Blogs & columns
Blog

Wie gaat de bedrijfsarts redden?

10 reacties

Al jaren worstelt de bedrijfsarts met een chronische identiteitscrisis en zit daardoor behoorlijk met zichzelf in de knoop. Want is de bedrijfsarts nu eigenlijk een verzuimdokter óf een gezondheidsadviseur van het bedrijf? Een vitaliteitscoach, verzekeringsarts, óf een expert in bevlogenheid? Een advocaat van de werknemer óf een vriend van de werkgever? Dus: waarvoor is de bedrijfsarts eigenlijk op aarde? Wat is zijn meerwaarde? Waarin maakt hij het verschil?

En hoe moeten we het werkdomein van de bedrijfsarts eigenlijk duiden? Is het bedrijfsgezondheidszorg, arbodienstverlening, gezondheidsmanagement, of arbeidsgerichte medische zorg? 

Wie het weet mag het zeggen. Maar de bedrijfsarts zelf blijkt geen keuze te kunnen maken. Hij zit klemvast. Bekneld tussen zijn droom (preventie) én de werkelijkheid van alledag (verzuimbegeleiding). Tussen zorg en sociale zekerheid. Tussen verzuimformulier en verbeteractie. Tussen spreekuur en werkplekonderzoek. Lees de stukken er maar op na.

Twee vooraanstaande bedrijfsartsen braken hun hoofd erover en luidden vorig jaar de noodklok. Hun boodschap was: ‘Zo doorgaan is het failliet van ons vak. Het roer moet om. Wij denken dat de rol en de positie van de bedrijfsarts essentieel anders moeten worden ingevuld.’ 

Hun idee: maak de arbeidsgeneeskunde integraal onderdeel van de reguliere zorg, betaald vanuit het Zvw-basispakket. Voer het zogenaamde risque professionel (de vervuiler betaalt) in én laat de huisarts – ter verlichting van het werkpakket van de bedrijfsarts – de verzuimbegeleiding ‘erbij’ nemen. Easy piece, aldus de bedenkers.

De schrijvers rekenden op een spetterend debat, instemming hier, afkeuring daar. Maar er gebeurde helmaal niets. Een oorverdovende stilte viel hen ten deel. Zelfs het NVAB-bestuur voelde zich niet geroepen op hun cri de coeur te reageren.

En nu doet de Commissie-Heerts (over schadeafhandeling beroepsziekten) een nieuwe duit in het zakje: ‘De huidige inbedding van de bedrijfsgezondheidszorg belemmert de bedrijfsartsen om de spilfunctie die zij zouden kunnen en moeten hebben bij het inrichten van een effectieve preventie en opsporing van beroepsziekten goed te vervullen.’ Het advies aan de politiek: heroverweeg de structurele inbedding van de bedrijfsarts. Zo, die zit. Zou je denken.

Maar helaas vergeten Heerts c.s. de nieuwe gewenste positie nader te omschrijven en/of uit te werken. Dat blijft dus gissen. Nogal van belang lijkt me, want houdt deze gewenste herpositionering bijvoorbeeld in dat de bedrijfsgezondheidszorg weer ‘publiek’ wordt gemaakt én de bedrijfsarts in loondienst bij de GGD komt? Ik noem maar een optie.

Doordat de bijsluiter ontbreekt blijft het volkomen duister wat de ‘heilzame’ werking van de oplossing is, alsmede de eventuele bijwerkingen ervan. Dat was ook het grote manco van de KNMG-nota Zorg die werkt uit 2017, waarbij de KNMG de zogenaamde arbeidsarts introduceerde als oplossing van het probleem. Ook barstensvol met losse eindjes.

In de tussentijd neemt het tekort aan bedrijfsartsen verder toe, én rijzen de uurtarieven tegelijkertijd de pan uit. Voor minder dan 200 euro per uur komt geen bedrijfsarts meer langs of verricht een belletje. Zakelijk gezien gaat het de bedrijfsarts voor de wind. De zaak draait als een tierelier.

