Beetje dokter, beetje patiënt

Gisterochtend werd ik wakker met pijn in mijn stuitje. Geen idee waarom. Niet gevallen, niet gestoten. ‘Au!’ dacht ik eerst. ‘Hè?’ dacht ik toen. Waarna ik mijn gedachtestroom vervolgde met het beroepsgedeformeerde ‘goh, coccygodynie’. Om me tenslotte te verwonderen over het feit dat ik op zondagochtend zo snel op het woord coccygodynie kwam.

In de uren die daarna volgden, ontspon zich een boeiende tweestrijd tussen ik-de-dokter en ik-de-patiënt. Ik-de-dokter maakte zich niet zo’n zorgen. Ik-de-patiënt verbaasde zich over deze plotseling hevige pijn en vroeg zich zelfs een moment af of ik misschien een gemetastaseerd rectumcarcinoom zou kunnen hebben en of, als dat zo zou zijn, ik dan nog genoeg tijd zou hebben om een reis door Australië te maken.

Het punt is: het is soms best ingewikkeld om objectief naar jezelf te kijken als het aankomt op dit soort zaken. Toen ik vorig jaar gevloerd werd door een forse tonsillitis, belde ik op zondagochtend ten einde raad de huisartsenpost op. Even daarvoor had ik met een zaklamp geprobeerd mijn tonsillen te bestuderen in de spiegel, maar dat bleek nog niet zo’n makkelijke opgave. Later zouden enkele collega’s verbaasd vragen waarom ik mezelf niet gewoon een kuurtje antibiotica had voorgeschreven. Ik zou mijn actie verdedigen door te zeggen dat ik in geen tijden zo ziek was geweest en niet meer wist waar ik het zoeken moest. Maar ja, voor je als dokter legitiem een collega-dokter op mag zoeken moet je toch op zijn minst vermoeden dat er sprake is van een maligniteit.

Nu zit ik met hetzelfde dilemma, nadat ik mijn ‘kleine kwalen’-boek erop na heb geslagen. Derde zin van het hoofdstuk coccygodynie: ‘Pijn bij het os coccygis kan acuut of sluipend beginnen en heeft een chronisch beloop.’ Chronisch beloop?! Ik lees verder. Ik heb geen recent trauma gehad en ook een eventuele partus had ik me moeten kunnen herinneren. Infectie van de prostaat of epididymis, die heb ik niet, dat scheelt weer. Een groot deel van de gevallen blijkt idiopathisch. Maar een infectie cervicaal blijkt ook nog te kunnen. Of een artritis van het sacrococcygeale gewricht. En tumor staat ook in het rijtje, zeer onwaarschijnlijk natuurlijk, maar toch…

Zo scan ik het hoofdstuk door, terwijl ik-de-patiënt langzaamaan toch wat onrustig word. Zou het echt zo zijn dat ik hier niet meer vanaf kom? Moet ik het gewoon een weekje of wat afwachten of toch een dezer dagen even met mijn huisarts van gedachten wisselen? Komt dat dan niet heel stom over? Grote kans dat ze precies hetzelfde boek erbij pakt.

Lastig zeg, als dokter ook af en toe een beetje patiënt zijn. Ik ga er nog maar een nachtje over slapen, misschien is de pijn morgen wel over…

Hester Roos

• Meer Sub Rosa 
• Meer columns