Mark van Houdenhoven is CEO van de Maartenskliniek en bijzonder hoogleraar Economische bedrijfsvoering in de gezondheidszorg aan de Faculteit der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit.
Over 29 jaar, in 2050, ben ik 81. Bij leven en welzijn, zou mijn opa zaliger zeggen. Als alles goed gaat, ben ik dan niet alleen, schrijven het CBS en het NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut).
Afgelopen jaar is overal de reguliere zorg afgeschaald. Ook in ons ziekenhuis. Afschalen is lelijk bestuurlijk jargon. Het betekent dat zorg wordt afgezegd of vooruitgeschoven. Zorg die mensen hard nodig hebben: een operatie, een onderzoek, de start van een behandeling.
Tien medewerkers ziek thuis met covid. En opeens ligt bijna het hele ziekenhuis plat. De pandemie legt alle ongelijkheid in de wereld genadeloos bloot. En daarnaast is het steeds duidelijker dat echt iedereen in de zorg even belangrijk is.
Elke avond moeten lezen hoeveel mensen er zijn opgenomen in ziekenhuizen en op de intensive care. Plus het aantal positief geteste mensen, die dag. Dat is de kille barometer van onze samenleving. Al maandenlang, zolang de coronapandemie aanhoudt.
Toen de thuiszorg mijn vrouw belde, om door te geven dat haar vader was overleden, hoorde ze slikken aan de andere kant van de lijn. Ze hadden maandenlang mijn schoonvader verzorgd. Iedere dag zijn rug insmeren en hem verzorgen. Maar het was meer dan dat.
Van wie leer je leiderschap? Die vraag is niet te beantwoorden. Het hangt af van de fase in je leven, van de omstandigheden, van je opleiding en je leermeesters. Daarover zijn bibliotheken volgeschreven.
Indien er wordt gekozen voor een centrale aanpak, dient duidelijk te zijn hoe de voorraden worden verdeeld over alle zorgorganisaties en wat de verdelingsformule is bij een tweede uitbraak.
Binnen enkele dagen konden we het: volledig omschakelen. Omschakelen naar virtuele zorg, tenzij het om medische redenen niet anders kan. Van reizen, parkeren en in het ziekenhuis je behandelaar spreken naar vanuit het eigen huis via de laptop of de telefoon overleggen met de behandelaar.
Wat heeft de coronacrisis ons als mensheid tot nu toe opgeleverd? In elk geval solidariteit in zijn mooiste vorm. Lotsverbondenheid. Want los van het persoonlijke risico dragen wij allen het risico te worden geïnfecteerd. Iedereen werkt mee om dat risico te beperken en het beroep op de zorg uit te smeren.
‘Ik was mij totaal niet bewust van de enorme wereld die zich “buiten de spreekkamer” afspeelt.’ En: ‘Het was een enorm leerzame periode die ik iedere co kan aanraden.’ Twee zinnen uit een handgeschreven bedankkaart die mijn collega-bestuurder en ik ontvingen na een coschap bij ons als raad van bestuur.
