Blogs & columns
Column

Houd het hoofd koel en het hart warm

3 reacties

‘Wat een bijzonder moment. Meer dan twee derde van de Eerste Kamer­leden stemde voor onze initiatiefwet beraadtermijn abortus’, twitterde Corinne Ellemeet (GroenLinks). Op de foto veel stralende gezichten en grote bossen bloemen. Andere initiatiefnemer, D66-fractievoorzitter Jan Paternotte, reageerde ook razend enthousiast: ‘Terwijl Amerika op het punt staat federaal recht op abortus te schrappen kiest Nederland voor versterking van dat recht. Ons wetsvoorstel om de verplichte vijf dagen bedenktijd voor vrouwen af te schaffen is zojuist in de Eerste Kamer aangenomen!’

Tot nu toe waren vrouwen verplicht om vijf dagen bedenktijd te nemen na consultatie bij een arts om ‘weloverwogen en zorgvuldig’ te kunnen besluiten over een abortus. Maar de initiatiefnemers vinden dat ‘betuttelend’ en willen de verplichte bedenktijd schrappen. Uit de evaluatie van de abortuswet in 2020 kwam overigens naar voren dat artsen, gynaecologen en verpleegkundigen vrij genuanceerd over de beraadtermijn denken, en deze vaak wel nuttig vinden.

In de Verenigde Staten heeft het Hoog­gerechtshof het recht op abortus juist verder ingeperkt. De staten in de VS kunnen nu afzonderlijk bepalen of zij abortus toestaan of niet, waardoor de meeste republikeinse staten abortus aan banden zullen leggen of verbieden. Texas staat al geen abortus toe na zes weken zwangerschap, Oklahoma zelfs niet na het moment van bevruchting.

Het lijken twee uitersten, maar wat mij betreft is er overeenkomst die aandacht behoeft. Zowel in Nederland als in de VS spelen ideologische overwegingen een grote rol ten koste van de inhoud als het gaat om dergelijke medisch-ethische kwesties. Politici als bevrijder of beschermer van de baarmoeder; het vereenvoudigen van complexe thema’s naar Dick Bruna-niveau om de achterban te vriend te houden.

Als je een huis koopt heb je na het tekenen van het koopcontract drie dagen bedenktijd

Abortus is in de praktijk een verdrietig en zeer persoonlijk onderwerp, waarbij de vrouw in kwestie vaak uiterst moeilijke afwegingen moet maken. Daarbij passen wat mij betreft de vreugde en de triomf over de afschaffing van de bedenktijd niet, evenmin als de archaïsche en kortzichtige begrenzing in de VS.

In de praktijk van de crisisdienst heb ik soms te maken met vrouwen die zwanger zijn en per direct een abortus eisen. Vanwege een eerdere bevalling die traumatisch is verlopen, of onverwerkt seksueel misbruik waardoor de zwangerschap opeens als zeer bedreigend wordt ervaren. De vrouw in kwestie is in paniek en wil maar één ding: de zwangerschap zo snel mogelijk afbreken. Het punt is dat de paniek, zeker bij hoger opgeleiden, niet altijd evident is en dat zorgvuldige diagnostiek en vooral tijd soms nodig zijn om groot leed op termijn te voorkomen. Uitzonderlijke situaties, maar wat mij betreft wel de realiteit waar je als politicus rekening mee moet houden voor zorgvuldige en weloverwogen besluitvorming.

In een samenleving die toenemend polariseert in voor-tegen, progressief-conservatief en links-rechts is het van belang dat juist volksvertegenwoordigers het hoofd koel en het hart warm houden als het gaat om medisch-ethische kwesties.

Als je een huis koopt heb je na het tekenen van het koop­contract drie dagen bedenktijd om over de aankoop na te denken. De bedenktijd voor abortus framen we als een soort straf en het inperken van autonomie. Terwijl het misschien ook gaat over zorgzaamheid en het recht op een weloverwogen en zorgvuldige beslissing. 

Meer van Esther van Fenema

abortus
  • Esther van Fenema

    Esther van Fenema is psychiater met een eigen praktijk. Ze is gepromoveerd op de toepassing van richtlijnen in de ggz. Verder werkt ze bij de crisisdienst, is ze auteur, professioneel violiste en opiniemaker voor onder andere Trouw en de EO.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • J.E. Snoek

    Huisarts

    ''het recht op een weloverwogen en zorgvuldige beslissing'' alsof vrouwen alleen maar gebruik kunnen maken van dit recht als ze dit verplicht minimaal 5 dagen erover nadenken... ik gun iedereen weloverwogen en zorgvuldige beslissingen maar vind het ...belachelijk dat je daar een minimale bedenktijd voor zou kunnen instellen. Goede begeleiding dat is wel fijn ongeacht hoe lang je nodig hebt om tot n beslissing te komen.

    [Reactie gewijzigd door Snoek, José op 09-07-2022 15:48]

  • Mersy

    Abortusarts , Zwolle

    De verplichte bedenktijd van 5 dagen is niet zonder meer afgeschaft, maar vervangen door een flexibele bedenktijd, samen door arts en vrouw te bepalen. Dit kan dus betekenen 3 dagen bedenktijd, 3 weken bedenktijd, of 3 uur bedenktijd afhankelijk van... de situatie van de vrouw, na zorgvuldige diagnostiek. U mag de abortusartsen vertrouwen, zij kunnen en zullen het onderscheid maken tussen bijvoorbeeld een vrouw die in blinde paniek een uur na de positieve zwangerschapstest binnen stormt en een vrouw die geen langere bedenktijd meer nodig heeft dan ze zichzelf al heeft opgelegd. Dat doen ze namelijk al bij bijna een derde van de zwangerschapsafbrekingen, omdat deze voor 6 weken en 2 dagen zwangerschap worden uitgevoerd, en hiervoor altijd al de flexibele bedenktijd gold. Ik begrijp uw zorgen dat politici wetswijzigingen willen doorvoeren zonder zich over de medische inhoud te buigen, maar in dit geval is dit in Nederland niet op die manier gebeurd. De politieke partijen hebben uitgebreid met de artsen in het veld gepraat om te weten waarmee vrouwen nu écht geholpen zijn, tijdens het maken en verdedigen van dit wetsvoorstel. Hier mag zeker wel gefeest worden, omdat politici met deze wetswijziging verklaren dat zij geloven dat vrouwen echt wel zelf kunnen besluiten wat de best passende oplossing is voor hun onbedoelde zwangerschap en hiermee ook hun vertrouwen uitspreken in de abortushulpverlening in Nederland, waarbij al lang goed wordt omgegaan met een flexibele bedenktijd.

    • M. de Jonge

      Huisarts van 1995-2020, Deventer

      Deze column legt de vinger bij de zere plek: Ideologische overwegingen spelen een grote rol ten koste van de inhoud (en dat niet alleen) bij medisch-ethische kwesties. Daarnaast denk ik dat we in de specifieke vraag over bedenktijd ook kunnen betrek...ken dat we in een hedonistische maatschappij leven en dat het niet altijd gezond is snelle keuzes te maken.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.