Blogs & columns
Column

Diversiteit

4 reacties

Maar liefst 20 procent van de studenten geneeskunde heeft een vader en/of moeder die arts is. Geneeskunde kwalificeert zich hiermee met gemak tot een overerfbare dan wel besmettelijke aandoening. Dat is natuurlijk geen probleem: veel studenten zijn trots op een langer of korter bestaande medische traditie in de familie en veel ouders zijn blij dat hun enthousiasme voor het vak is overgebracht op het nageslacht. Het wordt een tikje zorgelijker als je nagaat of de samenstelling van de bevolking wel voldoende wordt gereflecteerd in de opleiding van de dokters van de toekomst. Helaas lijkt dat onvoldoende het geval.

In Amsterdam is meer dan 60 procent van de 50.000 middelbare scholieren van allochtone afkomst en circa 15 procent van hen (nog altijd stukken minder dan het percentage autochtone scholieren) behaalt het vwo-examen. Van al die allochtone vwo-scholieren zien we slechts een enkeling terug in de collegebanken geneeskunde. En waar we over het geheel een sterke stijging zien van niet-westerse studenten in het hoger onderwijs (het aantal Turks- en Marokkaans-Nederlandse studenten op de universiteiten verdubbelde in de afgelopen jaren), blijft dat bij geneeskunde minimaal. De dokters voor onze toekomstige kleurrijke samenleving zullen hoofdzakelijk wit zijn.

Sinds twee jaar gebeurt de toelating tot de studie geneeskunde vrijwel voor 100 procent op basis van selectie en niet meer op basis van loting. Naast behaalde eindexamencijfers en kennistoetsen geschiedt de selectie vooral met interviews naar motivatie en vaardigheid in communicatie en samenwerking, soms uitgebreide werkstukken, eerdere werkervaring en (dikwijls indrukwekkend opgepoetste) curricula vitae.

De gezamenlijke Nederlandse umc’s hebben in de overgangs-periode, waarin sommigen werden toegelaten door loting en anderen door selectie, veel onderzoek verricht naar de waarde van beide toelatingsmechanismes. Het debat over de vraag of selectie beter is dan loting of slechts een heel kostbare vorm van loting zonder veel meerwaarde, is nog niet beslist maar het onderzoek levert wel veel belangrijke informatie op. Zo blijkt dat allochtone studenten niet zozeer minder kans maken in de selectieprocedures (waarschijnlijk integendeel) maar zich veel minder vaak aanmelden voor de decentrale selectieprocedures.

VUmc-promovenda Anouk Wouters deed onderzoek bij scholieren op twee Amsterdamse vwo-scholen: één in Amsterdam-Zuid – met voornamelijk autochtone leerlingen – en één in Amsterdam-West – met veel allochtonen. Het was evident dat aanzienlijk minder scholieren in Amsterdam-West uit een ‘medisch gezin’ kwamen dan op het gymnasium in Amsterdam-Zuid het geval was. Zonder medisch netwerk en een aanjagende ondersteuning van medische of anderszins hoogopgeleide ouders is het blijkbaar lastiger de selectiecompetitie aan te gaan en dit lijkt de allochtone scholieren te ontmoedigen zich aan te melden voor geneeskunde. Bovenop deze factoren is vermoedelijk het veranderde leenstelsel, waarbij geneeskundestudenten een evident financieel nadeel ondervinden ten opzichte van niet-medische studenten, een extra barrière voor allochtonen om te kiezen voor de geneeskundestudie.

Als we willen dat de dokters van de toekomst een redelijke afspiegeling zijn van de samenstelling van onze bevolking moet er dus wat veranderen. Medische faculteiten moeten goed nadenken of hun selectieproces de instroom van allochtone studenten niet demotiveert. En wellicht moet de minister van onderwijs meer oog hebben voor het afschrikwekkende effect van haar nieuwe leenstelsel op potentiële geneeskundestudenten met minder bemiddelde ouders, en moet ze meer oor hebben voor onze coassistenten die actie voeren tegen hun te hoge studieschuld en daarvoor een bescheiden compensatie vragen.

pdf

  • Marcel Levi

    Marcel Levi is internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Maarten Vasbinder

    médico familiar e comunitario, Ubon Ratchathani

    Ja, kinderen van makelaars worden makelaar, van elektriciens elektricien, van bakkers bakker, van koningen koningin en van bedelaars bedelaar. Hebben we niets beter te doen dan te neuzelen over dit soort diversiteit?

  • Anne-Marie van Dam

    Psychiater, Amsterdam

    Wat was er mis met de loting? Het aantal studenten wat zijn studie afmaakte, was hoog bij geneeskunde. Allerlei types stroomden in, diversiteit zo veel als mogelijk.
    Lijkt mij ook stukken goedkoper dan die decentrale selectie.
    Nu zie ik veel jonge p...erfectionische blonde meisjes met lang haar, die naar mijn idee, veel vaker uitvallen dan vroegere assistenten.
    Niet alles was vroeger beter, maar dit wel...

  • A.Blok

    radioloog n.p, Arnhem

    Je kan het ook anders stellen, artsen komen over het algemeen uit hogere sociale milieus en daar zijn allochtonen niet dik gezaaid. Het is trouwens al jaren bekend dat de communicatie tussen artsen en patiënten belemmerd worden doordat de laatsten... veelal uit lagere sociale milieus komen en aldus ook een andere "taal" spreken. Dit fenomeen hoeft niet per se langs etnische lijnen uitgeserveerd worden, maar wil je een beetje meedoen in het Amsterdamse academische kringetje dan moet je met dit soort stukjes komen.

  • Bas ter Meulen

    neuroloog, Amsterdam

    De observatie van Marcel Levi is zeer herkenbaar: daar waar onze patiënten populatie steeds diverser wordt, blijven de 'witte jassen' kleurloos.

    In de (Randstedelijke) spreekkamer zijn met regelmaat opvallende verschillen waarneembaar. Een andere ta...al, cultuur, religie en beperkte gezondheidsvaardigheden (health illiteracy) maken dat arts en patient elkaar vaak niet verstaan. Letterlijk en figuurlijk. Om deze kloof te dichten is er grote behoefte aan bruggenbouwers. Dit om vertrouwen en therapietrouw te bevorderen en de positie van de allochtone patient te versterken (empowerment). Artsen met een migratie achtergrond kunnen hierin een belangrijke voortrekkersrol spelen.

    Diversiteitsbeleid is niet alleen bij grote bedrijven als ABN of PWC, maar ook op medische faculteiten hard nodig! Juist medici moeten gelijke pas houden met maatschappelijke ontwikkelingen.

    Wij danken Marcel Levi voor zijn pleidooi.

    Amsterdam
    Asmae Choukat, interculturele zorgconsulent
    Bas ter Meulen, neuroloog

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.