Kortom: daar zitten we dan. Het is stilstaand, maar troebel water. Geen gedragen plan, geen richting, geen haalbaar doel in zicht. No sense of urgency én een handvol onuitgewerkte ideetjes.

Werkend Nederland verdient beter. Maar wie gaat de bedrijfsarts redden? Zelf lukt hem dat niet meer.

lees ook
  • Dolf Algra

    Dolf Algra (1952) was tot voor kort zelfstandig bedrijfsarts en adviseur in Rotterdam.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Meer over de gedwongen vervanging van bedrijfsarts bij Rechtbank Noord Nederland in vervolgblog.

    Toch al geinteresseerd ? Lees dan deze berichten en en het rapport van Berenschot over de situatie.

    nos bericht - goed algemeen informerend
    https:...//nos.nl/artikel/2335981-diepgeworteld-wantrouwen-bij-medewerkers-rechtbank-noord-nederland.html

    Mr. met diep inkijkje
    https://www.mr-online.nl/onderzoek-diepgeworteld-wantrouwen-rechtbank-noord-nederland/

    het Berenschot rapport
    https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/onderzoek-rechtbank-noord-nederland.pdf


  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    @ collega Els van Veen. Dank voor de aanmoediging: Vrees niet, ik ga zeker door met het schrijven (van blogs) over de bedrijfsarts en zijn/haar wereld. Over 'Ziek door het werk' is namelijk nog veel te vertellen én een wereld te winnen. Dank ook voo...r de complimenten.

    Doel van mijn blog was om eens in de spiegel te kijken en na te denken over wat er te zien is. Nou: dat valt sommigen nogal zwaar. Blijkt. Maar krijg ook veel instemming via app berichten.

    Tja: over dat uurtarief. Zo iets ligt natuurlijk gevoelig en wordt niet aan de grote klok gehangen. Maar de genoemde cijfers zijn allemaal openbaar terug te vinden.

    Tien jaar geleden lag het basistarief (officieel) ergens tussen de 125 - 150 Euro, maar tijdens de crises werd er vaak een stevige korting op gegeven. 90-100 euro was toen veel voorkomend.

    Kortom: in tien jaar tijd zijn de tarieven verdubbeld terwijl het werk grosso modo hetzelfde is gebleven. Curieus niet waar ?

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Beste André, ik zou je echt aanraden het artikel van Burggraaff en Wiersma er nog eens goed op na te lezen, want daarin worden harde noten gekraakt. Erg verhelderend voor de spelende problematiek. Neem tegelijkertijd het recente artikel van Jaap Dog...ger erbij. Dan ben je weer op de hoogte van het krachten veld.

    Dat geldt ook voor het recente rapport van de Commissie Heerts ( over vergemakkeling schade afhandeling van beroepsziekten).Het probleem van beroepsziekten wordt daarin goed geanalyseerd, maar helaas vergeet de commissie - zoals ik eerder aanstipte - de alternatieven goed uit te werken. Een gemiste kans dus. Jammer vooral

    Voor de rest- ook voor de meelezers.
    * over lidmaatschap NVAB: Klopt. Sinds 2008 (?) ben ik al geen lid meer van de NVAB, omdat de NVAB -naar mijn overtuiging - de verkeerde strategische afslag heeft genomen. Ik heb mijn visie daarover uitgebreid verwoord in artikel in Medisch Contact: Terug in de Moederschoot en later ook in het manifest van De Nieuwe Bedrijfsarts

    * over niet meer praktiserend bedrijfsarts. Klopt ook. Na 35 jaar als praktiserend bedrijfsarts te hebben gewerkt, waarvan 20 jaar als zelfstandig bedrijfsarts - heb ik mijn bedrijf vorig jaar opgeheven.

