Blogs & columns
Column

Farmawoekeraars

5 reacties

Afgelopen maand werd Martin Shkreli tot zeven jaar celstraf veroordeeld. Martin Shkreli was de man die in 2014 de verkooprechten van het antitoxoplasmosemiddel pyrimethamine opkocht en vervolgens doodleuk de prijs verhoogde van 13 dollar naar 750 dollar per pil.

Waarmee het middel onbetaalbaar werd voor talloze immuungecompromitteerde patiënten met toxoplasmose. Vervolgens haalde hij hetzelfde trucje uit met het geneesmiddel tiopronine voor cystinurie. Niet alleen leidde dit tot boosheid over de oneigenlijke lasten voor de gezondheidszorg, maar ook tot angst voor beschikbaarheid van effectieve therapie en wanhoop over de kosten van hun ziekte bij patiënten en hun familie. Maar opvallend genoeg was dat alles niet de reden om hem naar de gevangenis te sturen, dat was omdat hij investeerders in zijn beleggingsfondsen onjuist had voorgelicht (en een beloning van 5000 dollar had uitgeloofd voor een lok haar van Hillary Clinton). Is het niet bizar dat stelen van rijken wel tot gevangenisstraf leidt, maar het intimideren en ernstig benadelen van arme zieke mensen volstrekt legaal is?

Waarom geven we hun bedrijven geen torenhoge boetes?

Er zijn talloze andere voorbeelden van identiek wangedrag van farmaceutische bedrijven en hun bestuurders ten koste van weerloze patiënten, zoals bij lomustine voor hodgkinlymfoom, de EpiPen voor anafylactische reacties, of Erwinase voor kinderen met leukemie die allergisch zijn voor asparaginase. Waarom is het gedrag van deze farmabestuurders, die schaamteloos en welbewust zieken exploiteren en vrees en radeloosheid genereren, niet strafbaar? En waarom geven we hun bedrijven geen torenhoge boetes?

Het is hoog tijd dat via nationale of Europese wetgeving dit exorbitante gedrag van de farmabedrijven en hun bestuurders aan banden wordt gelegd. Van de Europese politici hebben we echter weinig te verwachten. In de afgelopen jaren hebben de Europese Commissie en het Europese Parlement niks gedaan om geneesmiddelen beschikbaar en betaalbaar te houden en lopen deze instanties volledig aan de leiband van de farmaceutische bedrijven. Dat is wellicht voor een belangrijk deel te wijten aan de gigantische lobby van de farma-industrie. Volgens een rapport van Corporate Europe Observatory (CEO) spendeert deze industrie jaarlijks een kleine 45 miljoen euro om te lobbyen bij Europese politici; dat is meer dan vijftien keer zoveel als alle maatschappelijke organisaties bij elkaar. En al die lobbyisten kunnen ongehinderd binnenlopen bij europolitici. Om vooral versterking en uitbreiding van patenten te bepleiten, zodat de fabrikanten zo lang mogelijk een woekermonopolie kunnen afdwingen op hun geneesmiddelen. Of om met succes te voorkomen dat resultaten van research, onder het mom van commercieel geheim, openbaar worden gemaakt. Of om via het Europese Innovative Medicines Initiative een aardige subsidie van 1,6 miljard euro binnen te harken om onderzoek te doen naar nieuwe geneesmiddelen, waartegenover van de industrie slechts een bijdrage in natura wordt gesteld. Het gehuil om die dure ontwikkelingskosten waarmee bedrijven de extreme geneesmiddelenprijzen proberen te verklaren kan daarom ook wel wat minder, want deze kosten worden dus deels gewoon door de belastingbetalers opgebracht. Die vervolgens ook weer de hoofdprijs mogen betalen voor de medicijnen.

Aangezien het erop lijkt dat bestuurders van farmabedrijven voorlopig de voorkeur blijven geven aan hebzucht en woekerwinst, is wellicht de volgende stap hen persoonlijk aansprakelijk te stellen voor maatschappelijk wangedrag.

Download deze column (pdf)

dure medicijnen
  • Marcel Levi

    Marcel Levi is internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Spiegelenberg

    Cardiochirurg, Amsterdam

    L.S.,
    In welk kader moet ik hierbij de geluiden dat ziektekostenverzekeraars gaan investeren in de ontwikkeling van dure medicijnen plaatsen?
    Is dat patiëntenbelang of winstbejag?

  • Sebastiaan

    Student, Rotterdam

    Beste dr. Agra,

    U stelt de vraag of het wel correct is de topbestuurders in de farmaceutische industrie te straffen. U geeft verscheidene tegenargumenten. Ik zou daar aan toe willen voegen: is de focus op het straffen van bestuurders niet het plaa...tsen van alle schuld op 1 of enkele zondebokken?

    Turing Chemicals, het bedrijf waar Martin Skhreli werkte, trekt inmiddels haar handen van hem af maar bedankt hem voor het doen groeien van het bedrijf tot de waardevolle farmaceutisch onderzoek en producent die zij zijn geworden.

    Er zijn wel meer mensen die van dit wanstaltige gedrag hebben geprofiteerd. Je zou kunnen beargumenteren dat iedereen die bij de aandeelhoudersvergadering aanwezig was en zijn mond hield ook bloed aan zijn handen heeft.

