Euthanasie: recht of gunst?
5 reactiesZodra ik het huis binnenstap, hoor ik glazen klinken. Er wordt gelachen en het klinkt er gezellig. Ben ik het goede huis binnengestapt?, vraag ik me af. Al snel word ik opgevangen door de huisarts: ‘Fijn dat u er zo snel bent. Meneer ligt daar. Kom verder.’
Het klopt. Ik kom voor de schouw van iemand die zojuist is overleden na een euthanasie. Zijn dochter slaakt een grote zucht. ‘Hij kon echt niet meer. We zijn zo dankbaar dat de huisarts dit eindelijk wilde doen. Anders had hij zichzelf binnenkort van de brug afgegooid.’ De sfeer is ontspannen en er wordt gehuild, maar ook gelachen. Een gevoel van opluchting heerst, zoals ik vaker aantref na een euthanasie.
Een gevoel van opluchting heerst, zoals ik vaker aantref na een euthanasie
De huisarts vertelt me dat het verzoek van de patiënt er al jaren lag. En dat hij die vraag invoelbaar vond, maar tegelijk ook vond dat nog niet alle behandelopties geprobeerd waren. En daar wringt het soms tussen de patiënt en de arts: een euthanasie is nog steeds geen recht, maar een gunst, die is gebonden aan strenge wettelijke regels. Het opzettelijk doden van iemand, of dat nou via een kogel of een infuusnaald is, is strafbaar. Alleen als een arts zich houdt aan de zorgvuldigheidseisen, kan strafuitsluiting verleend worden.
Moeten de regels versoepeld worden om meer patiënten die ondraaglijk lijden of mensen die hun leven als voltooid zien, de kans te bieden om op een legale en wellicht de meest humane manier te sterven? Moet er misschien toetsing vooraf komen, zodat de huisarts met een geruster hart tot uitvoering over kan gaan?
Voor deze familie zal deze discussie niet meer relevant zijn. Hun vader is dood, zoals hij wilde. Die gedachte troost hen misschien, maar maakt het gemis er niet minder om.
Meer van Chun Sing Chiu:
R.S. van Coevorden
Kaderhuisarts Palliatieve Zorg, Arts consulent Palliatieve Zorg Team Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Amsterdam
De geschetste situatie herken ik als geen ander uit mijn eigen huisartsenpraktijk.
De vraag of euthanasie een gunst of recht is, is a priori een onjuiste.
De euthanasiewet is niet gemaakt voor de patiënten, maar voor de artsen, die vanuit een confl...ict van plichten een strafbaar feit plegen. De basis waarop de uitvoerend arts daar vervolgens niet vervolgd wordt, is omdat deze zich aan de zorgvuldigheidseisen heeft gehouden, hetgeen achteraf getoetst wordt door de Regionale Toetsings Commissie.
De inzet van SCEN-artsen, die enerzijds artsen steunen bij hun eventuele vragen of problemen tijdens de voorbereidingsfase (de S van SCEN) en anderzijds de formele toetsing aan de zorgvuldigheidscriteria (de C van SCEN) uitvoeren, zou je kunnen beschouwen als een toetsing vooraf.
Een euthanasie is te allen tijde een gunst, vanuit barmhartigheid, van de uitvoerend arts en zeker geen (afdwingbaar) recht van de patiënt en al helemaal niet op basis van de Euthanasiewet. De wet is nu juist gemaakt om de uitvoerend arts te beschermen, opdat de patiënt van uitzichtloos ondraaglijk lijden verlost kan worden.
M.D. Oosterhoff
Psychiater, Thesinge
Toetsing vooraf is absoluut onmogelijk. Alleen al logistiek. 9000 keer dat beoordelen is voorde RTE ondoenlijk. Bovendien gaat het er langer door duren en is het voor de patiënt extra belastend. En het wordt heel ingewikkeld met verantwoordelijkheden.... Nee, de uitvoerend arts is degene, die uiteindeijk de verantwoordelijkheid heeft voor de beslissing. En kennelijk gaat dat bijna altijd goed want zelden wordt het als onzorgvuldig beoordeeld
B.A.R. Duffhues
huisarts, Boxmeer
Ik heb al vaker mij verwonderd over de stelligheid waarop door velen gezegd wordt dat toetsing bij euthanasie vooraf onmogelijk is en daarmee de deur mijns inziens onnodig dichtgooien. Als het een juridische kwestie is zou er naar gekeken moeten en ...kunnen worden.
Waarom niet in complexe gevallen (dementie, psychiatrie, stapeling ouderdomsziekten) waar je als behandelend arts twijfelt of je wel aan alle eisen voldoet, dit vooraf voor kunnen leggen. Nu worden de krokodillentranen achteraf vergoten door de commissie i.g.v. een negatief oordeel.
Ik heb casus gelezen waarbij de scenarts akkoord was, maar vervolgens de uitvoerend (huis)arts toch op het matje kon komen en het oordeel van de scenarts ineens niet meer relevant was.
Ik heb meer dan 30 keer euthanasie uitgevoerd met de bijbehorende goed hanteerbare spanning, maar 1 keer met overmatige stress en dat was bij een psychiatrische patiënte. Het regelen van deze euthanasie kostte onevenredig veel tijd, energie en stress, hetgeen bijna niet te combineren was met de reguliere praktijk. Ik denk nog wel 3x na voor ik nog eens zo'n traject in ga en weet bijna zeker dat een meerderheid van mijn collega's er daarom niet eens aan begint.
Als we het echt zo zorgvuldig willen, waarom dan alle verantwoordelijkheid bij één uitvoerend arts (en een beetje bij de scenarts)?
M.D. Oosterhoff
Psychiater, Thesinge
Ik ben het er mee eens, dat zeker bij mensen met een psychische aandoening het (te) veel gevraagd is voor een huisarts dit naast zijn reguliere praktijk te doen. Zo'n traject vraagt vaak minsten 20-30 uur, als je ervaren bent en de wegen kent. Maar h...et kan nog veel langer duren om bijv. een second opinion psychiater te vinden en een SCENpsychiater, zoals de code niet maar de richtlijn wel vereist. Toch zie ik toetsing vooraf als onmogelijk. Juridisch lijkt me dit niet goed te regelen.
J. Albek
Huisarts, Borne
Ik begrijp, net als collega B.A.R. Duffhues, ook niet goed waarom het niet haalbaar is om de toetsing (en dan niet alleen de SCEN-arts) vooraf te doen?
Waarom is dit niet te regelen, met name bij de zogenoemde complexe gevallen waarbij het proces m...eestal al langer duurt?