Zomerjurkje

Waar ze precies voor kwam, Annemieke, weet ik allang niet meer. Wel dat het een warme zomerdag was en dat ze een zomerjurkje droeg met blote rug. Dat laatste, veroorzaakt door dat eerste, zou van beslissende invloed blijken op de rest van haar leven. Na het consult liep ze voor me uit naar de deur van mijn spreekkamer. Midden op haar rug zag ik een donker plekje. ‘Ho’, riep ik, ‘kom eens terug.’ Nee, dat plekje zat er al een tijd en mama had gezegd dat het een moedervlekje was.

Nu, in de diepe herfst van mijn loopbaan merk ik dat ik eigenlijk aan geen enkele patiënt echt een hekel heb. Waarschijnlijk komt dat door eigen blikschade en pijnlijke confrontaties met mijn tekortkomingen. Ik voel al snel compassie voor het menselijke gestuntel tegenover mij, ook omdat ik me erin herken. Ten tijde van Annemieke verkeerde ik in het vroege voorjaar van mijn carrière en was mijn professionele carrosserie nog goeddeels ongeschonden. Dat wilde ik ten koste van alles zo houden. Als patiënten krassen maakten vond ik dat vervelend, als ze het vaker deden kreeg ik een hekel aan ze. De moeder van Annemieke was een zelfverklaarde autoriteit op bijna alle gebieden des levens en zeker op medisch vlak. Ik, als simpele huisarts, was geen serieuze gesprekspartner voor haar. Slechts witgejast en liefst gepromoveerd had je iets in haar medische melk te brokkelen.

Ze kwam helaas regelmatig. Mijn koetswerk had zeer onder haar te lijden, ik had een enorme hekel aan haar. Helaas vond de niet gepromoveerde dermatoloog het verdacht veel op een melanoom lijken en dat bleek het volgens de wel gepromoveerde patholoog-anatoom ook te zijn. Er volgde een re-excisie en toen de rook was opgetrokken bleek de prognose gelukkig gunstig. Wel was het charmante donkere plekje vervangen door een fors litteken. Ik kan niet ontkennen dat ik een uitgesproken ‘yes!’-gevoel overhield aan mijn reddersrol. Ook, moet ik bekennen, keek ik uit naar de volgende ontmoeting met Annemiekes moeder, waarin zij mij met betraande ogen zou bedanken voor het redden van haar dochter en hakkelend haar ongelijk zou bekennen. Ik zou dat alles dan grootmoedig wegwuiven.

Niets van dat alles, bleek later. Annemieke was al eens geweest, omdat ze het litteken lelijk vond. Ik had haar omstandig uitgelegd dat ze geduld moest hebben: het moest eerst tot rust komen. Maar nu was het uur der wrake aangebroken, moeder kwam met Annemieke in haar slipstream de spreekkamer binnenzeilen. ‘Het had nu lang genoeg geduurd, het werd hoog tijd dat er eindelijk eens goed naar dat litteken werd gekeken. Ze had overlegd met een bevriende plastisch chirurg en die wilde er wel naar kijken. Of ik de verwijzing in orde wilde maken.’ Alle opgekropte irritaties en miskenning borrelden als een vulkaan in mij op. De syllabus ‘Positieve communicatie met moeilijke patiënten’ viel uit mijn hoofd. Nee dus, geen verwijzing, elke plastisch chirurg met enig verstand gaat hier nu niets aan doen en onzinnige verwijzingen geef ik niet. Uitroepteken, sluiten. Op hoge poten verliet zij de spreekkamer en enkele dagen later verliet zij met echtgenoot en Annemieke de praktijk, op weg naar een huisarts die zijn plek weet.

Soms, als ik op een zonnig terras zit denk ik aan Annemieke. Stel dat het die dag had geregend, stel dat ze voor haar kleerkast had gestaan en dat rode T-shirt had gekozen, omdat die zo mooi staat bij haar nieuwe spijkerbroek. Stel… hoe zou haar leven dan zijn verlopen? Zoals zo vaak in het leven: meer vragen dan antwoorden. Dorstig van al dat gefilosofeer hap ik dan tevreden in mijn ijskoud Belgisch biertje.