Gezondheidscoach
5 reactiesToen ik nog coassistent was vroeg de chirurg mij tijdens het handen wassen voor ok: ‘Waarom opereren wij eigenlijk?’ Naïef mompelde ik iets over ziekte bestrijden en mensen beter maken. ‘Nee’, corrigeerde hij me triomfantelijk, ‘we opereren omdat wij het leuk vinden om mensen te repareren die stuk zijn.’
Toen ik laatst onderwijs moest geven aan medisch specialisten in opleiding viel het me ook weer op dat veel artsen zich uitsluitend willen bezighouden met ziekte binnen die vierkante meter van hun spreek- of operatiekamer. Op zich niks mis mee, ware het niet dat deze attitude achterhaald begint te raken omdat er simpelweg onvoldoende aansluiting bestaat met de huidige maatschappelijke ontwikkelingen. Je zou willen voorkomen dat we rond 2030 een anachronisme zijn geworden en nog steeds in een postkoets rondrijden, terwijl we links en rechts worden ingehaald door snelle elektrische auto’s.
Trendwachter Adjiedj Bakas overhandigde op 22 november jongstleden zijn nieuwe boek aan minister Schippers: Ziel in de zorg. Een heldere en goed onderbouwde analyse van de veranderingen en uitdagingen waar de zorg mee te maken krijgt. Hij stelt dat vastomlijnde instituten die de normen en de innovatieruimte bepalen achterhaald zijn, evenals artsen die uitsluitend worden opgeleid in het behandelen van ziekte. Het accent komt in de toekomst steeds meer te liggen op preventie, de eerste lijn en zelfredzaamheid. De mondige patiënt die meer of minder hulp krijgt bij het gezond functioneren in een daarbij passende omgeving.
Het ministerie van VWS heeft deze transitie reeds ingezet: van zorg en ziekte naar gezondheid en gedrag, geïnspireerd door de commissie-Kaljouw, die op haar beurt het ‘positieve gezondheidsconcept’ van Machteld Huber hanteert, waarin kwaliteit van leven, veerkracht, het vermogen van mensen om zich aan te passen en het voeren van regie door de burger centraal staan. De arts van de toekomst zal zich vaker als een gezondheidscoach profileren en de geïdealiseerde heldenrol van het acute moment steeds meer moeten loslaten.
Ook de digitale revolutie draagt bij aan veranderende gezagsverhoudingen, niet in de laatste plaats omdat algoritmes vaak betrouwbaarder en efficiënter zijn dan klinische besluitvorming, zoals blijkt uit onderzoek van onder anderen Paul Meehl. Als mijn schoonvader last heeft van schouderklachten gaat hij niet naar de huisarts, maar zoekt hij op internet naar mogelijke oorzaken en oplossingen.
De vraag is of we als artsen, met onze narcistisch getinte persoonlijkheidsstructuur, in staat zijn om de traditionele rolverdeling op de helling te zetten.
Onze verantwoordelijkheid zal in de toekomst in belangrijke mate bestaan uit het voorkómen van ernstige ongelukken in plaats van vermijdbaar puinruimen als het eigenlijk toch al te laat is.
pdf
J.M. Groen
Uroloog bd, Bennebroek
'Moedernatuur' verstaat als enige de geneeskunst.
Wij als artsen hebben kennis van de geneeskunde voor de mens in zijn omgeving.
Zo simpel is het.
JMG
Menno Oosterhoff
psychiater, THESINGE Nederland
Esther vraagt zich af onze narcistisch getinte persoonlijkheidsstructuur geen sta in de weg zal zijn om de traditionele rolverdeling op de helling te zetten. Ik weet niet of dat de oorzaak is, maar ik kan nog niet direct iets met een zin als deze.
"O...nze verantwoordelijkheid zal in de toekomst in belangrijke mate bestaan uit het voorkómen van ernstige ongelukken in plaats van vermijdbaar puinruimen als het eigenlijk toch al te laat is."
Natuurlijk zou geweldig zijn als we meer doen aan preventie, maar is het geen overschatting van onze mogelijkheden om te stellen dat al dat puinruimen vermijdbaar is? . Een belangrijk deel van de aandoeningen doet zich voor onafhankelijk van leefstijl. En daarnaast is leefstijl veranderen heel moeilijk. Dus ik zou het puinruimen niet te snel willen wegzetten als een verouderde vorm van geneeskunde waaraan we door een narcistsich karakter vasthouden.
Wim van der Pol
Ziekenhuisapotheker np, Delft
In Den Haag is een slagerij die kroketten verkoopt. Er zijn twee types: klassiek of koninklijk. Daar moest ik aan denken bij het lezen van deze blog. Terug naar de zorg. Straks zit ik bij de arts met mijn klacht. Hoe wilt u geholpen worden? Tradition...eel of trendmatig of anders? Nou dokter, ga eerst maar eens "kijken in de ziel".
Anders gezegd: ik geloof niet zo in dit soort toekomst.
Erik Jan Mulder
chirurg, IJlst
“Niet meer puinruimen als het eigenlijk te laat is”
In deze column doet collega Fenema een pleidooi voor een flinke transformatie van onze beroepsgroep. Onze inzet zou meer gericht moeten zijn op begeleiding en advisering van leefstijl dan op behan...deling van klachten. “ Het voorkomen van ongelukken in plaats van vermijdbaar puinruimen als het eigenlijk toch al te laat is”. Ik onderschrijf de achtergrond van het pleidooi. En gelukkig is er een steeds luidere roep van collega oogartsen om het afsteken van vuurwerk fors te beteugelen en van longartsen om het roken stevig te ontmoedigen. Goede voorbeelden dat er door artsen werk van wordt gemaakt. Maar met de conclusie dat “wij als artsen met onze narcistische getinte persoonlijkheidsstructuur niet in staat zijn om de traditionele rolverdeling op de helling te zetten” doet veel collega’s tekort. Daarnaast moeten we het kind niet met het badwater weggooien. Kennis en kunde van “ puin “ wat gerepareerd moet worden is best belangrijk. Gemiste hand en polsletsels leidend tot mogelijk onnodig functieverlies vallen ons zeker aan te rekenen. Om juist dat te voorkomen rekent men op ons. Nu en in de toekomst. Meer eigen verantwoordelijkheid voor de patiënt is de trend, maar niet voor alles de oplossing. Ook niet in Aleppo trouwens...
Erik Jan Mulder, chirurg
Rudy Foppen
Bedrijfsarts (en gezondheidscoach), Soesterberg
De arts 'van de toekomst', die zich meer tot preventie dan tot vermijdbaar puinruimen aangetrokken voelt, die is er al: de bedrijfsarts.