Blogs & columns
Uitbraak

Eén die alles weet

2 reacties

‘Mieux vaut un qui sait, que cent qui cherchent.’ Met deze opmerking eindigt de Franse microbioloog Didiert Raoult in Journal of Infection zijn uitermate kritische en vrij bizarre commentaar  op de in datzelfde blad gepubliceerde Nederlandse Q-koortsrichtlijn. Ten overvloede: die ‘un qui sait’ is de Fransman natuurlijk zelf en de ‘cent qui cherchent’ zijn de dertien internisten, infectiologen en arts-microbiologen van de Nederlandse Q-koorts-consensuswerkgroep. ‘Expert opinion versus literature analysis and consensus’ is de titel van zijn commentaar, en dat eerste is volgens hem beter.

Er zijn weinig microbiologen met een staat van dienst als Raoult, die ongeveer 1500 publicaties in PubMed heeft, en zeker op het onderwerp Q-koorts geldt hij als dé autoriteit (zie ook de autohagiografie waarmee zijn commentaar in Journal of Infection begint). Maar het lijkt er nu toch op dat zijn houdbaarheidsdatum aan het verstrijken is.

Het tragische is dat hij hier niets aan kan doen, want geniale mensen hebben nou eenmaal van nature de neiging te ontsporen. Dit is een geleidelijk proces dat in gang wordt gezet als ze tegen de stroom in een paar keer gelijk blijken te hebben: daardoor worden ze belangrijk en houden op den duur anderen op hen te verbeteren en tegen te spreken. Redacties als die van Journal of Infection gaan bijvoorbeeld kritiekloos rare stukken van ze accepteren.

Blijft zo’n toestand lang genoeg bestaan, dan zal er op een gegeven moment iets knappen in het hoofd van zo’n persoon. Het is een kleine stap van ‘ik ben slimmer dan alle anderen bij elkaar en daarom heb ik bijna altijd gelijk’ naar ‘alles wat ik ooit heb bedacht is uitgekomen, dus alle gedachten die ik nu heb zullen ook uitkomen’. Voor je het weet beschouwen ze zichzelf niet meer als begenadigd wetenschapper of arts, maar als ziener, profeet of heilige. Ze gaan zonder bewijs het einde van onze beschaving door influenza verkondigen. Of ze menen via de krant de prognose van een lid van het koningshuis te moeten toelichten. Of ze geloven de uitkomst van experimenten zo goed te kunnen voorspellen dat deze niet meer hoeven te worden uitgevoerd.

Dat laatste stel ik me voor als motivatie van voormalig professor Diederik Stapel. Waarom zou je tijd, geld en moeite uittrekken voor het verrichten van een experiment waarvan de uitkomst bij voorbaat vaststaat? Wat een tijdverlies en verkwisting!

Zonder een mechanisme van negatieve terugkoppeling zal elk biologisch systeem uiteindelijk uit de pas gaan lopen, en bij mensen bestaat de terugkoppeling uit andere mensen. Als uw collega, baas, opleider of promotor dus weer eens quatsch loopt te verkondigen, verbeter hem of haar dan des te harder. Dat is moeilijk en confronterend, maar u bent het de persoon in kwestie verplicht. Doe het natuurlijk wel tactvol, en begin uw kritiek bijvoorbeeld met: ‘Geachte professor, juist omdát u zo briljant bent, ga ik u nu op uw enorme fout wijzen…’

Miquel Ekkelenkamp is arts-microbioloog en schrijver (onder de naam Bulnes)

Meer bijdrage in van de column Uitbraak

<strong>PDF van deze uitbraak</strong>
  • Miquel Ekkelenkamp

    Miquel Ekkelenkamp werkt als arts-microbioloog in het UMC Utrecht. Onder de naam Miquel Bulnes schreef hij al verscheidene romans. Ekkelenkamp was al eerder (2011-2012) columnist voor Medisch Contact.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • J.M. Keppel Hesselink

    arts-pijnbehandelaar, Bosch en Duin

    De wijze waarop Ekkelenkamp over een collega spreekt als ..zijn houdbaarheidsdatum is aan het verstrijken...is typerend voor de onplezierige, negatieve toonzetting van veel hedendaagse zogenaamde kritische stukken.

    Geen enkel respect voor iemand di...e zijn sporen verdient heeft. Het lijkt wel of de zure regen de pen van vrijwel alle columnisten beheerst.

    Iemand die boven het maaiveld uitsteekt, zo is de teneur, daar wordt meteen de zeis overheen gehaald. En wat heeft eigenlijk de maaier gepresteerd in vergelijking met de gemaaide? Meestal niets.

    En de negatieve terugkoppeling naar genoemde columnisten is vrijwel geheel afwezig, zodat ze doorgaan met hun ego spelletjes. Want wie kan zeggen dat een ander (briljant) wezen over zijn houdbaarheidsdatum is, die is zelf immers NIET daar over heen en zelf zeker zo briljant, zo niet briljanter! Dat is de verborgen boodschap onder columns als deze. Het zijn schaamdoekjes voor de beste stuurlui.


  • A.P. Nauta

    Bedrijfsarts en psycholoog, DELFT

    ‘Geniale mensen hebben nu eenmaal van nature de neiging te ontsporen’ schrijft collega Ekkelenkamp. Na jaren kennis verzamelen over hoogbegaafde volwassenen, kan ik vertellen dat deze uitspraak niet te onderbouwen is.
    Hoogbegaafde (hele slimme) mens...en laten namelijk zeer uiteenlopende levens, carrières en reactiepatronen zien. Dit heeft te maken met de (waarschijnlijk aangeboren) gave om zeer snel en analytisch te kunnen denken in combinatie met bijvoorbeeld de omgeving (ouders, school etc) en de persoonljkheid. Die combinaties leiden vaak tot zeer succesvolle, aardige, integere en hardwerkende mensen die hele mooie dingen laten zien. Helaas zijn er ook mensen die ontsporen, zoals de geschetste voorbeelden in het artikel van Ekkelenkamp.
    Ik vind het jammer dat hij op basis van één voorbeeld een hardnekkig vooroordeel bevestigt, namelijk dat hele slimme mensen sociaal sterk onhandig zijn. Als er dan onderzoek naar is gedaan (en dat is nauwelijks zo) dan blijkt zelfs dat er geen enkele correlatie tussen IQ en EQ is, ook geen negatieve. Hoogbegaafde kinderen blijken zelfs al jong juist wel sterke sociale vaardigheden te hebben, maar ze verschillen soms zo sterk van hun leeftijdsgenoten dat ze die vaardigheden niet verder (kunnen/ mogen?) ontwikkelen. Als hoogbegaafden zich kunnen ontwikkelen op een manier die bij hen past, zie je hen opbloeien en gaan ze hun talenten effectief gebruiken.
    Ik beveel aan om uitspraken zoals die van Ekkelenkamp kritisch te bekijken. Het begint al bij de terminologie. Over welk soort mensen heeft het het nu? In de titel staat ‘Eén die alles weet’ (kennis?), later heeft hij het over ‘geniale mensen’ (aangeboren slim?), dan over ‘ik ben slimmer dan andere mensen’ (?) en nog verder over ‘briljant’ (hoge prestaties).
    Als je een vooroordeel hebt, zie je vaak alleen de zaken die dat vooroordeel ook bevestigen.
    Kan collega Ekkelenkamp mij ook een referentie geven over de effectiviteit van het geven van negatieve terugkoppeling aan artsen?

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.