    Wat te denken van de freelance advocaten die duizenden binnensleepten door deze praktijken in binnen- en buitenland verdedigen?

    Om nog maar te zwijgen over de wetgeving die veel van dit soort uitwassen mogelijk maakt, en al helemaal wanneer er geen organisaties opstaan die goed georganiseerd hun mond opendoen. Wie schrijft die wetten, wie handhaaft ze, wie kiest de politici die bepaalde judiciaire tendensen zoals marktwerking wettelijk makkelijker of moeilijker maken.

    Begrijp me goed, ik vind hem een verwerpelijk persoon, maar het veranderen van de exorbitant hoge prijsstellingen is misschien beter besteedde energie dan het en masse vilifieren van een paar rijke psychopaten.

    De kansarme mensen die de middelen nu niet kunnen betalen hebben er waarschijnlijk ook meer aan. Die foto's van een bozo die de rechtbank in wordt geëscorteerd zullen het leven van hun dierbaren niet redden, betaalbare medicatie, zeker dit soort medicatie met deze doelgroep, doet dat wel.

    En al is het goed dat er nu (nogmaals?) een juridisch precedent is stelt dat precedent waarschijnlijk te weinig voor om de onethische topbestuurders af te schrikken hier mee door te gaan.

  • dolf algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, rotterdam

    AMC zet farmaceut buitenspel met eigen medicijn. Thát' s the way i like it !

    Lees het uitgebreidere bericht erover op de NOS met interview een van initiatiefnemerster Carla Hollak.
    https://nos.nl/artikel/2225894-amc-zet-farmaceut-buitenspel-met-...eigen-medicijn.html

    'Wat er nu gebeurt met CDCA vind ik misbruik maken van de regelgeving rond weesgeneesmiddelen. Iets anders kan ik er niet van maken.'aldus hoogleraar Carla Hollak

    Proces op komst?
    ''Hoogleraar Carla Hollak, samen met AMC-apotheker Marleen Kemper een van de initiatiefnemers van de magistrale bereiding van CDCA, acht het niet onwaarschijnlijk dat Leadiant stappen gaat zetten om de magistrale bereiding tegen te houden. "Maar ik denk dat het mag zoals we het nu georganiseerd hebben", zegt Hollak.'

    'De beschikbaarheid ervan was in gevaar gekomen door de volgens Hollak "absurde prijsverhoging". De Italiaanse farmaceut Leadiant voerde die door zonder veel wezenlijks toe te voegen aan het al tientallen jaren bestaande medicijn. Het bedrijf deed een literatuurstudie en een studie met bestaande patiëntengegevens uit Nederland en Italië'

    Kijk: Thát's the way i/we like it !! KC and the Sunshine Band
    https://www.youtube.com/watch?v=q3svW8PM_jc

    persbericht AMC
    https://www.amc.nl/web/ons-amc/actueel/actueel/amc-maakt-medicijn-voor-zeldzame-stofwisselingsziekte.htm

  • dolf algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, rotterdam

    AMC maakt goedkopere versie van duur medicijn. Vers van de pers, erg interessant in dit verband ! Ook juist vanwege de AMC stal. Nieuwsartikel in FD vandaag 5 april 2018

    https://fd.nl/economie-politiek/1248652/amc-maakt-duur-medicijn-stuk-goedkop...er-na

  • dolf algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, rotterdam

    Bestuurders van 'foute' farma bedrijven (farmawoekeraars) persoonlijk aansprakelijk stellen voor maatschappelijke wangedrag ? Kan Marcel Levi deze optie nader toe lichten ?

    Ik begrijp de woede, frustratie en onmacht van Levi - en deel deze voor 1...20% - maar hoe moet ik me dit in concreto voorstellen ? Wie spant wat tegen wie aan ? En op basis van welke juridische steekhoudende argumenten ? Hoe deze 'oorlog' te winnen ?

    Concreet. Neem de overbekende Orkambi Vertex casus. Welke partij spant zaak aan tegen Vertex topman Jeffrey Leiden ?

    - Minister Bruno Bruins van VWS – namens de staat ?
    https://www.nrc.nl/nieuws/2017/11/23/minister-grens-opzoeken-om-farmaceut-onder-druk-te-zetten-14171115-a1582199

    - Chiel Bos – namens de inkoopcombinatie ?
    https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/03/17/chiel-bos-gaat-platform-inkoopkracht-dure-geneesmiddelen-leiden

    - Jacqueline Noordhoek namens CF patiënten ?
    https://decorrespondent.nl/6853/de-patient-is-lobbyist-geworden/459375106806-fd82d091

    - Kors van der Ent – longarts ?
    https://dewerelddraaitdoor.bnnvara.nl/gasten/kors-van-der-ent

    Meer informatie:
    Over Vertex en topman Jeffrey Leiden
    https://www.vrtx.com/we-are-vertex/leadership

    Over het lobby spel van oa Kevin Zuidhof
    https://www.nrc.nl/nieuws/2017/11/17/de-keiharde-lobby-voor-een-extreem-duur-medicijn-14080132-a1581643

    Over andere hoofdrolspelers
    https://www.nrc.nl/nieuws/2017/11/17/uitgebreide-reacties-op-het-onderzoek-naar-de-orkambi-lobby-a1581615

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.