Zorgtaal (7): ‘We’

We is hot. Nou hot, meer: wenkbrauwen flink opgetrokken als u nog in de ik-versus-hij-dan-wel-zij-modus zit. Als zorgverlener doen we het namelijk niet meer zelf hè. U bent nu een team en u doet het sámen. Als in: ‘U bent ziek en we gaan dat met elkaar proberen op te lossen.’

Participatory Healthcare noemen we dat. Ook wel Shared Decision Making. Of Samen Beslissen. Een beweging waarin door optimaal informeren van de patiënt, én heel goed luisteren naar wat hem of haar beweegt, tot de allerbeste, geïndividualiseerde behandeling kan worden gekomen. Misschien niet altijd naar het idee van de dokter, maar in ieder geval wel naar het idee van degene om wie het gaat. Een nobel streven dat helaas nogal eens in de praktische uitvoering de plank volledig misslaat. Samen Beslissen is namelijk niet een kuub folders uitstorten over wie amper lezen kan of verlamd is door angst. Shared Decision Making is ook niet een patiënt dwingen tot keuzes waarvan hij de gevolgen amper kan voorzien. En Participatory Healthcare is vooral niet de boel bij de patiënt leggen en hem ermee laten zitten.

Dat klinkt wat negatief, en doet tekort aan al die zorgverleners die allang in de wij-modus zitten. Die zo meevoelen dat ze bij het bij het openrukken van de ziekenhuisgordijnen roepen: ‘En, hoe voelen wij ons vandaag?’ Het hebben over ‘Knappen we een beetje op?’ Of: ‘Genezen we wel lekker?’ Dokters die invoelen dat leefstijlaanpassingen *#@!-moeilijk zijn en daarom praten over: ‘Doen we wel goed genoeg ons best?’ Die samen met u de teleurstelling voelen en dus spreken over: ‘We zijn niet zoveel afgevallen als afgesproken hè?!?’

Artsen we’en en wij’en erop los en wekken daarbij soms zelfs de indruk van echt samen. ‘En dan gaan we een paar foto’s maken.’ Hoezo? Gaat die dokter mee dan? ‘Anders doen we een operatie.’ Klopt, strikt genomen is de patiënt daarbij, maar iets dóén is wat anders. ‘Voelen we nu even aan uw prostaat’: ik ben heel visueel ingesteld en zíe nu een uroloog en een patiënt samen, allebei met een vinger...

Flauwwww, kunt u inbrengen. Misschien bedoelt men met we misschien niet altijd arts en patiënt, maar arts en de rest van het behandelteam. Ik vrees lichtelijk van niet. Ik denk, stiekem, dat heel veel we een soort ‘Wij, Koning der Nederlanden’ is. Volledige patiëntenparticipatie en écht Samen Beslissen hebben vrees ik nog wel even te gaan.