Hoop als laatste houvast

‘Carmen, onthoud dat mensen hoop moeten kunnen houden. Zonder hoop geen leven.’ Dat leerde mijn oude, wijze opleider mij. En dat was wel een slimmerd, daar kon je maar beter naar luisteren. Toch is de balans niet altijd even gemakkelijk te vinden tussen het vertellen van een eerlijk en duidelijk verhaal en het geven of laten houden van hoop.

Zo is er een dame die ik al langere tijd op mijn poli zie. Jaren geleden heeft een tumor haar een bijna volledige dwarslaesie bezorgd. Na decompressie van het ruggenmerg herstelde ze maar matig. Ze kon net weer, heel moeizaam, achter de rollator lopen, toen ze achteruitging door een recidief. Na nog een operatie en bestraling kwam de tumor toch terug en was haar verbetering slechts met een enorm vergrootglas te vinden. Ik heb destijds, al jaren terug, een indringend gesprek gevoerd met haar en haar familie. Ik legde ze uit dat de verwachting op verbetering nihil is en dat ze zich hierop moesten instellen. Tijdens dat gesprek stelde ze zeer adequate vragen, waarbij ze steeds de vinger op de juiste – zere – plek legde. En toch vroeg ze me ten slotte hoelang het dan nog zou duren voor ze weer zou kunnen lopen. Aangezien een en ander toen nog vers was, had ik weinig moeite met dan maar te antwoorden dat we dat moesten afwachten. Terwijl ik echt dacht dat er geen herstelmogelijkheden waren.

‘Dus u denkt wel dat het nog goedkomt?’

Nu zie ik haar elk halfjaar. Medisch gezien is dat niet nodig, maar ze wil zich ergens aan vastklampen. We maken dan ook altijd een ‘plaatje’ dat ik dan uitgebreid met haar bespreek. Let wel: de plaatjes geven geen reden tot vreugde. Weer stelt ze dan goede vragen en net als ik denk dat ze het echt begrijpt, vraagt ze: ‘Dus u denkt wel dat het nog goedkomt?’ En ik, lafaard, hoor mezelf dan zeggen: ‘We wachten het af mevrouw. Over een halfjaar zie ik u weer en wie weet hoe u er dan aan toe bent.’ Dankbaar verlaat ze m’n kamer. Eerlijkheid heeft z’n grenzen.