Zorgtaal (11): ‘Oké’

Met kids in huis wordt er heel wat af-ge-oké-d. Van varianten als OK (of zelfs KK) in appjes, een hoogtonige okee! als iets mag, een kort kee als ze eigenlijk te druk zijn voor je verhaal of een oh-keeeeee als ze vinden dat je overdrijft en je aanstelt. Met rollende ogen het liefst en de oh en kee bijna los uitgesproken, de laatste langgerekt en soms zelfs extra verlettergreept. Oh-kee-hee. 

Gedacht wordt dat het uit een tijd komt, in Boston, toen een afkortingenhype er net zo groot was als tegenwoordig. O.K. verscheen in 1839 in de Boston Morning Post als een ludieke afkorting, fonetisch, van het veel gebezigde All Correct. Maar waarschijnlijk is het al veel ouder. Eind 18de, begin 19de eeuw was New Orleans Franstalig en een bloeiende havenstad. Wanneer daar aangekomen schepen waren uitgeladen, de handelswaar op de kade gezet, werd geroepen: Au quai! De werkers wisten dan dat het klaar was en ze naar het volgende schip toe konden. Engelstalige havenarbeiders namen de roep moeiteloos over en al vlot werd het gebruikt na afronding van élke geslaagde activiteit: O.K.! 

Veel van wat onze patiënten doorstaan, kunnen we toch verre van geslaagde activiteiten noemen. Hun klachten, of de ongemakken van een behandeling. Hun verdriet, of de continue strijd met de bureaucratie om zorg überhaupt te verkrijgen. Desalniettemin vinden zorgverleners heel erg veel van deze zaken oké. ‘Dokter, als ik maar stil blijf liggen gaat het wel, maar als ik beweeg ga ik door de grond van de pijn.’ ‘Oké, zullen we even kijken?’ Dan wel: ‘Mijn moeder is recentelijk overleden aan blaaskanker. Dat was vreselijk. Nu plas ik zelf bloed en maak ik me zo ontzettend veel zorgen.’ ‘Oké, maar heeft u er ook pijn bij?’ Negen van de tien keer wordt – net als een hmmm – alleen een ik heb het begrepen bedoeld. Hoop ik. En niet een goed! of een afkap-jajaja. Maar luister er als een patiënt naar en je denkt: oké? OKÉ?!?! Als dit oké was, hoefde ik niet te komen hè! Of je stopt met je eigen verhaal en beantwoordt alleen de vragen nog. Oké in de zorg is dus duidelijk niet zo erg oké.

Nou kan het zijn dat u vindt dat ik muggenzift. Dan mág u met de ogen rollen en zeggen: Oh-kee-hee. Maar wat mij betreft passen we een beetje op met het gebruik ervan. KK?