Blogs & columns
Blog

Zorgtaal (12): ‘Kloek’

Plaats een reactie

Ik heb vakantie en dus veel te veel tijd om na te denken. Mix dat met een inmiddels ontstaan idee dat je van mij bijna niks meer mag zeggen – in mijn werkomgeving is het in ieder geval momenteel een gestamel van jewelste – en blus dat af met een paasfeest met eieren en kippetjes en, oké, ook haasjes. Lang verhaal kort: ik dacht ineens aan het nostalgische kloek.

Waarschijnlijk denkt ú dan meteen aan de kloek als moederhen, de kip (of andere hoendersoort) met kuikens. Een woord dat waarschijnlijk afgeleid is van het geluid dat deze voortbrengt en terug te vinden is in bijvoorbeeld moederkloek. Of in kloeke-pis, wat een ‘slappe bak koffie’ betekent. Daarmee lijkt de link naar de zorg, in de vorm van de gemiddelde kwaliteit van ziekenhuiskoffie, al snel gemaakt. Toch dacht ik zelf meer aan het kloek als in het letterlijke en figuurlijke ‘groot, flink’. Kloek, zoals gebruikt in: ‘Over het leven van de staatsman verscheen een biografie in drie kloeke delen’ of ‘Daarop nam de vrouw een kloek besluit’. Een woord waarvan niemand echt weet waar het vandaan komt en dat inmiddels ook alweer rap aan het verdwijnen is.

Het op deze manier gebruiken van kloek brengt mij altijd direct terug naar mijn coschap gynaecologie, way back down memory lane, onder mannen als Jan Sporken en Wilfried de Goeij. Daar sprak men bij een wat forsere baarmoeder steevast over ‘een kloeke uterus’. Nu ik eraan terugdenk: vaak ook wel over ‘uter-huis’; lieflijk bedoeld, vast, maar ook wat te gekunsteld. Die combinatie van kloek met de uterus is in de zorg echt iets uitzonderlijks. Geen van mijn collega’s heeft het over een kloeke prostaat bijvoorbeeld. Of over kloeke testikels. Een vergrote milt? Eveneens: niet kloek. Dikke spataderen dan? Nope. Aambeien? Lijkt me prachtig (‘Zó dan meneer, dát zijn nog eens kloeke hemorroïden!’), maar nee. Helemaal niets verder in het lijf is kloek, op de uterus na. Ik vind dat mooi. Misschien dan toch de link met die eitjes? En die moeder?

Wat mij betreft hoeft echt niet het ene na het andere taalgebruik in de zorg geschrapt. Ik schrijf slechts over wat me opvalt. Of over wat langzaam uit de zorg lijkt te verdwijnen. Zoals misschien een heel mooi woordje als kloek. Hoewel, verdwijnen, ik kwam bij informatie zoeken voor dit stukje al zeker twee huisartsen tegen die Kloek heten. Geweldige naam voor een beroep waarin een-beetje-moederlijk en dapper-besluitend kernwaardes zijn.

meer van deze blogger

  • Michael van Balken

    Michael van Balken is uroloog in het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem, met als speciale interessegebieden zowel functionele als reconstructieve urologie.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.