Blogs & columns
Column

Heksenjacht - Marcel Levi

18 reacties

Laat ik om te beginnen even heel duidelijk zijn: ik ben een tegenstander van kwakzalverij. Ik heb te veel patiënten besjoemeld zien worden door iriscopisten, oorschelpmagnetisten, Chinese kruidenvrouwtjes of pseudodokters die overal schimmels zien. En zwemmen met dolfijnen, baby-yoga, ponyfluisteren en kleurentherapie is vast allemaal prima om je prettig bij te voelen, maar heeft niks met geneeskunde te maken.

De reden dat ik tegen ben is duidelijk: het is allemaal totaal onbewezen therapie en de beoefenaren weigeren vaak hun behandeling te laten evalueren in simpel vergelijkend onderzoek met duidelijke uitkomstmaten. En hoewel het niet baat, schaadt het soms wel degelijk: sommige ‘alternatieve behandelingen’ geven regelrechte schadelijke bijeffecten – nog los van het feit dat een hulpzoekende patiënt wordt bedrogen met valse hoop en hoge kosten. Het is dus prima dat goed opgeleide evidencebased artsen zich teweerstellen tegen de misleiding van onze patiënten. En dat we erop blijven aandringen dat nieuwe therapieën worden onderzocht in degelijk wetenschappelijk onderzoek.

U zult misschien denken dat ik dus lid ben van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Dat is echter niet het geval. De reden daarvoor is dat ik denk dat deze vereniging de strijd tegen de kwakzalverij meer schade doet dan profijt brengt. En dat het agressieve fanatisme waarmee deze vereniging denkt haar doelen te bereiken me in toenemende mate tegen de borst stuit. Men meent klaarblijkelijk doeltreffend te zijn door salvo’s van persoonlijke aanvallen op niet alleen beoefenaren van alternatieve geneeswijzen maar vooral ook op hen die volgens de vereniging deze kwakzalvers steunen of maar in de buurt komen van therapie die volgens haar verwerpelijk is. Als een soort van Spaanse inquisitie werpt de vereniging deze personen zonder enige objectief proces of zelfs enige vorm van hoor- en wederhoor als heksen op de brandstapel.

Fatsoenlijk onderzoek kan mensen

behoeden voor onzinnige therapie

Zo is deze maand de Meester Kackadorisprijs, de jaarlijkse prijs die de vereniging uitlooft aan de grootste kwakzalver, toegekend aan Pauline Meurs. Zij krijgt de prijs omdat ze als voorzitter van de onderzoeksorganisatie ZonMw – waarvan ik zelf ook bestuurslid ben – een signalement heeft uitgebracht waarin een pleidooi wordt gehouden om meer wetenschappelijk onderzoek te doen naar alternatieve geneeswijzen. Immers, of je het er nu mee eens bent of niet, we moeten ons realiseren dat tienduizenden Nederlanders, onder wie 3-5 procent van de Nederlandse kinderen, gebruikmaken van deze behandelwijzen. En de beste manier om mensen te behoeden voor onzinnige en potentieel schadelijke therapie begint met het objectief vaststellen (of ontmaskeren) van de waarde van deze behandeling, inderdaad middels fatsoenlijk wetenschappelijk onderzoek.

De strijd van de weldenkende geneeskunde tegen de kwakzalvende geneeskunde is een strijd van rede en wetenschap tegen bijgeloof en valse emotie. Ik denk dat we die strijd dan ook met bij ons passende energie, professionalisme en wetenschappelijke overtuigingskracht dienen te voeren en ons niet moeten verlagen tot irrationele scheldpartijen.

Het toekennen van de Meester Kackadorisprijs aan Pauline Meurs op de dag dat zij een hoge koninklijke onderscheiding uitgereikt kreeg voor haar vele verdiensten voor de Nederlandse gezondheidszorg, toont vooral hoe mijlenver de Vereniging tegen de Kwakzalverij zichzelf buiten onze maatschappij heeft geplaatst.


Marcel Levi is internist en bestuursvoorzitter van het AMC

Marcel Levi

  • Marcel Levi

    Marcel Levi is internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.  

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.