17 miljoen individuen
1 reactieSinds een paar weken is de herhaalprikcampagne tegen covid begonnen. Uit opinieonderzoek blijkt dat nauwelijks de helft van de mensen gemotiveerd is om een herhaalprik te halen. Hebben we de impact van corona op ons leven verdrongen of spelen er andere zaken?
De nacht voordat ik mijn herhaalprik zou gaan halen, betrapte ik mezelf op irrationeel gepieker zoals: ‘Wat als de antivaxers toch gelijk hebben en het vaccin onvoldoende getest blijkt te zijn op langetermijnbijwerkingen? En waarom zou ik een prik halen als de kans dat ik ernstig ziek word zo klein is?’ Ik vroeg me af wat mijn drijfveren waren om me opnieuw te laten vaccineren. Voorkómen dat ik als zorgverlener langdurig uitval of anderen besmet, of vooral mijn eigen bewegingsvrijheid veiligstellen als de QR-code weer opduikt?
De discussie over dit thema is opvallend afwezig en ik hoorde dat het op sommige werkvloeren zelfs bewust wordt verzwegen onder het motto ‘we doen niet aan groepsdruk’. Je wel of niet laten vaccineren als strikt persoonlijke keuze die je net als je politieke voorkeur of seksuele smaak besmuikt voor je houdt.
Vanuit evolutionair perspectief is het verstandig om solidariteit weer eens af te stoffen
In de kern gaat dit thema over het individu versus de groep. Het individu van nu dat zich heeft ‘bevrijd’ uit het collectief en zichzelf veel rechten heeft toegekend waar weinig plichten tegenover staan. We hebben de 17de-eeuwse verlichtingsidealen zoals zelfverwezenlijking, autonomie en vrijheid hartstochtelijk omarmd, in de eerste plaats om ons eigenbelang te dienen. Alleen als het mij persoonlijk uitkomt maak ik gebruik van groepsidealen zoals solidariteit. Samen tegen corona, maar dan wel op mijn voorwaarden. Wellnesstypes die overwaardige ideeën toekennen aan hun eigen lichaam en zich niet laten vaccineren omdat ze deze ‘heilige tempel’ koste wat het kost ‘zuiver’ willen houden. Maar ook de zelfzuchtige mentaliteit van volgevreten burgers die moord en brand schreeuwen dat je hun vrijheid afpakt als je suggereert dat er een verband bestaat tussen hun desastreuze leefstijl en de zorgkosten door het risico op een ernstiger beloop bij corona.
Als het onverhoopt dan toch misgaat dan hebben we allemaal recht op een ambulance en een ic-bed. Alle beschikbare medische technologieën moeten uit de kast worden getrokken om het individu weer op te lappen. Selectief verlichtingsdenken noem ik dat: het recht op grenzeloze vrijheid, inclusief folkloristisch en potentieel schadelijk bijgeloof en tegelijkertijd óók het recht op wetenschappelijk onderbouwde interventies als de nood echt aan de man is.
Het nieuwe Zorgakkoord maakt pijnlijk duidelijk dat de verzorgingsstaat voorgoed voorbij is en dat we in de toekomst vooral op onszelf zijn aangewezen. Ieder voor zich en geen God meer voor ons allen omdat Nederland financieel en qua organisatorisch vermogen steeds meer in het rood is komen te staan.
De vraag is hoe je je als individu staande houdt in een samenleving die in naam misschien nog wel welvarend en beschaafd is, maar in werkelijkheid steeds meer opschuift naar survival of the fittest.
Vanuit evolutionair perspectief is het verstandig om solidariteit weer eens af te stoffen en je af te vragen hoe jij structureel kunt bijdragen aan het collectief. En voor wie het zich afvraagt: ik ben inmiddels gevaccineerd.
Meer van Esther van Fenema
Geert Douma, neuroloog
Welk "evolutionair perspectief” heeft u bewogen om zich te laten vaccineren?
De belofte dat wij ons uit de pandemie konden vaccineren doordat het mRna vaccin het virus uitschakelt en de overdracht van het virus tussen mensen blokkeert waardoor "groe...psimmuniteit ontstaat, is niet uitgekomen. Je vaccineren om je medemens te beschermen zodat onder andere de opa’s en oma’s niet dood zouden gaan aan een Covid infectie is geen valide argument gebleken.
Overigens beschermt de vaccinatie je niet tegen een Covid/Omikron infectie. Een weekje snotterig zijn en hoesten en daardoor ziekteverzuim is ook na vaccinatie zeer goed mogelijk. Dat vrijwel iedereen in contact is geweest met het virus kan een bijkomende reden zijn om de lagere opkomst voor vaccinatie verklaren. Er wordt wel aangenomen dat het beschermt tegen ernstig Covid in de risicogroepen.
Waarom en op welke wijze is dan vanuit “evolutionair perspectief” de keuze voor vaccinatie beter? In “de kern gaat dit thema over individu versus de groep”. Hoe wordt de “groep” er beter of slechter van als ik mij wel of niet laat vaccineren?
De op “de groep” gerichte maatregelen tegen de Coronapandemie zoals isolatie van mensen in verpleeghuizen, sluiten van scholen, lockdowns en stigmatiseren en dehumaniseren van mensen die ongevaccineerd waren middels QR-codes, hebben grote schade toegebracht. Was hier ook sprake van een “evolutionair” perspectief.
De lagere bereidheid tot vaccinatie kan een gevolg zijn van de impact van deze door de overheid opgelegde maatregelen zeker nu een infectie met de Omikron variant mild verlopen. Retrospectief was de IFR van Corona overigens vergelijkbaar met een forse griep. (https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.10.11.22280963v1)
Dan kunnen problemen met het vaccin ook een rol spelen bij de lagere opkomst.
Zo is er de “onverklaarde” oversterfte waarbij gedacht wordt aan een relatie met vaccinatie. Maar goed onderzoek naar de oorzaak wordt helaas geblokkeerd.
Bij jongeren, die van Covid niets te vrezen hebben, kunnen ernstige bijwerkingen voorkomen. Myocarditis doet zich onder andere voor in leeftijdsgroepen in de vruchtbare leeftijd. Acute hartdood tgv ritmestoornissen kan daar een gevolg van zijn. Hier is helemaal geen sprake meer van een “evolutionair perspectief”.
De gedachte je te laten vaccineren uit “solidariteit” en als bijdrage voor het “collectief” voelt als bijdrage aan een hoger doel voelt misschien goed. Maar welk doel is dat? Het al of niet kiezen voor vaccinatie blijft een persoonlijke keuze. Informed consent is daarbij voorwaarde om een doordachte keuze te kunnen maken.
Uw oproep tot meer solidariteit en minder individualisme heeft u mijns ziens nogal ongelukkig gekoppeld aan vaccinatie tegen Covid.