Krentjes in de pap, brokjes in de melk
3 reactiesEens in de zoveel tijd wordt het ‘jongeklarenprobleem’ in de spotlights gezet. Met een enquête, seminar, webinar of podcast van een bestuur, werkgroep, kernteam, stuurgroep, denktank of commissie wordt aandacht gevraagd voor een hardnekkig en complex probleem dat meer dan een decennium bestaat en inmiddels, zo wordt geschat, een kleine duizend medisch specialisten raakt.
De meest recente spotlight betreft een brief van de Taskforce Arbeidsmarktproblematiek, bestaande uit 25 medisch specialisten, bestuurders en aiossen van onder andere de FMS, NVZ en DJS. Hun brief is gericht aan de besturen van algemene en universitaire ziekenhuizen (rvb’s) en de medisch-specialistische bedrijven (msb’s). In tabelvorm wordt onomwonden gesteld dat het inzetten van tijdelijke contracten onderdeel is van een verdienmodel. Dat chefs bij herhaling worden ingezet als voordelige oplossing voor een vrijgevallen positie. Dat onder het mom van een (sub)specialisatie of fellowship een productiefactor wordt ingekocht die prettig genoeg niet meetelt in het begrotingsmodel. Benoemd wordt ook dat aniossen worden aangenomen, in plaats van het uitbreiden van een vakgroep, om te dienen als voorwacht en als secretaresse.
In de meest ‘rechtse’ kolom benoemt de taskforce wie zij verantwoordelijk houden voor de implementatie van door hen aangedragen oplossingen. Het uitgangspunt daarbij is gelijkgerichtheid. Een politiek correcte term voor een eerlijke verdeling van krentjes in de pap en brokjes in de melk. Na even scrollen zie ik dat bij ieder actiepunt dezelfde-naar-elkaar-wijzende-partijen staan: de rvb’s en msb’s. De brief eindigt (weer) met een vrijblijvend ‘Wij roepen bestuurders en beleidsmakers op om gezamenlijk te kijken waar ruimte gevonden kan worden.’
Het zoeken naar vrijblijvende oplossingen voor het jongeklarenprobleem is na tien jaar écht voorbij
Een tijd geleden schreef ik een column in de Volkskrant voor het behoud van de vrijgevestigd medisch specialist. Ik schreef dat de perverse productieprikkel in de gezondheidszorg niet verdwijnt met het verdwijnen van de vrijgevestigd medisch specialist en riep de politiek op om de zorgprofessionals ruimte, zeggenschap en vertrouwen te geven. Ik kon, zo kan ik wel stellen, niet meer stuk bij de verschillende msb’s. Inmiddels vraag ik mij ernstig af hoe het kan dat deze artsen met hun jonge collega’s precies dat laten gebeuren waartegen ze zelf zo fanatiek hebben gestreden: massaal in (tijdelijke) loondienst, als chef, fellow of sids (specialisten in (loon)dienst van (vrijgevestigde) specialisten), met verlies van autonomie, inspraak, eigenwaarde en met een slechtere financiële beloning. Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden, luidt de leefregel tenslotte.
Gelukkig gebeurt dit ook op steeds meer plekken. Zo heeft de NVvH een rechtszaak aangespannen tegen het ministerie van VWS die de instroom van aiossen chirurgie, ondanks de slechte banenmarkt, niet wil terugbrengen. De nieuwe generatie heelkundeopleiders weigert om toekomstige collega’s op te leiden voor werkeloosheid en gaat hiermee in tegen de (financiële) belangen van de rvb’s. Dit levert de broodnodige frictie en discussie op. Het vertelt ons ook dat voor oplossingen voor het jongeklarenprobleem niet verwachtings- en hoopvol moet worden gekeken naar de msb’s of rvb’s, die daarvan nog het meest profiteren.
De tijd van signaleren, waarschuwen en het zoeken naar vrijblijvende oplossingen voor het jongeklarenprobleem is na tien jaar écht voorbij. Het is tijd voor actie. May the (task)force be with you.
Meer van Danka Stuijver:
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Beste Danka, als ik zo vrij mag zijn. Nog een paar opmerkingen. Ik heb het nog even opgezocht, maar ik lees de zin toch echt als gelijkgerichtheid tussen 'RvB en Msb'. Dus tussen de relatie ziekenhuisbestuur - medisch specialistisch bedrijf/bedrijve...n.