    * maar een buitenstaander ? Ik kijk daar geheel anders tegen aan. Mijn informatie positie is uitstekend en ben (soms tot in de finesses) op de hoogte van het reilen en zeilen in onze sector. Ter illustratie: kreeg deze week nog juist een compliment van voorzitter NVAB (.. "je leest ook alles Dolf ") omdat ik hem had ingelicht over heikele kwestie (gedwongen vervanging van bedrijfsarts bij Rechtbank Noord Nederland). Dus waar jij je inschatting op baseert is mij een raadsel.

    Ergo: ik vind je argumenten weinig steekhoudend

    1. zie hierbij de link - https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/terug-in-de-moederschoot.htm

    2. manifest de nieuwe bedrijfsarts
    http://denieuwebedrijfsarts.blogspot.com/2011/10/het-manifest-de-nieuwe-bedrijfsarts_23.h


  • Reinout Mesland

    bedrijfsarts vanuit zijn eigen sociaal-medische praktijk, Aalsmeer

    Beste collega van Veen,

    Dit stuk representeert niet dè wereld van de gemiddelde praktiserende bedrijfsarts, die overigens erg transparant is voor wie er interesse voor heeft. We zijn gewoon leuk, professioneel en nuttig bezig met de inhoud van ons... medisch specialisme.

    met vriendelijke groet,

    Reinout Mesland

  • Els van Veen

    huisarts, Dalfsen

    Collega Weel, ik lees de blogs van Dolf Algra altijd met veel interesse en plezier. En deze huidige blog vind ik verhelderend, want de wereld van de bedrijfsarts is niet zo inzichtelijk voor mij. Het tarief van een zelfstandig bedrijfsarts verbaast m...ij bijvoorbeeld. Het tarief voor een zelfstandig huisarts komt doorgaans niet boven de 65 euro/uur uit (overdag). In avond- en nacht verdient een praktijkhoudend huisarts (wel zelfstandig, maar onder de knoet van de NZA) 78 euro per uur.
    Dolf, ik hoop nog veel blogs van jou te lezen.

  • André Weel

    bedrijfsarts en epidemioloog, Dieren

    Ha Dolf, wind je niet zo op! Maak je niet zo druk over een paar rapporten van beleidsmakers of een bezorgde brief van twee oud-collega's. Kijk wat er binnen de beroepsgroep gebeurt! Ook en juist nu met COVID-19. Daar worden oplossingen gevonden! Maar... daar heb je geen zicht op, want je bent allang geen lid meer. En ook geen bedrijfsarts meer. Je bent een buitenstaander! De bedrijfsartsen redden zich wel. Zeker de komende twintig jaar.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Beste André, ik begrijp dat ik een gevoelige snaar bij je heb geraakt. Het klopt dat ik in herhaling val. Ik heb al wel vaker op deze patstelling gewezen. Mee eens dus.

    Je kunt het als vooringenomenheid classificeren, ik noem het zelf eerder cons...equent. Ik kan de situatie namelijk niet mooier maken dan het is.

    Ik begrijp dat je mijn classificatie dat de bedrijfsarts aan een chronische identiteitscrises zou leiden te somber vindt. Dat kan natuurlijk. Maar je draagt zelf geen inhoudelijke argumenten aan waarom mijn observaties en inschattingen niet zouden kloppen.

    Ik ontken ook niet dat veel hardwerkende en gemotiveerde bedrijfsartsen zouden zijn. Ik ken er velen

    Ik vraag aandacht voor het structuurprobleem. Daar hoor ik je niet over. Dat is jammer. Daar komt het debat dus niet veel verder mee.

    Ik daag je uit om met meer houtsnijdende argumenten te komen. Dat de beste argumenten moge winnen.

  • André Weel

    bedrijfsarts en epidemioloog, Dieren

    Je valt in herhaling, Dolf! We kennen jouw vooringenomenheid nu wel. Ik zie om mij heen allemaal gemotiveerde en hardwerkende bedrijfsartsen. Allemaal extra druk vanwege COVID-19. Maar ik sta er dan ook nog middenin. Jij staat aan de kant. Zet eindel...ijk die donkere bril eens af!

