Blogs & columns
Blog

Wat zegt dat eigenlijk, zo’n Transparantieregister?

1 reactie

Het Transparantieregister zorg blijft de gemoederen bezighouden. Op 5 april publiceerde KNMG.nl een interview met huisarts Ted van Essen met de titel ‘Transparantieregister zorg is geen zwarte lijst’. Belangrijk punt dat naar voren werd gebracht is dat samenwerking tussen artsen en industrie geen schande is en in het belang van de patiënt: immers, alleen samen kunnen zij nieuwe geneesmiddelen en medische hulpmiddelen ontwikkelen. Het Transparantieregister kan vervolgens het vertrouwen geven dat de arts altijd het belang van de patiënt voor ogen heeft.

Maar: werkt het register inderdaad zo? Om te beginnen denk ik dat de meeste van mijn collega's echt geen Transparantieregister nodig hebben om hen bij de les te houden. De andere kant van het verhaal is dat het Transparantieregister lang niet alle verbintenissen tussen artsen en farmaceutische industrie blootlegt. Wat bijvoorbeeld te denken van post-marketing studies gefinancierd door de farmaceutische industrie? Of personeel dat betaald wordt door de industrie, omdat er te weinig geld is om post-marketing databases bij te houden? Dit soort verbintenissen komt niet in het Transparantieregister. Ook voor financiering van onderwijsactiviteiten of afscheidssymposia wordt haast automatisch geld gevraagd bij de farmaceutische industrie, vaak in de vorm van ‘unrestricted grants’. De industrie bemoeit zich niet met de inhoud, maar is wel weer aanwezig om hun contacten warm te houden. Mijns inziens een slecht signaal, ook naar onze jonge dokters en onderzoekers toe. Maar ja, wie gaat het anders betalen?

Een ander belangrijk punt is dat het transparant zijn over financiële relaties nog geen absolutie is: alsof de belangen als sneeuw voor de zon verdwijnen als we er maar open over zijn. Even snel de verbintenissen melden en dan door gaan met de inhoud. Kritiek op financiële relaties lijkt nog een taboe: maar al te vaak zien we tijdens congressen gedurende een fractie van een seconde de verplichte tweede dia voorbij flitsen waarin de ‘disclosures’ van de spreker  worden getoond. Geen tijd om dat goed te bekijken en not done om er iets over te zeggen. Zo'n taboe heerst er, vermoed ik, ook in de spreekkamer: in het KNMG-interview geeft collega Van Essen aan dat op basis van de cijfers in het Transparantieregister zonder navraag geen conclusie kan worden getrokken, maar: ‘Een patiënt kan op basis hiervan het gesprek met zijn arts aangaan over de reden van het voorschrijven van een bepaald merk medicijn of hulpmiddel.’ Ik moet de eerste patiënt nog zien die na raadpleging van het Transparantieregister vervolgens zijn behandelaar ondervraagt over zijn of haar relatie met de fabrikant van het middel dat is voorgeschreven.

Kortom, het is uitstekend dat er streng wordt toegezien op relaties tussen artsen en fabrikanten van geneesmiddelen en hulpmiddelen, maar het Transparantieregister gaat daar maar zeer ten dele bij helpen. Als we echt naar minder belangenverstrengeling willen dan zouden we moeten streven naar afzien van funding door industrie van onderwijs en van niet-verplichte post-marketing activiteiten. Dat heeft echter als consequentie dat er onafhankelijke financiering voor nascholing en onderzoek beschikbaar moet komen.


zie ook

Blogs
  • Carla Hollak

    Carla Hollak is internist en hoogleraar erfelijke stofwisselingsziekten.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • jan keppel hesselink

    arts-pijnbehandelaar, bosch en duin

    Belangenverstrengeling: natuurlijk alleen weer die tussen arts en farmaceutische industrie. Alsof er niet veel meer belangenverstrengeling zijn. Maar die hoeven niet gemeld te worden.

    Dacht u can collega's en wetenschappers puur voor het Hoogste Id...eaal (Waarheid) hun activiteiten ontplooide? Iedereen heeft belangen, en het belang om je eigen EGO op te poetsen is vermoedelijk een bijzonder groot belang (weet ik ook uit ervaring).

    Zodra je een KOL bent binnen een gebied, een Key Opinion Leader, is het van het grootste belang om op dat gebied te bijven publiceren. In de disclaimer zou dan ook moeten staan: 'Ik wijs op mijn belangen om me lekker te voelen en een blijvende rol te spelen in dit werkveld, waardoor ik dit artikel niet belangeloos schreef.

    Maar nee, alleen de farmaceutische industrie, en daar vragen we wel, zoals juist opgemerkt, steeds geld aan voor allerlei 'nevenactiviteiten'. Wie is eigenlijk belangeloos? Er is altijd een verstrengeling, dat is de (externe en interne) motivator om wetenschappelijk in beweging te blijven.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.