezier. "Overwegend" ,want jammer genoeg haalt hij in het begin iets erbij dat zéker bij leken (ook in de verhouding met hun ar...tsen !) misverstand kan veroorzaken , namelijk de "gekkigheid " van de PSA-test.
    Behoort die PSA-test volgens Bonneux tot de in het slot van deze blog genoemde "nutteloze,overbodige of schadelijke handelingen " ? Als hij dat standpunt inderdaad huldigt kan het bovengenoemde begin als consistent worden uitgelegd , maar zéker dán moet hij m.i. dat standpunt toch maar eens wat uitvoeriger en onderbouwd uit de doeken doen !

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.