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Geachte collega Mesland. Allereerst dank voor uw reactie. Dat het debat hierbij geopend moge wezen. Ik ben zo vrij Uw tegenwerpingen puntsgewijs af te lopen.

    1. Uw hoofdstelling is dat U zich 'totaal niet herkend' in het idee/beeld dat de bedrij...fsarts zou leiden aan een 'chronische identiteitscrises'. Preventie en verzuimbegeleiding zouden prima samen gaan.

    Met dat laatste ben ik het geheel eens. Sterker nog: een (hoog)verzuim is vaak voor bedrijven dé drijfveer om de problematiek breder aan te pakken en dus meer aan preventie te gaan doen.

    Maar uit tijdschrijfoverzichten over de laatste decennia blijkt dat de meeste bedrijfsartsen ( gemiddeld gesproken) 75- 80 % van hun werktijd besteden aan sociaal medische begeleiding ( spreekuur en smt's). Sommigen zelfs meer dan 90%. Velen zouden meer aan preventie willen doen, maar bevinden zich (gezien hun context te lage advies positie en contract afspraken) niet in de positie om in de praktijk concreet die slag te maken.

    2. Wat betreft positionering van de bedrijfsarts verwijs ik naar het al jarenlopende debat daarover. Ook binnen de NVAB. Het artikel van collega's Burggraaff en Wiersma in het TBV (jan 2019) was een heldere samenvatting van de keuze problematiek. Ook de KNMG nota Zorg die werkt en het recente rapport van de commissie Heerts over beroepsziekten onderstrepen juist het door mij geschetste dilemma en de huidige patstelling.

    3. Wat betreft de (hoge) uurtarieven. Deze zijn de afgelopen 2 jaar flink gestegen. Voor de laatste stand van zaken pak ik even de drie grote arbodiensten erbij: Arbo Unie rekent op dit moment: 201.50 per uur. Arboned voor (bedrijfs)arts: 199.00 . Zorg voor de zaak: 202.65. Aantal zzp artsen rekenen goedkopere tarieven, aantal juist hoger.

    4. U eindigt uw commentaar met het verzoek om eens iets opbeurends te schrijven. Daar ga ik graag op in. In mijn volgende blog zal ik ingaan op de kansen die de bedrijfsarts heeft om uit de huidige patstelling te kunnen komen.



  • Reinout Mesland

    bedrijfsarts vanuit zijn eigen sociaal-medische praktijk, Aalsmeer

    Beste collega Algra,

    Normaal reageer ik niet snel op die enkele prikkelende berichtgeving over de bedrijfsarts in de algemene media, maar als ik een zelfstandige collega in Medisch Contact zo zie schrijven over een eventuele identiteitscrisis bij... 'dè bedrijfsarts' zit ik toch ernstig na te denken welke bron u hanteert. Ik ben een ervaren bedrijfsarts en herken me in het geheel niet in deze stelling en kom de collega met zo een verstoorde identiteit in mijn uitgebreide netwerk eigenlijk niet tegen. Preventie en verzuim zijn prima te integreren, maar niet voor de bedrijfsarts die de verzekeringsarts of de politieman/-vrouw uithangt, maar dat weet toch inmiddels iedereen?
    En dan moeten wij maar gesplitst worden naar de huisarts of de GGD en in loondienst gaan? Op wiens autoriteit wordt hier de hele beroepsgroep vertegenwoordigd?
    De vrijgevestigde collega's, die ik ken zitten trouwens allemaal ruim onder de 200,- euro per uur, weer zo'n aanname. Noem dan ook gelijk de grote onkosten en financiële risico's, die we lopen.
    Het vervelende vind ik ook dat de collega's in de andere medische specialismen dit kunnen lezen. Ze zouden het maar geloven en met die ogen naar een bedrijfsarts gaan kijken. Zou dat de arbo-curatieve samenwerking helpen?
    Schrijf eens een opbeurend stuk. Alvast hartelijk bedankt

    Met vriendelijke groet,

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.