Een comfortabele generatiekloof

Regelmatig word ik als psychiater op de gesloten psychiatrische afdeling geconfronteerd met jonge mensen die ernstig psychotisch zijn geworden door drugsgebruik. Laatst opnieuw een jongeman die dagenlang geïsoleerd moest worden verpleegd omdat hij zó in de war was door allerlei drugs dat hij zijn eigen urine dronk en steeds met de muren in gevecht ging.

Als psychiaters zien we steeds vaker ‘hippe’ drugs voorbijkomen. Designerspul dat zo nieuw is dat je het niet eens kunt aan­­tonen in iemands urine. Naast de lichamelijke risico’s maak ik me vooral zorgen over het steeds verder normaliseren van het gebruik. Nou is het natuurlijk van alle tijden dat de oudere generatie moppert over ‘die losbandige jeugd’, maar ik merk dat ik er om een aantal redenen ongerust over ben. Niet alleen vanwege de heftige incidenten, maar vooral omdat we onze jongeren niet goed kunnen steunen als we hun perspectief onvoldoende kennen. Een haast comfortabele generatiekloof waarmee we jongeren ernstig verwaarlozen. Ik ben zelf opgegroeid in de tijd van Christiane F. en andere tragische heroïneverhalen. Onder andere vanwege mijn controlebehoeftige inborst ben ik zelf nooit verder gekomen dan een paar jointjes. Drugs was vooral iets wat slecht en gevaarlijk was en waar je je verre van moest houden. Door het enorme taboe gebeurde het dan ook vooral stiekem.

Een pilletje is goedkoper en soms makkelijker te verkrijgen dan een biertje

Jongeren tussen de 20 en de 30 hebben een volstrekt andere verhouding met drugs en geven aan dat drugsgebruik volstrekt genormaliseerd is. Het nummer van de dealer zit in je telefoon en om de zoveel tijd komt er een aantrekkelijke aanbieding op je scherm voorbij. Een ecstasypil of een biertje: het maakt eigenlijk niet veel uit. Sterker nog, een pilletje is goedkoper en soms makkelijker te verkrijgen. In het uitgaanscircuit circuleren aantrekkelijke menukaarten en filmpjes om allerhande drugs aan te prijzen en aan de man te brengen. Een paar studenten stuurden me onlangs ‘Bas’ guide’ waarin bijvoorbeeld cocaïne, ketamine, 3-MMC, maar ook Ritalin en lorazepam worden gepresenteerd als vanzelfsprekende party- en relaxproducten. ‘Bas’ geeft ook allerlei muzieksuggesties: bijvoorbeeld ‘Adagio for strings’ van dj Tiësto voor als je de xtc-pil van 250 mg gebruikt. Ik kreeg er bijna zin in; het is dat ik meer van de adagio’s van Bach houd…

Jongeren hebben te maken met een agressieve salesstrategie die lastig is te weerstaan. Daarnaast is directe bevrediging van je wensen en verlangens tegenwoordig de norm. Je hebt recht op instantaan geluk en extase. Precies wat deze middelen beloven.

Als jongere in een extreem eisende en prestatiegerichte samenleving is het ook zo voorstelbaar dat je af en toe móét ontsnappen aan de enorme druk en stress die daarmee samenhangt. Via sociale media word je 24/7 geconfronteerd met iedereen die leuker, beter en geweldiger is dan jijzelf.

We accepteren het blijkbaar dat we onze jongeren aan de drugsmaffia verkopen terwijl we zelf de andere kant op kijken. Misschien is het een idee om ze eens te vragen: wat maakt dat jullie zo graag aan onze realiteit willen ontsnappen? 

Lezersoproep

Voor onze eindejaarsspecial met als thema ‘generaties’ zijn wij op zoek naar jullie verhalen over verontrustende of grappige momenten tussen u/jou en oudere of jongere collega's of patiënten. Lees hier hoe je ze instuurt.