Nog lang niet veilig melden
5 reactiesHet veilig incident melden heeft in ziekenhuizen een hoge vlucht genomen. Gelukkig, want van die meldingen kunnen we veel opsteken. Zelfs het melden op zichzelf is al een bron van verbeteren, omdat het corrigeren van eventuele fouten begint met het herkennen ervan.
Wat echter nog heel moeilijk is, is het melden van zaken die met gedrag te maken hebben. Een apparaat dat niet goed werkte, een naald die verkeerd prikte of een medicijn dat fout werd toegediend is allemaal veel ‘veiliger’ dan een collega die je verbaal door de telefoon trekt. Wangedrag onder professionals blijft een lastig thema, buiten ziekenhuizen (zoals een affaire met een Amsterdamse hoogleraar arbeidsrecht onlangs weer liet zien) en daarbinnen.
Laatst hoorde ik, via de tamtam, van een voorval in ons ziekenhuis waarbij een medisch specialist een medewerker grof bejegend had vanwege – al dan niet terechte – feedback. Het incident zou gemeld worden, waardoor wij de mogelijkheid zouden hebben de persoon hierop aan te spreken, met bijbehorende hoor en wederhoor. De melding bleef echter uit. Het was onderling uitgesproken, hoorde ik. Dat lijkt goed, maar wellicht was er sprake van een patroon, en dan is een melding juist wenselijk. Het biedt de kans om te leren, voordat het te laat is en een situatie opeens onhoudbaar blijkt.
Laatst kon een benoeming van een staflid niet doorgaan, omdat pas op het allerlaatste moment bejegeningsklachten boven tafel kwamen die, als ze eerder voldoende duidelijk benoemd zouden zijn, naar mijn overtuiging tot een succesvol verbetertraject hadden kunnen leiden. Feedback uitstellen kan heel beschadigend zijn. Melden van gedrag voorkomt een hoop ellende, maar blijkbaar voelt dat nog lang niet veilig.
meer van Hugo Keuzenkamp
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
@Van Dam: Van de wegen om disfunctionerende medisch specialisten op hun functioneren aan te spreken, weet ik inmiddels ook het een en ander. Niet eenvoudig te begaan? Dat is ook een mooi eufemisme! De bescherming van disfunctionerende collega's zit g...oed dichtgetimmerd, en misschien niet eens ten onrechte...
Maar moeilijk te begaan is deze weg zeker als de voorzitter van de Raad van Bestuur de betreffende medische specialisten de hand boven het hoofd houdt, en de medisch specialisten die de melding doen dreigt met rechtszaken en/of ontslag. Omdat de disfunctionerend medisch specialist een vriendje van hem is, of omdat de Raad van Bestuur bang is voor "slechte reclame".
Het mag best wat dooien en gewonden kosten, zolang het maar onder het tapijt in de bestuurskamer past. Ik heb al eens een vakgroep geadviseerd om een heel dik tapijt te kopen voor in de maatschapskamer, zodat ze er veel onder kwijt zouden kunnen. En de voorzitter geadviseerd om wat meer Brinta te eten, wegens slapte in de wervelkolom.
Been there, done that too....
Ik meld helemaal niets meer. Als ik tijdens een waarneming op dingen stuit die het daglicht niet kunnen verdragen, zoals ik herhaaldelijk heb meegemaakt, meldt ik dat aan de vakgroepvoorzitter. En daar laat ik het bij. Als ik er meer mee doe, ben ik zelf de enige die daar last van heeft. Veilig Melden is een illusie, niets is veilig in het ziekenhuis gesticht. Zeker niet voor de individuele zorgverlener.
En zoals een goede vriend van mij altijd zegt: "Als je maar lang genoeg aan de kant van de rivier zit, zie je de lijken van je tegenstanders vanzelf een keertje langs komen drijven".
Anne-Marie van Dam
Psychiater, Amsterdam
Volgens mij is het Veilig Melden Systeem niet bedoeld om individuen aan te spreken. Juist niet.
Als medisch specialisten disfunctioneren zijn er andere wegen. Overigens alle niet eenvoudig te begaan. Maar alles begint met elkaar aanspreken.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
@Van Der Pol: Uw reactie is veelzeggend waar het uw inzicht betreft.
Er wordt heel wat afgemeld in het ziekenhuis, heel wat formulieren volgetypt, heel wat vergaderingetjes belegd, heel wat meldinkjes formeel besproken, zonder dat het ook maar t...ot enige zinnige verandering leidt, of tot meer kennis en kunde.
Maar als het van pas komt wordt een melding ook door deze en gene rustig gebruikt als pressie- en chantagemiddel. En door een raad van bestuur als stok om de medisch specialist mee te slaan, of zich van een kritische medisch specialist te ontdoen als dat zo van pas komt.
Been there, done that. And have seen it all to often before...
Een calamiteitenmelding onderzocht door een tweetal hautaine en incompetente hersen medisch specialisten, omhooggevallen bij gebrek aan gewicht, schreven a raison van 150 euro per uur een slordig calamiteitenrapportje met vele onjuistheden en loze beweringen. De een chirurg-intensivist, zonder ook maar een greintje kennis over een status epilepticus. De andere epileptoloog uit een tertiair centrum die al zeker 15 jaar zelf geen status epilepticus meer heeft behandeld. "Expert" heet je dan in Nederland.
Toen ik me en plein publiek scherp en bijzonder goed gefundeerd tegen verweerde zag de Raad van Bestuur daarin aanleiding om mijn functioneren als medisch specialist te laten onderzoeken door het stafbestuur. Bij wijze van "straf" voor mijn scherpe verweer. Niet daarvoor.
En hoewel een calamiteit nooit bedoeld is om een medisch specialist aan de schandpaal te nagelen, was dat precies waar de Raad van Bestuur op uit was. Helaas liet het stafbestuur zich hiervoor niet misbruiken en schreef en ronkend rapportje, met slechts een zinnetje aan kritiek. Mogelijk vanuit angst en het principe, "vandaag gij, morgen ik?" De veilige melding als politiek middel.
Bestuurders, gevrijwaard van zo'n beetje iedere verantwoordelijkheid in het medisch gesticht, die beginnen over veilig melden? Laat me niet lachen...
Wim van der Pol
Apotheker niet praktiserend, delft
Kijk nou, de eerste reactie is al gelijk veelzeggend. Even het eigen hoofd boven het maaiveld en hup daar ga je. Dit heeft tot gevolg dat de melder zich wel twee maal bedenkt om te melden (klikken, verlinken, de klok luiden etc etc). Het begrip veili...g melden, klinkt veilig, maar is het dus niet, door het alleen maar zo te benoemen. Daar is meer voor nodig. De "oplossing" ligt niet voor de hand, omdat het niet melden/niet klikken in onze genen zit. Er zijn culturen in de wereld waar dat anders ligt. Misschien kunnen we daar van leren.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Dat is leuk en aardig allemaal, vooral uit de mond van een bestuurder. Want wanneer gaat de bestuurder zich ook "blootstellen" aan de kritiek en feedback van zijn medewerkers?
Want tsjonge, jonge, wat kunnen bestuurders zich misdragen. En over he...t algemeen is de meest ernstige maatregel dat ze het pand verlaten, niet zelden met een paar ton op zak als gouden handdruk.