Blogs & columns
Column

Fondsenwerving

5 reacties

Het blijft een bloeddruk verhogend schouwspel, de collega die de media in stormt met een ongefundeerd ‘Eureka!’. De pijnlijkste blijft voor altijd professor Buck, die in 1990 heel even wereldnieuws was omdat hij meende iets te hebben ontdekt tegen wat we toen nog aids noemden.

Dat is nu 28 jaar geleden en deze lullige persiflage op wetenschappelijk publiceren is, denk ik, onuitroeibaar. ‘Fondsenwerving’, roept dan iedereen.In mijn bescheiden archiefje zit ook nog een collega Cools uit Nijmegen die ergens in 2004 de kranten haalde met de kop ‘Nieuw middel stopt parkinson vrijwel geheel’. Let op dat ‘vrijwel’.In december 2000 verklaarde professor Scheltens in het toenmalige ziekenhuisblad Synaps: ‘Ik voorzie dat binnen afzienbare tijd de ziekte van Alzheimer in ieder geval in een vroeg stadium tot staan kan worden gebracht, misschien zelfs worden genezen.’ In november 2017 zei Scheltens bij Pauw: ‘Er loopt een onderzoek met monoclonale antilichamen tegen amyloïd … Dus ik denk, we moeten nog heel even wachten maar als daar een signaal in zit dat de goeie kant op gaat dan zijn we echt op de goeie weg.’ Wat zegt hij daar nou eigenlijk? Dat we op de goeie weg zijn als we op de goeie weg zijn.Recentelijk liep ook Charlotte Teunissen, kersverse hoogleraar neurochemie, de tv-studio binnen omdat ze verwacht over twee jaar een bloedtest te hebben ontwikkeld waarmee de aanwezigheid van amyloïd kan worden opgespoord. Niemand zegt dan: ‘Tot over twee jaar.’ Integendeel, de ‘maatschappelijke druk’ om iets te vinden tegen dementie is zo groot, dat je meteen aandacht krijgt als je roept dat je misschien iets hebt. Want met die bloedtest zou je alzheimer (amyloïdstapeling) al in het prille begin kunnen opsporen en zelfs genezen! Teunissen weigerde vervolgens plaats te nemen in Nieuwsuur tegenover professor Olde Rikkert uit Nijmegen die het getoeter rond die bloedtest als een misverstand van tafel veegde. Teunissen en Scheltens wilden echter wel naar Pauw, waar Scheltens en de presentator elkaar inmiddels als ‘Philip’ en ‘Jeroen’ tegemoet traden. Scheltens pakte weer uit over het lopende onderzoek: ‘In een van de studies bleek dat de scan na anderhalf jaar helemaal schoon was geworden. Dus het is mogelijk om met een soort stofzuiger het hele brein schoon te maken. De hamvraag is: kan je dit vroeg genoeg in gang zetten?’Het antwoord is natuurlijk ‘ja’ als je met die amyloïdstapelingstest maar vroeg genoeg in de gaten hebt dat er gestapeld wordt. Wat hij niet vermeldde is of de mensen die achter die scans zitten, ook zo opknapten. Overigens denk ik dat de hamvraag is hoe we Scheltens terug krijgen op planeet aarde. Want de amyloïdstapeling is nogal omstreden als dementieoorzaak. En ik zou hem voor de gemoedsrust van velen willen smeken om telkens als ‘Jeroen’ belt om nieuws, te antwoorden: ‘Ben bezig, heb nog niks.’

  • Bert Keizer

    Bert Keizer is specialist ouderengeneeskunde en filosoof. Sinds 2016 is hij werkzaam voor het Expertisecentrum Euthanasie. Hij schreef maar liefst zeventien jaar voor Medisch Contact.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Aangezien ieder niveau van communicatie mij vreemd is, zoals mij regelmatig wordt verweten: Meneer Hol is directeur Communicatie & Fondsenwerving.

    What's in a name?

  • Bert Keizer

    columnist, Purmerland

    De heer Hol neemt op welhaast klassieke wijze het wrijven in de vlek ter hand. Ja, directeur Communicatie. Teunissen en Scheltens begaven zich in de publiciteit met de ontdekking van, nee wacht, er was nog helemaal niks ontdekt. Teunissen, aantredend... hoogleraar neurochemie, beweerde dat het haar niet zou verbazen als ze over twee jaar een bloedtest zou hebben waarmee ze de ziekte van Alzheimer in een vroeg stadium zou kunnen aantonen. Hol zegt dat Teunissen niet weigerde om hierover te praten in de Nieuwsuur-uitzending van 17(!) september. Ik heb het teruggekeken en in die uitzending wordt haar afwezigheid tweemaal uitdrukkelijk gemeld: ‘Ons wilde ze vandaag niet te woord staan.’ En later: ‘De onderzoekster wilde ons niet te woord staan.’ Dus ik dacht: ze wil Nieuwsuur niet te woord staan. Ik verbond die weigering met de aanwezigheid van Marcel Olde Rikkert, hoogleraar geriatrie, die de verwachtingen van mevrouw Teunissen rond die bloedtest van tafel veegde als ‘onzin’. Ik begon te begrijpen waarom mevrouw Teunissen daar niet zat.
    Erger is dat ik een smadelijke aanslag zou hebben gepleegd op Scheltens’ integriteit door hem te verwijten dat zijn onderzoek niets oplevert. Nee, wat ik Scheltens kwalijk neem is niet dat het niks oplevert, maar dat hij net doet alsof dat bijna wel het geval is. Scheltens heeft zich in dit kader al eens ernstig vergaloppeerd met een anti-dementiepapje onder de naam Souvenaid, dat hij onder de cynische leiding van een paar goocheme jongens bij Nutricia de wereld in zond. Ja, we wrijven nog even door. Ik schrijf daar scherp over omdat ik vind dat hij zich op dit punt misdraagt in de media. Het gaat om een lange traditie van loos getoeter over vermeende ontdekkingen. En ik blijf daarover zeggen: kom tevoorschijn als je iets hebt, maar bespaar ons gezwatel in de trant van ‘het zou mij niet verbazen als we over twee jaar….’.

