Een driejarige cursus
8 reactiesAls onderdeel van de opleiding tot huisarts volgde ik een stage van zes maanden op de spoedeisende hulp (SEH). Tijdens een drukke dienst belde ik de dienstdoend chirurg om een patiënt te bespreken. De chirurg reageerde geïrriteerd. ‘Kan je deze patiënt niet met een dokter daar, op de SEH, overleggen? En dan bedoel ik niet met iemand die een driejarige cursus heeft gevolgd, maar met een van ónze mensen.’
In 2020 diende de Nederlandse vereniging van SEH-artsen een formele aanvraag in om erkend te worden als specialisme. Ze willen dat ‘de cursus’ wordt verlengd tot vijf jaar om het competentieniveau van SEH-artsen te verhogen. Daarnaast willen ze de kwaliteit van SEH-zorg op landelijk niveau inzichtelijk maken door gebruik te maken van registratie. En de kwaliteit van zorg naar een hoger niveau tillen door een ‘kwaliteitsstandaard’ te ontwikkelen.
Het College Geneeskundig Specialismen (CGS) besloot in juli om SEH-geneeskunde niet als specialisme te erkennen. De belangrijkste reden: spoedeisende geneeskunde maakt al deel uit van bestaande specialismen zoals cardiologie, interne geneeskunde, heelkunde en kindergeneeskunde. De erkenning van SEH-geneeskunde als specialisme levert daarom geen ‘maatschappelijke meerwaarde’ op.
SEH-artsen in Nederland vechten nog altijd om erkenning
Niet toevallig verscheen even voor het CGS-besluit de position paper van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde, die riekt naar lobbyisme. Ik citeer: ‘Iedere patiënt verdient de beste dokter. In het geval van de chirurgische patiënt is dat de chirurg, óók in de acute keten.’ Wij van Wc-eend adviseren Wc-eend. Terwijl het ‘poetsen’ veelal gebeurt door de a(n)ios chirurgie en de SEH-arts die het kleine traumatische leed ‘wegwerken’ met een dbc’tje voor de chirurgie.
Er bestaat uitgebreid internationaal bewijs dat de maatschappelijke waarde van goed getrainde generalisten aan de poort van het ziekenhuis onderschrijft. En denk ook aan de rol die SEH-artsen hebben gespeeld in de covidpandemie en de sluiting van het LangeLand Ziekenhuis door een tekort aan SEH-artsen. Ik denk dat erkenning van het specialisme, met een volwaardige opleiding, een beter salaris, meer autonomie (een plek op de apenrots) zal leiden tot meer instroom en minder uitstroom van de nu veelal gedesillusioneerde SEH-artsen.
Een andere reden waarom erkenning door het CGS is afgewezen, is dat een wetenschappelijke basis voor het vakgebied zou ontbreken. SEH-artsen moeten deze eerst ontwikkelen met leerstoelen, eigen wetenschappelijk onderzoek, protocollen en richtlijnen. Helaas worden fondsen en subsidies voor onderzoek en kwaliteitsdoeleinden zelden verstrekt of zelfs tegengehouden. Waarom? Omdat de SEH geen erkend specialisme is. Kortom, de ontwikkeling van SEH-geneeskunde wordt met beleidsmaatregelen moedwillig tegengehouden terwijl deze ontwikkeling een voorwaarde is voor erkenning van dit specialisme. Een catch 22.
Het voorgenomen besluit van het CGS lees ik niet als een weloverwogen besluit, maar als een doelredenering. En juist als de logica ontbreekt dan kan het niet anders of geld en macht spelen een rol. Ook hier. Het ene specialisme vreest voor verlies van dbc’s, het andere voor verlies van inspraak op de SEH. Wat zou het verfrissend zijn als het CGS in hun definitieve besluit ook deze belangen zou benoemen.
Terwijl het vakgebied SEH-geneeskunde zich internationaal profileert, moeten SEH-artsen in Nederland nog altijd vechten om erkenning. In een domeinstrijd die niks te maken heeft met kwaliteit van zorg en alles met tegenstrijdige en financiële belangen.
Meer van Danka Stuijver
E.J.W. Keuter
neuroloog, Aruba
Helemaal waar. Kom op, oude knmg mannetjes. Verander mee of maak plaats!
J.G. de Noord
verslavingsarts KNMG, secretaris VVGN, Rotterdam
Chirurg breekt een lans voor ‘cursisten’ van buiten het ziekenhuis
Huisarts Danka Stuijver stelt in haar column scherpzinnig vast hoe scheef de verhoudingen zijn in de zorg, met de anekdote van de chirurg die een spoedpatiënt gezien wil hebben “door... één van onze mensen” (een chirurg, red.) en niet “door iemand die een driejarige cursus heeft gevolgd” (een SEH-arts, red.). Het draait hier om erkenning van artsen met specialistische kennis. Een pijnlijk duidelijk signaal over wat er beter kan en moet.
