Er zijn te veel flying doctors

Afgelopen week ontving ik meer dan twintig e-mails met uitnodigingen om een voordracht te houden bij congressen op de meest exotische bestemmingen. Bijeenkomsten met bijna altijd ‘World Congress on …’ in de titel en voor het grootste deel over onderwerpen waar ik helemaal niks van weet.

Natuurlijk goed voor mijn ego dat ze in Dubai of China denken dat ik expert ben op het gebied van traumatische niet-­­aangeboren hersenschade of artificiële intelligentie bij neonaten. Maar het is natuurlijk vooral commerciële pulp waarbij weer een nieuwe serie gelukszoekers probeert een financieel slaatje te slaan uit een megamarkt voor medische nascholing. Los van die zinloze conferentierotzooi hebben we sowieso veel te veel congressen, conferenties, meetings en symposia. Zelfs als je alleen naar serieuze wetenschappelijke of nascholingsbijeenkomsten kijkt, zie je op de website Medical Conferences op een willekeurige dag meer dan honderd grote internationale congressen over onderwerpen variërend van dermatologische chirurgie tot forensische geneeskunde. Ook is opvallend dat je voor sommige specialismen op meer plekken in de wereld tegelijk terechtkunt: zo is er bij­­voorbeeld tegelijkertijd een internationale conferentie over acute lymfatische leukemie in Bali, Houston en Barcelona. Het is evident dat medische congressen zijn uitgegroeid tot een enorme industrie waarin jaarlijks honderden miljoenen omgaan.

Het concept van grote internationale congressen is volstrekt gedateerd

Uit onderzoek blijkt dat in elf van de twaalf vliegtuigen minstens één dokter zit en de helft van hen is op weg naar een congres. Internationale vluchten zijn verantwoordelijk voor 30 tot 70 procent van de milieuvoetafdruk van medisch-­wetenschappelijke activiteiten en zijn daarmee de grootste bijdragers aan milieuvervuiling, naast dagelijks woon-werk­verkeer en de verwarming en koeling van gebouwen. Maar los van de terechte kritiek op de onacceptabele voetafdruk op onze leefomgeving zijn er nog wel meer bezwaren tegen al die congressen. Vooral de massabijeenkomsten van wetenschappelijke verenigingen zoals het congres van de American Association of Clinical Oncologists met 40 duizend deelnemers, of de Radiology Society of North-America (25 duizend deelnemers) zijn waarschijnlijk door hun massaliteit volstrekt zinloze meetings, waarbij het onmogelijk is op een efficiënte manier nieuwe kennis op te doen, de kans dat je zinvolle contacten opdoet of onderhoudt vrijwel nul is en je in de regel ook nog eens verbannen wordt naar gruwelijke oorden als Orlando of een buitenwijk van Atlanta. Natuurlijk zijn er fantastische plenary lectures, maar die kun je tegenwoordig prima via internet volgen. En voor de kraampjes van de industrie hoef je het natuurlijk al helemaal niet te doen. Bij mijn laatste grote congres rende ik bovendien van editorial board naar een vergadering van een organising committee van weer de volgende meeting, met een data safety panel van een grote trial ergens ertussenin. Pas op de terugreis realiseerde ik me dat het verloren tijd was geweest, dat al die meetings via Zoom hadden gekund en dat ik liever met wat promovendi of arts-assistenten nieuwe researchbevindingen had bediscussieerd.

Het concept van grote internationale congressen is volstrekt gedateerd. Natuurlijk is het leuk om met internationale collega’s face to face van gedachten te kunnen wisselen, maar daar lenen kleinschalige bijeenkomsten zich veel beter voor. En grote nieuwe ontwikkelingen zijn prima te volgen via virtuele conferenties. Nu de werk-privébalans (terecht) zo hoog in het vaandel staat bij de nieuwe generatie dokters, moeten we onze tijd zo zinvol mogelijk besteden en is het hoog tijd dat we afscheid nemen van die inefficiënte, tijd slurpende en milieu bedervende grote internationale meetings.