Kortsluiting

Wat te doen? In de kranten, in de literatuur, in talkshows en op de socials word ik steeds geconfronteerd met een bestuurlijk dilemma dat zich ontvouwt midden in de gezondheidszorg.

In de gezondheidszorg zijn digitalisering en innovatie absoluut noodzakelijk. En niet in puntoplossingen per organisatie, maar echt gezamenlijk. Digitaal verbonden in alles en daarmee de basis voor bijvoorbeeld AI-toepassingen. Tot zover niets nieuws. En volgens de grote wereldwijde consultancybureaus is die oplossing gewoon voorhanden. Namelijk de Microsoft-oplossing. Die zij toevallig nu net, als jarenlange innige partner van Microsoft, aanbieden in het Regionaal Zorgdataplatform. We hoeven alleen maar te bellen. Zonder enig risico, want al jarenlang is Microsoft toonaangevend en het bureau snapt hoe het werkt. ‘Win-win.’

Als we al onze budgetten bij elkaar leggen, kunnen we dit zelf bouwen

Tegelijkertijd vliegen steeds krachtigere waarschuwingen rond over de volledige afhankelijkheid van big tech. De Algemene Rekenkamer en instituut Clingendael waarschuwen voor een enorme kwetsbaarheid in de samenleving. Onduidelijk is ook welke data gebruikt worden voor de training voor hun AI-modellen. En is er sprake van een sluimerend legitimerend effect doordat de wereldwijde top van consultancybureaus Microsoft adviseert en zich in die technologie specialiseert. De zogenaamde vendor lock-in wordt daarmee nog sterker.

Wat te doen? Iedereen snapt de keuze voor Microsoft. Vanwege het gemak, de (vermeende) veiligheid, de kennis, (bijna) zonder risico, en de bijbehorende kennis vanuit de bureaus is inbegrepen. Ogenschijnlijk een offer you can’t refuse. Of gewoon opstaan en zelf aan de slag. Als we al onze budgetten bij elkaar leggen, dan kunnen we dit zelf (laten) bouwen. Lichtend voorbeeld is het Nationaal instituut voor subatomaire fysica Nikhef. Deze keuze kost tijd, gedoe, fouten, stress, energie, geld; en, niet in de laatste plaats: iedereen zal ons voor gek verklaren. Maar de enorme afhankelijkheid en kwetsbaarheid kunnen we daarmee in de toekomst wellicht oplossen. Het is in dit tijdsgewricht het overwegen waard.