Het sloofje van het zbc

Een 80-jarige patiënte staat gepland voor een totale-heupprothese in een kliniek. Op die heupklachten na is zij het toonbeeld van een gezonde, fitte oudere. Ze woont alleen en geheel zelfstandig. Bij de orthopeed geeft ze aan dat ze daarom na de operatie enkele dagen hulp nodig zal hebben. De orthopeed zegt dat niet te kunnen regelen. Dat moet de huisarts doen, en snel ook, anders gaat ze van de operatielijst af.

De vrouw snelt naar de huisarts en legt het verzoek op tafel. De huisarts zegt dat de post­operatieve zorg de taak is van de behandelend specialist. De vrouw is boos. De huisarts probeert het uit te leggen, maar het kwaad is geschied. ­Patiënte belt de kliniek om door te geven dat de huisarts ‘weigert’ de nazorg te regelen. De orthopeed haalt haar van de operatielijst af. De patiënt dient een klacht in. Tegen de huisarts.

Zelfstandige behandelcentra, ook wel bekend als klinieken, leveren een groot deel van de planbare zorg tegen lagere prijzen dan de ziekenhuizen. Om daarin rendabel te zijn wordt zeer doel­matig en efficiënt gewerkt. Door het gebruik van optimaal georganiseerde zorgpaden kunnen patiënten snel geholpen worden en zijn wachtlijsten relatief kort. Daar zijn de zorgverzekeraars blij mee en ook patiënten zijn veelal tevreden. Ze krijgen immers snel een scan, worden binnen enkele weken behandeld door hoog­gespecialiseerde artsen en zijn meestal dezelfde dag weer thuis.

Als het op de afwas aankomt, mag de huisarts het doen

Toch klinken steeds vaker ontevreden geluiden. Van huisartsen, maar ook van medisch specialisten in omliggende ziekenhuizen. Dat betreffen vooral klachten over de nazorg in ANW-uren, maar soms ook over de preoperatieve zorg. Zo werd bij een patiënt bij een preoperatieve screening in een kliniek een laag Hb vast­gesteld. Niet dramatisch laag, maar de medisch specialist wilde het Hb graag met een hele punt gestegen zien voordat de operatie, die slechts enkele weken later gepland stond, kon plaatsvinden. De patiënt moest hiermee naar de huisarts gaan. De huisarts ­verwees patiënt naar de internist. Ondertussen kreeg hij ijzer­tabletten. ‘Onvoldoende’, zo zei de medisch specialist tegen de patiënt, ‘de huisarts moet een bloedtransfusie regelen, anders kan ik u niet opereren’. Ook hier wordt de patiënt als boodschapper gebruikt en is de huisarts de boeman want ‘hoezó kunt u niet even een bloedtransfusie regelen? Dat moet van de specialist hoor!’

Bij een aantal klinieken laat de pre- en postoperatieve zorg te wensen over. Met name voor patiënten die te traag over een zorgpad lopen, die struikelen of voor wie het zorgpad niet eindigt bij de uitgang van de desbetreffende kliniek. Medisch specialisten werkzaam in deze klinieken moeten de ruimte krijgen om ook voor deze patiënten de zorg goed te organiseren. Dat kost tijd en energie en is niet financieel aantrekkelijk, maar moet wel gebeuren. En niet door het uit te besteden aan de overbelaste ­‘gratis’ huisarts. Of zoals een collega het zei: ‘Ze kunnen uit­stekend koken in die vijfsterrenklinieken, maar als het op de boodschappen of de afwas aankomt mag de huisarts het voor ze doen. Ammehoela.’