  • Jan Hol

    directeur Communicatie & Fondsenwerving Amsterdam UMC, Amsterdam

    Bert Keizer veroorzaakte met zijn column een app-file op mijn smartphone (MC 40/2018: 13). Collega’s vroegen zich af waarom Keizer dit keer zo onzorgvuldig was. Hij beweert van alles, maar lijkt dit niet gecheckt te hebben. Wij zouden op 24 september... hebben geweigerd bij Nieuwsuur te komen om een nieuw neurologisch onderzoek toe te lichten. Onzin. We hebben tot driemaal toe met Nieuwsuur over dit item gesproken, maar de redactie haakte af omdat we ook bij Jeroen Pauw zouden aanschuiven.
    Keizer plaatst vilein onze hoogleraar Philip Scheltens in het frame van prof. Hans Buck die in 1990 onderuit ging omdat het door hem beloofde aids-medicijn niet werkte. Zulke frames zijn uiterst schadelijk voor onderzoekers die dagelijks werken aan het beter diagnosticeren, begeleiden en wellicht ooit genezen van mensen met alzheimer. Keizer verwijt Scheltens dat hij alleen aandacht zoekt om de fondsenwerving aan te jagen (en verder wetenschappelijk niets levert). Dit klopt niet en is een smadelijke aanslag op Scheltens’ integriteit. Overigens lijkt er iets vervelends aan de hand te zijn met de columnist zelf: hij lijkt alle hoop op mogelijke doorbraken in de diagnose en behandeling van alzheimer te hebben opgegeven. Dit is geen stimulans voor de onderzoekers die zich onder vaak lastige omstandigheden inzetten om voor deze uiterst moeilijk te behandelen aandoening tóch een uitweg te vinden. Zij trotseren het verwijt dat nog nooit een patiënt met alzheimer is genezen.
    In plaats van deze vasthoudendheid te ondersteunen, zingt Keizer een schadelijk en onzorgvuldig liedje. Mijn moeder overleed in december 2013 aan de gevolgen van de ziekte van Alzheimer. Als er voor mijn kinderen in 2070 wél een genezende behandeling mogelijk blijkt, dank ik alle onderzoekers, die zich hiervoor hartstochtelijk hebben ingezet.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Wat een heerlijk stukje nuchterheid en bescheidenheid. En hoe nuttig om dit patiënten te vertellen. De vorige blog "Een dode mus" van Bert Keizer en deze komen standaard bij het voorlichtingsmateriaal dat ik patiënten meegeef als de diagnose dementie... wordt vermoed.

  • Jan Keppel Hesselink

    arts-pijnbehandelaar, Bosch en Duin

    Daarom zou de geschiedenis van de geneeskunde onderwezen dienen te worden, maar dan niet over de stoffigheid eeuwen geleden, maar de geschiedenis van de neurofarmacologie vanaf 1950 wel bijvoorbeeld. En zelfs de geschiedenis van de ontwikkeling van s...electieve NaV1.7 blokkers voor chronische pijn sinds 2005 is het al waard om geschreven te worden. En daarbij zijn dan vele lessen te leren. Maar de geschiedenis van de anicholinesterase remmers bij Alzheimer sinds het eind van de vorige eeuw valt ook niet te versmaden.

    Jammer dat deze recente hoofdstukken uit de geschiedenis van de geneeskunde geen verplicht voer zijn voor artsen en farmaceuten. Er valt al snel een 10-tal colleges vol te praten, alleen al over de bovengenoemde onderwerpen!

    Maar een van de grootste schuldenaren in de medische communicatie van 'Weer een Nieuwe Vondst waar door Het Probleem op te lossen is', dat zijn toch wel de medisch journalisten. Die toeteren al helemaal zonder kennis van zaken rond, zodra ergens een transgene muis het doolhof beter door komt dan zijn broertje.

    Ik pleit voor een leerstoel: Moderne Geschiedenis van de Neurochemie en Neurofarmacologie! Niet omdat neurochemie zo super interessant is, want dat is het, maar omdat in dit veld exemplarisch is voor het probleem dat hierboven door Bert geschetst wordt!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.