Blogs & columns
Column

Duurzaam of niet?

Plaats een reactie

Het begrip duurzaam dijt steeds verder uit. Oorspronkelijk betekent het alleen ‘iets van lange duur’, ‘geschikt om lang te bestaan’. De laatste jaren betekent het vooral ‘goed voor het milieu’, ofwel ‘de aarde niet uitputtend’. Dat is een hele gedachtesprong. Duurzaam gescheiden leven, dat kan jaren duren. Duurzame tuinmeubelen gaan heel lang mee. Maar zijn ze ook duurzaam geproduceerd? Duurzaam beleggen is meer dan alleen je geld tien jaar of langer vastzetten. Uw geld wordt maatschappelijk verantwoord belegd, zegt de bank. In duurzaam producerende ondernemingen. Zou dat echt waar zijn?

Dat bedrijven duurzaam kunnen produceren kan ik me wel voorstellen. De Veluwse papierfabriek Neenah Coldenhove bijvoorbeeld doet dat. Een familiebedrijf opgericht in 1661, gelegen midden in de Veluwse bossen. Groener kan het niet! Ik was er jaren geleden bedrijfsarts. Men wilde de arbeidsomstandigheden verbeteren. Neenah Coldenhove heeft in 2017 grote stappen gezet op het gebied van veilig werken. De Vereniging van Papier- en Kartonfabrieken heeft Neenah Coldenhove daarom onderscheiden met de Arbo-Bokaal 2017.

Ook is er veel veranderd in duurzame zin. Het bedrijf kijkt daarbij verder dan het eigen bedrijfsterrein. Het nabijgelegen Landal-vakantiepark wordt verwarmd met de afvalwarmte van de papierproductie. Dat geldt ook voor het zwembad Coldenhove waar ik mijn baantjes trek. Een pijpleiding en een warmtewisselaar zorgen voor de opwarming van het zwemwater. Het is heerlijk zwemmen in water van 24 tot 26 graden, ook bij koel weer. Al zwemmend ben ik duurzaam bezig want ik doe het al jaren, van mei tot september. De energie lever ik zelf. Ik put de aarde niet uit, alleen mezelf. Maar dat is juist goed. Zwemmen verbetert mijn conditie en gaat de verstijving van spieren en gewrichten tegen.

Als ik mij na het zwemmen afdroog en even (niet duurzaam natuurlijk) in de zon zit, kijk ik naar de tattoos van de badgasten. Die worden steeds talrijker en bonter. Liggend op de zonneweide laten ze zich graag bekijken. De meeste tattoos vind ik ronduit lelijk. Onbenullig. Ontsierend. Afstotend zelfs. Sommige tattoos zijn net bonte kledingstukken. Je kunt ze alleen niet uittrekken. Aan een tattoo zit je duurzaam vast. Er komt een tijd dat badgasten mij zullen vragen: ‘Waarom heb jij geen tattoo?’ Waarom zou ik er een nemen, zal mijn wedervraag zijn. Ik ben geen Maori. Bij de Maori’s heeft de tattoo een functie. De Maori-leiders brengen kerven aan in hun gelaat. Keloïdvorming doet de rest. De tattoo als sociaal merkteken. Een symbool voor het duurzame gezag van de leider. Misschien iets voor de moderne manager, zo’n gelaatstatoeage? Duurzaam management, waarom niet? Ergens moet het verschil zichtbaar zijn. Als het niet in wijsheid is, dan maar in uiterlijk.

Zijn tattoos duurzaam? Dat is de vraag. Dermatologen spreken van artefacten. Zij wijzen op de nadelen. Er zijn nogal eens huidafwijkingen in het gebied van de tattoo. VUmc heeft er een speciale polikliniek voor. En verder? Infecties. Hepatitis B. Je mag een tijd lang geen donor zijn.

Zijn tattoos een duurzame wens? Lang niet altijd. Je hebt een probleem als je van je tattoo af wilt. De pigmentkorrels zitten in de subcutis. Een ongewenste tattoo werd vroeger chirurgisch afgeschaafd of uitgesneden. Tegenwoordig hanteert Jan en alleman de picolaser. Het weglaseren van tattoos is business geworden. De pigmentkorrels worden in een reeks laserbehandelingen vergruisd. De tattoo vervaagt. Een aanblik van een vuile huid blijft achter. De tattoo is dus niet echt duurzaam. De huidschade wel. Wat zijn de langetermijngevolgen van die intensieve laserbehandeling? Niemand weet het precies. We weten alleen dat het schaadt. De tijd zal ons de omvang van die schade leren.

Kun je ook spreken van duurzame dokters? In de eed van Hippocrates – alleen al vanwege zijn leeftijd van 2500 jaar een staaltje van duurzaamheid – zie ik daar zo gauw geen aanwijzingen voor. Of toch? Het zinnetje ‘Ik zal aan de patiënt geen schade doen’ wijst op duurzaamheid van het medisch handelen. De goede behandeling schaadt niet. Eén van de vier grondbeginselen van de medische ethiek. Misschien wel de moeilijkste.

dermatologie
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.