Het leven imiteert de kunsten

Een van de ondeugden die ik mezelf soms toesta, is het kijken naar medische dramaseries van streamingdiensten. In bepaalde opzichten vertoont dit overeenkomsten met verdovende middelen. Misschien heeft u het zelf ook weleens geprobeerd. Zet het programma aan en het nadenken kan stoppen.

Soms staan de hersenen toch een beetje aan; het belangrijkste signaal daarvan is dan ergernis als het beeld dat geschetst wordt van de geneeskunde weer eens grenst aan het idiote. Neem de serie The Resident, waar zo’n beetje elke patiënt op de operatietafel op een gegeven moment begint dood te bloeden uit een perifere arterie, om vervolgens in VF te schieten. Of Grey’s Anatomy, waar aiossen een paar uur lang op tien meter afstand meekijken met een neurochirurgische operatie. Of House, waar diagnostiek totaal structuurloos plaatsvindt, en de ene na de andere diagnose wordt afgevuurd tot er aan het eind van de veertig minuten een correct blijkt te zijn.

Onlangs is hier de serie The Pitt bij gekomen, een serie met een (voor de leek onbegrijpelijk) hoog medisch-technisch gehalte over een overbelaste spoedeisendehulp­afdeling. De casussen die The Pitt presenteert zijn nogal over de top, maar ze wekken vooralsnog niet de typische ergernis op: in de eerste paar afleveringen heb ik geen grote fouten kunnen ontdekken.

De meeste tv-dokters mogen zich gedragen als enorme eikels

De hoofdpersoon van The Pitt onderscheidt zich door zijn empathie en het geduld waarmee hij patiënten te woord staat en waarmee hij studenten begeleidt. Dat is bijzonder, want de meeste tv-dokters zijn vooral slimmer en behendiger dan hun collega’s. Zolang ze maar vaak genoeg gelijk hebben en anderen ongelijk, mogen ze zich gedragen als enorme eikels (m/v). De beste chirurg is hier niet die met het best functionerende team en de beste patiënt­begeleiding, maar een of andere sociopaat die toevallig goed kan hechten. Op televisie leidt een angstcultuur vaak tot betere uitkomsten, in plaats van tot slechte communicatie en onnodige fouten. En er zoekt al helemaal nooit eens iemand iets na in een protocol; voor hun welzijn zijn patiënten overgeleverd aan de toevallige geniale invallen van de hoofdpersonen.

Is dat erg? Het is in elk geval niet helemaal onschuldig. Het leven imiteert de kunsten – in elk geval veel meer dan andersom. Nog steeds staan er ’s avonds over de hele wereld jongemannen zichzelf als Robert de Niro in de spiegel toe te spreken: ‘Are you talking to me?’ Zouden er chirurgen in opleiding zijn die in navolging van tv-chirurgen naar hun eigen handen refereren als ‘de handen van God’? En hoeveel coassistenten zullen na het lezen van The House of God hebben geloofd dat goede geneeskunde daadwerkelijk bestaat uit ‘zoveel mogelijk niets doen’?

Mocht je als jonge dokter per se iemand moeten nadoen, kies voor de hoofdpersoon van The Pitt. Maar zelfs deze serie zou met een disclaimer ingeleid mogen worden: ‘De onaardige en arrogante personages in deze productie zijn louter dát: onaardig en arrogant.’