" Wij adviseren Raden van Bestuur en MSB’s om dit gezamenlijk op te pakken en hieraan invulling te geven vanuit het uitgangspunt van gelijkgerichtheid in ziekenhuizen "
Even naar de kern van de jonge klaren problematiek. Er lijkt mij geen oplossing in zicht als die relatie niet op orde is (gebracht)
Want dan blijft het de zittende medisch macht versus het aanstormende talent. De gearriveerden zullen niet snel hun machtspositie, inkomensstromen en invloed op ziekenhuis structuur en beleid opgeven. Waarom zouden ze ?
Een vriend van me( organisatieadviseur in de zorg) verwoordde dat eerder als volgt : ach dolf, je moet het zo zien. een ziekenhuis is als een familie camping met stuk of 20-30 sta caravans. Het ziekenhuisbestuur gaat over het hoofdgebouw, de kampwinkel en de toiletten en douches. Voor de rest hebben ze in de kern niets te vertellen over het reilen en zeilen op de camping zelf. De medisch specialisten zijn de eigenaren van de sta caravans. Die doen hun ding en gaan hun gang. Het is leven en laten leven. Totdat de pleuris uitbreekt. Dan moeten de gemoederen bedaart worden, de ruzies beslecht, biertje, wijntje. Sus, sus, sus, sus. Het hangt zoals het hangt. Tot de volgende vlam in de pan. En daar heb je weinig vat op. Beetje praten, beetje geven, beetje nemen.
Je blog sluit overigens mooi aan bij de actuele ontwikkeling, want minister Kuipers kaart het probleem van 'gelijkgerichtheid tussen ziekenhuis en msb's aan in brief juist nu aan, waarin hij dreigt de medisch specialisten in loondienst te zullen nemen, waardoor het jonge klaren probleem naar mijn inschatting als sneeuw voor de zon verdwijnt en er weer tekorten zullen ontstaan.
Kortom. Wellicht is er 'een' oplossing in zicht. Hoe schat jij het in ?
https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/nieuwsartikel/kuipers-zet-plannen-verplichte-loondienst-medisch-specialisten-door.htm
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Wie bijt wie ? en met welk doel ? Interessante blog, maar wat nu ? May the force be with you. Ja, ja. Maar nu even concreet. Wat moet de force bedenken ?
Als de oplossing niet van de ziekenhuizen (rvb's) als de msb's verwacht mag worden, zoals Da...nka Stuyver stelt in deze blog. En het beleid van VWS ook geen genade kan vinden, maar er toch tot actie moet worden over gegaan, vraag ik me af: welke actie, door wie, met welk doel.
De taskforce geeft een rits aan oplossingsrichtingen, maar allemaal onder de aanname van 'gelijkgerichtheid tussen rvb en msb'. Laat dat nou net hét (?) grote probleem zijn.
Dus: wie moet er hier doorbijten ?
D.J.F. Stuijver
huisarts en jongeklare-advocaat
Beste meneer Algra,
De taskforce doelt op gelijk gerichtheid tussen medisch specialisten op de werkvloer (niet zoals u stelt tussen RVB en MSB).
Ik vind het een positieve ontwikkeling dat de NVVH zich nu hardmaakt voor het terugbrengen van de instr...oom. Mijn hoop is dat ook de andere beroepsverenigingen hun voorbeeld zullen volgen. Voor de generatie van nu, die door sommigen ook de verloren generatie wordt genoemd, geldt dat ze door de bank genomen stil zijn. Uit angst om de hand te bijten die hen nog moet voeden. Er zal paal en perk moeten worden gesteld aan het aantal chef's en fellows maar ook aan de vooruitzichten van SIDS die in een stuwmeer op hun beurt moeten wachten en elkaar in de staart bijten voor een plek in het MSB. Ondertussen neemt het aantal MSB plekken af op sommige plekken ten bate van het aantal plekken in (tijdelijke) loondienst (ka-ching). Ik ben het er niet mee eens dat dit niet kan veranderen maar de mensen die het meest gebaat zijn bij deze constructies gaan het niet veranderen. Dat zal van bovenaf moeten worden opgelegd door overkoepelde organisaties zoals KNMG (benoemen vaak ethiek/morele kwesties) en de FMS. Impliceren dat dit makkelijk is doe ik overigens niet, tenslotte draait ook in de zorg alles om centjes en inspraak.
[Reactie gewijzigd door Stuijver, Danka op 13-12-2022 13:40]