Blogs & columns
Column

Lessen van de crisis

Plaats een reactie

Misschien is het nog te vroeg, maar ik vraag me af of we al een paar lessen kunnen leren voor after corona. Before corona was de zorg zelf nogal in crisis. Wantrouwen, wachtlijsten en paarse krokodillen dreven menig hulpverlener tot wanhoop. Sinds covid-19 zijn we gebombardeerd tot helden en kanjers en blijken we de meest ‘vitale’ sector in de samenleving. Het vertrouwen is sinds de dorpsdokter in de jaren vijftig niet meer zo groot geweest en in plaats van Peter R. de Vries of Sylvana Simons nemen virologen en infectiologen vanzelfsprekend plaats aan de landelijke talkshowtafels.

In het precoronatijdperk werd elke poging tot daadwerkelijke verandering gesmoord in doorgeschoten bureaucratie en de talloze commissies of taskforces. Nu knipper je drie keer met je ogen en worden draconische zorgmaatregelen overnacht doorgevoerd om coronadoden tegen elke prijs te voorkomen. Het zou mooi zijn als we dezelfde daadkracht kunnen vasthouden om bijvoorbeeld die 1800 suïcides per jaar te bestrijden. Op dit moment staan de professionals weer aan het roer, niet alleen omdat ze naar adem snakkende coronapatiënten kunnen intuberen, maar omdat medische expertise nu eindelijk serieus wordt genomen.

Voorlopig kunnen we alvast één wezenlijke les leren uit de coronacrisis, namelijk hoe belangrijk in het algemeen preventie en leefstijl zijn. Op dit moment de enige manier om de immense dreiging het hoofd te bieden. Het zou mooi zijn als we dit inzicht doorvoeren in de aanpak van welvaartsziekten, want daarmee kunnen we zo’n 45 procent van de westerse ziektelast beteugelen. Before corona zuchtte de zorg onder toenemend personeelstekort. De noodklok werd steeds vaker en harder geluid en D66 overwoog in januari zelfs om arbeidsmigranten uit Afrika te laten overkomen. Nu staat gepensioneerd medisch personeel waarvan de BIG-registratie allang is verlopen, te trappelen bij de poort van het ziekenhuis om een steentje te kunnen bijdragen aan de strijd om mensenlevens. Blijkbaar zijn de eisen om zorg te mogen verlenen toch flexibeler dan we dachten, als de nood maar hoog genoeg is.

Laten we deze daadkracht vasthouden om 1800 suïcides te bestrijden

In tijden van crisis smelten schotten als sneeuw voor de zon, blijken we prima te kunnen samenwerken en zijn we reuzecreatief als het gaat om nieuwe oplossingen. De minister-president en ’s lands infectioloog Jaap van Dissel staan schouder aan schouder om beleid te bepalen. Hotels worden omgebouwd tot zorginstellingen en als het nodig is veranderen we de operatiekamer binnen een dag in een ic-afdeling. We leren ook dat keuzes maken op macroniveau onvermijdelijk is. Schaarste is blijkbaar niet alleen iets voor tropendokters op missie in Afrika. Alhoewel, doordat we vanuit welvaart en maakbaarheidsdenken lange tijd onze ogen konden sluiten voor bepaalde keuzes, bepaalt je postcode tegenwoordig steeds meer het moment waarop je ziek wordt en komt te overlijden. Niet opstaan tegen roken en ongezonde leefstijl blijkt uiteindelijk toch een keuze.

Ten slotte lijkt het alsof in tijden van nood het marktdenken wat op de achtergrond is geraakt en de zorg opeens een echte publieke zaak is. De zorgverzekeraars zijn opvallend stil, maar die zijn vast keihard aan het onderhandelen over mondkapjes en testen...


Meer van Esther van Fenema

coronavirus covid-19
  • Esther van Fenema

    Esther van Fenema is psychiater met een eigen praktijk. Ze is gepromoveerd op de toepassing van richtlijnen in de ggz. Verder werkt ze bij de crisisdienst, is ze auteur, professioneel violiste en opiniemaker voor onder andere Trouw en de EO.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.