Blogs & columns
Bert Keizer Mariska Koster
2 minuten leestijd
Column

Medeleven - Bert Keizer

21 reacties

Het vertrek van collega Mariska Koster uit de longgeneeskunde werd alom toegejuicht. Nee, niet omdat collega’s en patiënten opgelucht waren van haar af te zijn, maar omdat de reden van haar vertrek door iedereen als indrukwekkend werd ervaren. Het is overigens niet zo makkelijk om die reden goed te beschrijven. Als longarts moest zij vaak, soms wel zeven keer per dag, slechtnieuwsgesprekken voeren. ‘Elk gesprek zit de dood naast me. Elk gesprek een mokerslag voor de mensen tegenover mij. ... Ik ben goed geworden in deze gesprekken. Maar aan het eind van de dag zit ik met een emmer vol tranen.’

Als ik het goed begrijp hield zij dit niet vol, omdat zij nergens heen kon met haar eigen ontreddering. Haar aanwezigheid bij Pauw en Witteman maakte diepe indruk, omdat iedereen naar aanleiding van haar sympathieke optreden dacht: dit is nou net de dokter die we allemaal willen, wat een verlies dat zij er mee op moest houden. Zij biedt haar patiënten immers precies waar zij, naast medische expertise, zo naar snakken: medeleven. In haar werk gaat het ook eigenlijk wel goed, maar ’s avonds thuis blijkt zij te veel medeleven in huis te hebben en dat houdt ze niet vol.

Collega Koster stelt een belangrijke vraag aan de orde, die mensen ons allemaal wel eens stellen: hoe houd je het eigenlijk vol, al die ellende? En zij geeft als antwoord dat we het niet volhouden, want zij ziet ons wegvluchten in onverschilligheid, managementtaken, botheid, wetenschappelijk onderzoek, parttime werken, alcohol, seks en medicijnen, of de oversteek naar Achmea in haar eigen geval.

Bij deze opsomming werd ik ineens pissig. De overgrote meerderheid van mijn collega’s redt het heel aardig zonder hun menselijkheid te verstikken op de beschreven wijzen. Volgens mij deug je niet voor ons vak als je als coassistent niet meerdere malen ’s avonds met zo’n emmer vol tranen hebt gezeten. Maar je deugt evenmin als je na jaren als praktiserend arts nog altijd zo’n last mee naar huis zeult. Sommigen van ons lukt het gewoon niet om de oversteek te maken van het medeleven dat je als coassistent bij de strot grijpt naar de beroepsmatige afstand die jouw aanwezigheid bij ellende tot een zegen maakt.

Ik meen dat collega Koster zich vergist als ze haar eigen lotgevallen omzet in een verwijt aan ons. Dat wij het volhouden is geen kwestie van hard worden, of cynisch, of onverschillig. Het gaat erom een weg te zoeken door een rampgebied, dat jij veel beter kent dan de patiënt die voor je zit. Dat is zegenrijke arbeid, zelfs als de route onhoudbaar naar het graf voert. Je houdt het niet vol omdat je patiënten altijd weet te redden. Je houdt het vol omdat je ziet dat ze ook in hun reddeloosheid veel aan jou hebben.


Bert Keizer, specialist ouderengeneeskunde

  • Bert Keizer

    Bert Keizer is specialist ouderengeneeskunde en filosoof. Sinds 2016 is hij werkzaam voor het Expertisecentrum Euthanasie. Hij schreef maar liefst zeventien jaar voor Medisch Contact.  

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.