De zorgvraagdempende maatregel: een sprookje
Plaats een reactieAls je, zoals ik, al een paar jaar rondloopt in de zorg, heb je al een keur aan ‘zorgvraagdempende’ prikkels voorbij zien komen. Eind jaren tachtig van de vorige eeuw was er de medicijnknaak, waarbij de patiënt 2,50 gulden moest bijleggen voor iedere uitgifte van een geneesmiddel. Ook was er het zogenaamde specialistengeeltje; dit zouden we tegenwoordig ‘framing’ noemen, aangezien het lijkt alsof de specialist er beter van werd. Een bijdrage van 25 gulden per verwijskaart met een maximum van 75 gulden per patiënt per jaar zou een ‘ombuiging’ van 100 miljoen gulden moeten opleveren. Beide maatregelen werden in 1990 afgeschaft, vooral omdat deze, met de logistiek eromheen, meer kostten dan zij opleverden.
Inmiddels leven we alweer een aantal jaren met de verplichte eigen bijdrage. De discussie leek oorspronkelijk nog te gaan over het solidariteitsprincipe in de zorg. Maar het ging al snel over de kosten.
Argumenten in de discussie in de Tweede Kamer bij de introductie waren onder andere: we praten over een kleine eigen bijdrage van maximaal 10 euro per patiënt per maand, wie kan daar nou problemen mee hebben? Niemand natuurlijk, maar feit is wel dat nu deze maatregel is ingevoerd, het een gemakkelijk instrument is geworden om ‘bij te sturen’. Later volgde het ‘eigen risico’ van inmiddels 385 euro per jaar. Kamerleden spraken hierover smalend en vergoelijkend als ‘nog geen kop koffie per dag’. Opnieuw: wie kan daarop tegen zijn?
In 2012 zijn bovendien de omzetplafonds ingevoerd. Daarbij moet een instelling de omzet boven het overeengekomen plafond aan de verzekeraar terugbetalen. Om rendabel te zijn, wil een instelling dat plafond liefst zo dicht mogelijk benaderen en dus ligt overschrijding op de loer. Met dit principe wil de overheid de kosten in de zorg betaalbaar houden, maar net als iedere maatregel heeft ook deze onvoorziene nadelige gevolgen.
Het specialistengeeltje zouden we tegenwoordig 'framing' noemen
Een voorbeeld. Stel een meneer Jansen heeft in november een medisch probleem waarvoor hij naar ziekenhuis De Regenboog wordt verwezen. Het betreft een probleem dat met een eenvoudige ingreep te verhelpen is en die behandeling kost alles bij elkaar 1000 euro. Het ziekenhuis declareert dit bij de zorgverzekeraar, die vervolgens het eigen risico van 385 euro bij meneer Jansen ophaalt. In het daarop volgende jaar ziet de zorgverzekeraar echter dat het ziekenhuis vanaf november het overeengekomen budget heeft overschreden, omdat de rekening pas vanaf april opgemaakt kan worden.
En dus moet het ziekenhuis zoals afgesproken alle behandelingen vanaf november terugbetalen, inclusief de 1000 euro van meneer Jansen. Daardoor heeft het ziekenhuis de ingreep letterlijk voor niets gedaan. Sterker nog, het heeft kosten moeten maken om de ingreep goed te laten verlopen, maar ja, dat was nou eenmaal de afspraak. Meneer Jansen? Die is nog steeds zijn 385 euro kwijt. En de zorgverzekeraar? Die heeft de uitgekeerde 1000 euro terugontvangen en houdt – nolens volens – 385 euro over aan de behandeling van meneer Jansen.
Inmiddels heeft de NZa dit probleem onderzocht en geconcludeerd dat het allemaal binnen de wet valt. Toch zou je verwachten dat zorgverzekeraars anders, klantvriendelijker, zouden reageren. Bijvoorbeeld met deze brief: ‘Geachte meneer Jansen, uw behandeling in ziekenhuis De Regenboog was door ons slimme inkoopbeleid gratis, daarom maken wij uw eigen bijdrage hierbij over op uw rekening.’ Maar dat gebeurt waarschijnlijk alleen in sprookjes.
auteur
dr. Kees-Peter de Roos
dermatoloog en voormalig voorzitter van de NVDV
contact
cc: redactie@medischcontact.nl
Meer uit dit themanummer:
- Er zijn nog geen reacties