Circa 200 verslavingsarts KNMG vormen in Nederland de beroepsgroep die strijdt tegen de toestroom aan mensen met een verslaving, ondertussen kampend met een grote uitstroom van collega’s die met pensioen gaan (34% is 55+) en een te kleine instroom in de tweejarige (!) opleiding. De verslavingsarts KNMG (die vier letters zijn helaas nodig als keurmerk, omdat de ‘verslavingsarts’ met haar profielregistratie geen beschermd beroep is) zou haar patiënten veel beter van dienst kunnen zijn als het eind van de bochtige weg naar het specialisme in zicht kwam, wat net als voor de collega’s van de SEH nog lang geen gelopen race is. Opname in het specialistenregister KNMG zou namelijk resulteren in passende eindverantwoordelijkheid over de zorg voor mensen met een verslaving (nu moet vaak een psychiater nog ‘tekenen bij het kruisje’) en ons vak veel interessanter maken voor jonge artsen die voor hun beroepskeuze staan. Echter wordt zelfs die eerste belangrijke stap op weg naar het specialisme – het uitbreiden van de opleiding met een stagejaar om aios-verslavingsgeneeskunde te laten meewerken en leren in de volle breedte van de Nederlandse gezondheidszorg – al meer dan een jaar tegengehouden door beleidsmakers.
SEH-artsen, verslavingsartsen KNMG en andere niet-ziekenhuis-gebonden artsen zouden gebaat zijn bij opvolging van het impliciete advies van de chirurg uit de anekdote: zorg voor een volwaardige medische vervolgopleiding en positie van artsen met specialistische kennis, zodat elke patiënt de beste zorg krijgt, op een zo vroeg mogelijk moment. Dan houdt hij zelf tijd over voor een cursusje interprofessionele communicatie, of een welverdiende vakantie.
Ineke de Noord
Secretaris VVGN, verslavingsarts KNMG
R. Mooij
gynaecoloog, Gorinchem
Danka Stuijver schrijft weer een rake column! Natuurlijk vreselijk zonde die uitstroom van gedesillusioneerde SEH-artsen en meer erkenning zal hier vast bij helpen. Maar: er zijn genoeg niet-opleidingsziekenhuizen met minder arts-assistenten (en mee...r aardige chirurgen?) waar SEH-artsen wel heel welkom zijn.
M.A.M. van Wijk
Huisarts, Delft
En de patient is al helemaal niet gebaat bij: geen probleem op mijn gebied. Hulde , waardering en erkenning voor de toegevoegde onmisbare waarde van de SEH-arts!!!
arts, niet meer practiserend, Boekelo
ik ben benieuwd naar de door de chirurg uitgesproken reden van haar/zijn irritatie, is daaromtrent nog communicatie geweest, als het maar in het kader van de collegiale verhoudingen /
P.L. Wong
Internist, Amstelveen
Helemaal met van Meer eens.
S.E. van der Harst-Naaktgeboren
Arts M+G niet praktiserend, Den Haag
Mooie column Danka. En helaas heel erg waar
O.A. van Meer
SEH-arts
Zelfs de "chirurgisch patient" met een chirurgische arts-assistent aan z'n bed, heeft vaak baat bij een SEH-arts voor ondersteuning op andere vlakken. En dat is geldt voor veel patiënt met een spoedeisende hulpvraag waar al een ander specialisme bij ...betrokken is. De specialist thuis, heeft geen idee hoe vaak ik als SEH-arts gevraagd word om even mee te kijken vanwege een mogelijk afwijkend ECG, om een sedatie uit te voeren voor een cardioversie of om een echo uit te voeren om de haemodynamiek te beoordelen bij een instabiele patiënt. En die ondersteuning van elkaar is zoals het zou moeten zijn: samen de patiënt beter maken. De patiënt is meestal niet gebaat bij een visie van "(misschien) mijn ziektebeeld, dus mijn patiënt!" Een muur om je vak opwerpen, werkt niet. Zeker in een tijd van steeds verder gaande superspecialisatie en toegenomen complexiteit van (oudere) patiënten met multi-morbiditeit.
En daarnaast is er op een volle SEH behoefte aan een dokter die het overzicht houdt, beslissingen neemt/faciliteert en opstoppingen voorkomt. Dat deze rollen door sommige collega's niet voor vol worden aangezien, geeft maar aan hoe slecht men op de hoogte is van het reilen en zeilen op een SEH anno nu. Echt, ook de spoedeisende zorg heeft zich verder ontwikkeld sinds uw assistententijd. Spoedzorg is teamwerk en daar hebben we iedereen bij nodig. Geef dan ook de erkenning en waardering die daar bij past.