Maagdenvlies - Hester Roos
5 reacties
Het moment was eindelijk daar. Driehonderd mensen waren er, het eten was overvloedig geweest en er werd gedanst. De laatste ‘gast’ was het spannendst en tevens het meest gevreesd: de huwelijksnacht. Nu zit ze tegenover me, want er is een groot probleem. Ze heeft niet gebloed. Ja, na afloop op het toilet, een paar kleine drupjes op het wc-papier. Maar ze bloedde niet écht. Niet op de lakens. Niet zodat hij het kon zien. Nu vraagt hij zich af of ze gelogen heeft over haar maagdelijkheid en is ze in paniek. Zíj weet dat niet iedere vrouw bloedt bij de eerste keer, híj denkt daar anders over. Toen ze een jaar eerder bij een collega-huisarts kwam met het verzoek voor een maagdelijkheidsverklaring, werd ze gynaecologisch onderzocht en heeft ze daarna de verklaring meegekregen. Of ik het onderzoek misschien kan herhalen, het verschil kan vaststellen en dat voor haar nieuwe echtgenoot op papier mee kan geven.
Een maagdelijkheidsverklaring, hoe verstrek je die eigenlijk? In het dossier geen verslag van het lichamelijk onderzoek, alleen de notitie dat de verklaring gevraagd en gegeven is. In de correspondentie een brief die uiteenzet dat er bij het lichamelijk onderzoek geen aanwijzingen zijn gevonden dat de maagdelijkheid doorbroken is. Nu ben ik aan zet.
Ik voel een enorme weerstand om mee te werken aan het in stand houden van dit soort misvattingen. Zeker nu de vrouw alleen met haar zus in mijn spreekkamer zit, weiger ik om voor de vorm haar genitaliën te bestuderen om op grond van een nietszeggend ribbeltje weefsel de onmogelijke constatering te doen dat dit meisje seks heeft gehad. Dat heeft ze me nota bene zelf al verteld. Als ik op grond van elk geslachtsorgaan dat in mijn spreekkamer de revue passeert de seksuele historie van iemand zou kunnen vaststellen, zou er ongetwijfeld een boeiende wereld voor me open gaan. Maar dat kan ik niet.
Mijn andere zorg is echter minstens zo groot: ik wil niet het risico lopen deze jonge vrouw in gevaar te brengen.
Hoe bescherm je iemand tegen een potentieel gevaarlijke culturele overtuiging zonder je eigen waarden als arts teniet te doen? We zoeken samen een tussenoplossing. Ik leg uit dat heel veel vrouwen niet bloeden bij hun ontmaagding en samen bekijken we een website die deze informatie ondersteunt. Op grond hiervan formuleer ik een brief waarbij ik me goed voel en zij zich veilig voelt. Een brief zonder medische onjuistheden. Hooguit een tikkeltje onvolledig.
Een pragmatische en beperkte oplossing voor een veel te groot probleem. De keuze om als maagd het huwelijk in te gaan blijft te allen tijde persoonlijk. Culturele verschillen in seksualiteit zijn prima, zolang er sprake is van keuzevrijheid. Maar ik vind het onvoorstelbaar pijnlijk dat er anno 2013 in het ‘progressieve Nederland’ waar we zo trots op zijn, nog steeds meisjes zijn wiens normale ontmaagdingsonzekerheden overschaduwd worden door de angst voor consequenties wanneer ze niet zullen bloeden.
Hester Roos is in opleiding tot huisarts.
De website die Hester Roos met deze vrouw bekeek was mytheontkracht.nl.
/columns
C. Dolman
psychiater, ALKMAAR
Een kleine kanttekening bij de semantische bespiegeling van coll. Bögels:
‘Wier’ betekent ‘van wie’ en kan worden toegepast bij een meervoudsvorm die personen van beide geslachten kan aanduiden (‘de studenten wier fietsen zijn gestolen’) en bij een ...vrouwelijk subject, enkelvoud (‘de vrouw wier kind misselijk is geworden op het feestje’). Het is dus geen ‘typisch vrouwelijke meervoudsvorm’. Overigens wordt de laatste jaren steeds vaker ‘wiens’ geschreven, zowel bij enkelvoud als meervoud, ongeacht de sekse van het subject. Sommige taalkundigen vinden deze niet te stuiten ‘foute’ toepassing niet echt fout meer. Dit nu noemt men de werking van de taalverandering. Mogelijk toch een onbewuste masculinisering? Of klinkt ‘wier’ nog ouderwetser dan ‘wiens’? Wie het weet, mag het zeggen.
R.C.J. Smeenk
Huisarts, AMSTERDAM
In Amsterdam hanteren we op de AOF website de volgende formulering voor gezondheidsverklaringen rond huwelijk van Marokkaanse patienten:
Gezondheidsverklaring huwelijk Marokko
Hoe zit het precies?
In de Marokkaanse familiewet staat sinds 1993 artik...el 41 waarin om een gezondheidsverklaring wordt gevraagd. Hierbij gaat het erom of er sprake is van een besmettelijke ziekte, met name een eventuele besmetting met het HIV-virus.
De nieuwe familiewet uit februari 2004 bevat geen enkel artikel over de noodzaak van een "maagdelijkheidsverklaring". In de oude wetgeving was dit ook niet het geval, maar het gebruik in Marokko was vaak nog anders.
Rol van de huisarts
U kunt uw huisarts vragen om een verklaring te schrijven. Hiervoor kan hij of zij de standaardformulering gebruiken, die wordt geadviseerd door de artsenorganisatie KNMG.
Het gaat hier om een administratieve handeling, er worden geen medische onderzoeken verricht. Soms is er een verwachting dat het om een maagdelijkheidsverklaring gaat of dat er een HIV-test zal worden afgenomen. Een keuring of bloedonderzoek is echter niet nodig en een verklaring over al dan niet maagd zijn is niet aan de orde.
Een verklaring omtrent maagdelijkheid, zoals boven beschreven, wordt helaas nog af en toe gevraagd. Als huisarts moet je dan doen wat voor de individuele vrouw het beste is zonder onwaarheid te spreken, zoals Hester hierboven beschrijft.
M.D.S. Becker
huisarts, BILTHOVEN
Graag zou ik die website bekijken , die jullie bekeken hebben.
G.F. Bögels
psychiater n.p./psychoanalytica, MAARN
Belangrijk dat deze huisarts in opleiding dit probleem aan de orde stelt.
De laatste zin van het artikel bevat een in deze context wel hoogst interessante grammaticale fout. Er staat namelijk: "…dat er…nog steeds meisjes zijn wiens…etc". Dit moet nat...uurlijk wier zijn, de vrouwelijke meervoudsvorm.
Hoogst interessant, want: het gaat er hier inderdaad om van wie dat - overigens niet bestaande - vlies nu eigenlijk is: ook volgens de taal van de huisarts kennelijk van beiden.
Dit nu noemt men de werking van het onbewuste.
dr. Gertie Bögels, psychiater n.p./psychoanalytica
P.D.F. Frijns
Specialist ouderengeneeskunde, GELEEN
Goed om aan dit soort onzin niet mee te werken. Jammer dat de dwaze gedachten over maagdelijkheid en de verwachtingen bij ontmaagding niet zijn uit te bannen. Temeer omdat er ook nog eens vaak een dubbele moraal bestaat en de man die maagdlijkheid ei...st zelf geen 'maagd' meer is.